Обожавателите на Бон Џови веројатно останаа вчудовидени кога го видоа херојот гитарист Ричи Самбора облечен како џиновски печен компир во телевизиското шоу The Masked Singer во февруари, храбро пренесувајќи ги хитовите од Fleetwood Mac и The Pretenders.
Сепак, од инвестицискиот фонд „Хипгносис“ (Hipgnosis Songs Fund Ltd.) беа воодушевени. Сопственикот на правата на хитовите на Самбора и дел од песните што ги изведе, заработува со „штимање“ на музичките изведби на телевизија за да создаде нов интерес за старите мелодии. Тоа, заедно со растот на платформите за стриминг како „Спитифај“ (Spotify Technology SA), објаснува зошто овој фонд инвестираше 2 милијарди долари помеѓу 2018 и 2021 година во музички каталози од Нил Јанг до Криси Хајнд, тврдејќи дека песните се „вредни како злато или нафта“. Но, тие не беа сами: „Блекстон“ (Blackstone Inc., KKR & Co.), „Блекрок“ (BlackRock Inc.) и други финансиери, исто така, помогнаа во финансирањето на мега-купувањата на правата на хитовите на Брус Спрингстин и Боб Дилан, на пример.
Но, времињата се менуваат, а не на подобро. „Хипгносис“ тргува со огромен попуст од 50 проценти на средствата откако се откажаа од дивидендата овој месец; се соочуваат со остри критики од акционерите за обидот да ја зголемат цената на нивната акција со продажба на имот од 440 милиони долари на сестрински фонд во сопственост на „Блекстоун“. Ривалот, „Раунд Хил Мјузик“ (Round Hill Music Royalty Fund Ltd.), е во подобра позиција, тргувајќи со попуст од 10 проценти по понудата за преземање од страна на „Конкорд“ (Concord), поддржана со ново финансирање од „Аполо“ (Apollo). Изгледа дека приватниот капитал може да ги преземе музичките права, иако дури откако Спрингстин и многу негови колеги му покажаа на финансискиот свет кој е шеф со тоа што достигна високи пазарни цени за нивните дела.
Како стигнавме овде? Големата слика е дека музичките права се тргуваа повеќе како комерцијални средства отколку нафта или злато, како што покажува графиконот погоре: во време на лесни пари, вредноста се зголемуваше во лоши времиња, бидејќи каматните стапки се зголемуваа. Постпандемискиот пораст на каматните стапки ја намали вредноста на неликвидните средства, бидејќи инвеститорите бараат повисоки приноси за да го надоместат дополнителниот ризик. Според годишниот извештај на „Хипгносис“, теоретското зголемување на есконтната стапка од 0,5 отсто резултира со значителен пад од 222 милиони долари во вредноста на нивниот каталог од 2,8 милијарди долари. „Ситрин Куперман“, кој е одговорен за евалуација на портфолиото, оваа година ја задржа дисконтната стапка на исто ниво, но тоа не ги утеши инвеститорите.
Проблемите го надминува економското опкружување. Се чини дека готовинските текови на музиката се помалку сигурни од очекуваното. Нето приходот на „Хипгносис“ падна за 12,5 отсто, а загубите се зголемија во периодот до март 2023 година; укинувањето на дивидендите ги одразува премногу оптимистичките очекувања за исплатата на авторските права и потребата да се држи долгот под контрола. Фактот дека „Хипгносис“ ги пренагласи плаќањата на авторските права поврзани со владеењето на авторските права во САД за речиси 12 милиони долари – промовирајќи такви плаќања што доведуваат „директно“ до повеќе приходи – сугерира дека заработувањето пари од стриминг не е толку едноставно како следење предвидливи емотивни врски или песни од детството.
Потрошувачката на музика следи одредени обрасци, но не сите права се создадени еднакви – и не сите вредат 20 пати повеќе од нето приходите од објавување (двојни нивоа од 2013 година). Правата на објавување ја прикриваат поделбата на пленот во проценти меѓу текстописците, додека правата за снимање се исто така поделени меѓу изведувачите и продуцентите. Некои права може да се пасивно право да примате исплата, што е во ред теоретски, но нема нужно да ве стави во привилегирана позиција кога рекламната кампања на Џон Луис бара песна со седум цифри. Ова е нешта што предизвикува главоболка, што потсетува на специфични инвестиции како поштенски марки и вино. Сепак, како Адам Нејман од „Виворк“ (WeWork), харизматичниот водач на „Хипгносис“, Мерк Меркјуријадис, има тенденција да го потценува ризикот – и како и другите кои станаа познати со само една песна, покажува знаци на прекумерна самодоверба и минимизирање на улогата на среќата.
Што е следно? Инвеститорите се оправдано бесни и се подготвени да се спротивстават на предложениот договор за „Хипгносис“, па дури и наскоро може да гласаат за целосно затворање на компанијата. Сепак, знаците може да бидат прилично добри за видот на инвеститорот кој може да се справи со неликвидни, слабо ценети средства--приватниот капитал. Истече времето за „Хипгносис“ да докаже дека нејзиниот модел на берза работи, а сега треба да покаже дека може да ја примени вистинската вредност на својот каталог и да го продаде на оној што ќе понуди најмногу – дури и доброто што го задржува. Поверојатно е враќањето на поздравите вредности и некаква консолидација на индустријата отколку самоуништувањето на музичкото издаваштво, кое преживеа различни циклуси на бумови, но и кризи и шокови.
Меѓутоа, проблемот е што дури и за поголемите финансиери, истиснувањето поголема вредност на песните носи многу непознати фактори во иднина. „Постои висок ризик од обложување на погрешни метрики“, предупреди минатата година консултантската компанија „МИДИА Рисрч“ (MIDiA Research). Растот на стриминг музика забавува, иако оптимистичките прогнози очекуваат дека приходите од музиката ќе се удвојат до 2030 година. Генеративната вештачка интелигенција може да ја зголеми вредноста на авторските права со создавање нови права или да ги уништи со создавање музика што е подобра од оригиналот. Чудните навики на социјалните мрежи што ги развиваме значат дека сум поминал повеќе време на Јутјуб слушајќи рок ѕвезди како зборуваат за нивната музика отколку што сум ги слушал на Спотифај. Можеби не сум сам.
Значи, браво за Брус Спрингстин за големата продажба – и со среќа на новите газди за авторски права на музиката кои аплаудираат на следната свирка со печен компир.