Враќањето на работа по одмор не мора да биде стресно. Со внимателно планирање, постепено враќање во ритам, лични здрави рутини, јасни граници и поддршка од работодавците, вработените можат да ги одржат балансот и мотивацијата. Освен тоа, организациите што вложуваат во благосостојбата на своите вработени не само што ја поттикнуваат нивната мотивација туку позитивно влијаат и врз продуктивноста и задржувањето на талентите. Статистиката за годинава покажува дека 69 отсто од вработените се чувствуваат позадоволно ако имаат чувство дека работодавецот се грижи за нивната благосостојба. Сепак, само 23 отсто целосно се уверени дека работодавецот навистина го прави тоа.
Милица Малешевиќ, консултанткa, бизнис-менторка и експертка за комуникации во „Прикзани од канц“ (канцеларија), советува дека тешкото чувство по враќањето од одмор никако не треба да се занемарува.
„Многу е важно да се соочиме со него и да утврдиме што нè притиска најмногу во враќањето на рутината. Чувството на тежина е знак дека нешто во нашето секојдневие повеќе не ни одговара. Можеби е време и за промена на работата. Телото знае, послушајте го. Отворете огласи. Освежете го вашето си-ви. Ако не оди, побарајте помош од професионалци, исто како што барате помош од фризер за потстрижување. На нашиот пазар има многу одлични советници за кариера“.
Прочитај повеќе

Дури 27 проценти од Европејците не можеле да си дозволат одмор
Највисок процент на луѓе кои не можат да си дозволат еднонеделен годишен одмор е забележан во Романија (58,6 проценти), Грција (46 проценти) и Бугарија (41,4 проценти).
03.08.2025

Би издржале ли ден без телефон? Не? Можеби ви треба дигитален детокс
Експертите се’ почесто го употребуваат поимот „замор од телефон“ (phone fatigue) кој подразбира чувство на исцрпеност, иритација или досада што може да биде резултат на прекумерно време поминато пред екран.
11.07.2025

Шест корисни трикови за максимално уживање во патувањата
Најдобрите нови ресторани воопшто не се ресторани, а предградијата се во тренд
05.01.2025

Како сонот на вработените влијае на финансиските резултати на компанијата?
Квалитетниот сон е исклучително важна „алатка“ за намалување на стресот. Што може да сторат фирмите во врска со тоа?
29.12.2024
Според соговорничката на „Блумберг Адрија“, треба да се нагласи дека начинот на кој вработените се враќаат на работа не зависи само од големината на компанијата туку и од позицијата на вработениот и од тоа колку професионално функционира секторот за човечки ресурси.
„За вработените на повисоки позиции, во компаниите во кои човечките ресурси се вистински партнер, а не само администрација, грижата се обезбедува и преку редовни септемвриски состаноци, кои траат по два-три дена и чии датуми се внимателно одредени. Малите фирми немаат служби за човечки ресурси на тој степен, па нема ниту лице што би презело иницијатива за да го организира сето тоа. А најголемата тајна на успехот и редот во големите компании се токму тие редовни состаноци. Компаниите поради тоа ме ангажираат како бизнис-тренер, и додека патувам од еден на друг состанок, од еден до друг хотел низ поранешна Југославија во текот на цел септември, сведочам на ’враќањето во седло‘ на вработените што се враќаат на своите работни места со јасни цели.“
Bloomberg
Глобална слика
Депресијата и анксиозноста уништуваат
12 милијарди работни денови годишно,
со економска штета од еден билион долари годишно,
пишува „Фајненшл тајмс“ (Financial Times).
По летувањето многумина се соочуваат со т.н. „постодморска депресија“ (post-vacation blues) – чувство на анксиозност, нервоза и недостиг од мотивација при враќањето на работа. Иако одморот, меѓу другото, служи за да ги наполниме батериите, тој енергичен подем брзо стивнува поради секојдневниот предизвикувачки ритам и купот обврски.
„Многу луѓе го доживуваат 1 септември како ‘мала Нова година’. Симболично, како да завршила сезоната на годишните одмори. Дури и ако сме работеле поголемиот дел од летото, се чувствувавме и размислувавме поинаку. Човекот не е робот, секоја промена длабоко ја проживува, и затоа е важно постепено да се вратиме во вообичаениот работен ритам. Подготовката за добра продуктивност и резултати може да започне од навики како станување во исто време, планирање активности, запишување, разговор со семејството и пријателите, свесно занимавање со сопствените мисли (рефлексија)“, вели за „Блумберг Адрија“ Наташа Вукмировиќ, консултантка и меѓународно акредитирана сениор практичарка, советничка и менторка во ЕМЦЦ ЕИА (EMCC EIA Senior Practitioner coach and mentor).
Совети за полесно надминување на стресот по одморот
Првиот совет е враќањето да се испланира однапред. Доколку е можно, добро е да се избегнат важни состаноци и рокови првиот работен ден. На тој начин се добива простор за организација. Некои психолози препорачуваат и таканаречен „преоден ден“ (buffer day), односно ден меѓу патувањето и враќањето во канцеларија, кој се користи за распакување, ментална подготовка и постепено враќање во рутината. Истражување објавено на почетокот на 2025 година во „Џурнал оф аплајд сајколоџи“ (Journal of Applied Psychology) покажа дека ваквиот начин на планирање значително го намалува стресот и позитивно влијае на благосостојбата на вработените.
„Испланирајте еден викенд во природа во втората половина на септември – тоа може да биде планинарење, престој во куќа во шума или во хотел со спа-понуда. Испланирајте за секој понеделник навечер некоја убава активност, во согласност со околностите и буџетот, но најважно е тоа да го правите свесно, без телефон во рацете. Овој метод сигурно ја разградува вознемиреноста од понеделник, дури и неделата е поубава кога постојат планови за понеделник навечер по работа“, советува Малешевиќ.
Вукмировиќ вели дека умот, емоциите и телото се еднакво важни.
„Постојат едноставни техники за дишење и фокус, кои истовремено помагаат да воспоставиме внатрешна рамнотежа и да ја подобриме физичката издржливост. Покрај грижата за физичкото здравје, која денес е во фокусот на многу луѓе, еднакво е важна и грижата за менталното здравје. Физичката активност ни помага да го испразниме емоционалниот набој, но важно е да имаме и активности што носат чувство на исполнетост. Пеење и танцување со музика, дружење, пишување, сликање, готвење, рачни изработки, волонтирање за општествени цели што ни се важни – сето тоа се активности за кои треба да се најде време дури и во густ дневен распоред.“
„Знаете ли колку е поздраво ако кафето го замените со какао“
Пред пет години ја заменив шолјата кафе со
шолја какао со мед и растително млеко. Тоа ми дава енергија,
додека кафето ми создаваше анксиозност. Какаото ги
активира хормоните на среќата и е вистински имунолошки
пијалак во време на пад на имунитетот и кога има поголема
концентрација на вируси. Дајте му шанса! – Милица Малешевиќ
Bloomberg
Во написот „Зошто внесувањето какао на работа може да промени сè“ („Why Bringing Cacao to Work Could Change Everything“), Жизел Рене, директорка во компанијата „Кејтс какао“ (Keith’s Cacao) за Велика Британија и основачка на блогот I AM BEING, опишува како церемонијалното какао (не она од чоколадото) го трансформирало нејзиното секојдневно работење: ѝ донело јаснотија и намалување на стресот и ја поттикнало креативноста.
Рене на 13 септември, во рамките на новата иницијатива „Донеси какао на работа“ (Bring Cacao to Work Day), ги повика компаниите и тимовите да го вклучат овој вкусен пијалак во своите работни ритуали како алатка за подобрување на благосостојбата, поврзаноста меѓу вработените и продуктивноста, без штетните последици од кофеинот.
Имејл-треска – како реагираме на преполниот инбокс
Во делот на бизнис-психологијата многу се пишува за ефектите од отворањето на електронската пошта по враќањето на работа. Истражувањата покажуваат дека преоптовареноста со имејлови директно влијае на зголемување на кортизолот и намалување на продуктивноста, особено по период на отсуство. Во истражувањето „Имејл оверлоуд: Истражување на искуствата на вработените при користење имејл“ (E-mail overload: Exploring employees’ experiences using e-mail) од 2024 година, студијата покажа дека преоптовареноста со имејлови во текот на работното време и/или надвор од него директно го зголемува стресот на работа, додека отсуството на преоптовареност со имејлови го намалува стресот и го подобрува задоволството од работата и животот.
Дополнително, анкета објавена на страницата „Инбоксдан“ (InboxDone) укажува дека вработените трошат дури 28 отсто од работната недела за управување со имејлови, а дури 66 отсто од нив чувствуваат стрес поради преполните инбокси.
Во меѓувреме се појавија и неформални (без медицинска потврда) синдроми/термини од организациската психологија и бизнис-практиката:
- „Имејл апнеја“ (Email Apnea) – термин што го смисли Линда Стоун (Linda Stone), а се однесува на несвесно задржување на здивот или плитко дишење додека ги проверуваме имејловите, што го зголемува нивото на стрес.
- „Имејл оверлоуд“ (Email Overload) – често користен израз во менаџментот и истражувањата, кој означува чувство на преплавеност поради голем број пораки во службениот инбокс.
- „Технострес“ (Technostress) – поширок поим што се однесува на стрес предизвикан од дигиталните технологии, вклучувајќи ги и имејловите.
- „Постодморски стрес од имејлови“ (Post-vacation email stress) – неформален назив што се користи во истражувањата и написите, а го опишува стресот при отворање и процесирање голем број имејлови по одморот.

Граници, паузи и благодарност – рецепт за враќање во рутина
Кога се враќаме во канцеларија, клучно е постепено да се влегува во темпо. Наместо веднаш да „загриземе“ во сите задачи, корисно е да се почне со помали и полесни обврски и да се прават паузи во текот на денот. Техники како таканаречениот помодоро-метод (Pomodoro method) – работа во интервали со кратки одмори – помагаат да се задржи фокусот и да се намали чувството на притисок. Покрај тоа, важно е што побрзо да се разграничат електронската пошта и обврските според итност и, каде што е можно, дел од работата да се делегира.
Еден од триковите за полесно надминување на стресот по одморот е и внесувањето на позитивните навики од одморот во секојдневието. Тоа може да биде утринска прошетка, кратка медитација или здрава исхрана. Психолозите го истакнуваат и значењето на благодарноста, преку водење дневник или повторување афирмации.
Се поставува и прашањето за важноста на годишното време, бидејќи не е мал бројот на метеопати – луѓе што доживуваат низа физички и психички тегоби поради промената на временските услови. Во тој контекст, Наташа Вукмировиќ вели дека сончевото време на многумина им носи добро расположение, но дека тука е клучна менталната сила на човекот сам да управува со своите емоции и расположение.
„Добар фокус на работа и чувството на смисла и цел носат стабилна мотивација што не се менува сезонски. Но колку и да е важно да работиме на долгорочната цел на емоционалната стабилност, малите дневни радости еднакво влијаат на мотивацијата, расположението и продуктивноста. Важно е да не заборавиме дека не живееме за да работиме, иако работата и создавањето се клучни за квалитетен живот. Во организациите е важно менаџерите да не ја заборават важноста на позитивната реакција, покрај корективната, како и малите прослави кога тимот ќе оствари важна цел, било да се работи за резултати што донеле профит или за внатрешна цел“, напоменува соговорничката на „Блумберг Адрија“.
Покрај тоа, негувањето добри односи – приватни и професионални – има значајно влијание на секој од нас. „Понекогаш на организациите им е потребна дополнителна поддршка за да постигнат добар договор за комуникација и однесување во тимовите или за луѓето да научат ефикасно да управуваат со стресот. Тоа е причината поради која ангажираат консултанти и тренери“, додава таа.
Колку нè чини стресот по одморот
Посебен предизвик е балансот меѓу работата и приватниот живот, особено кај вработените што имаат семејство и мали деца. Според истражувањето на њујоршката агенција „Мовчан“ (Movchan) од 2024 година, половина Американци и за време на одморот продолжуваат да работат, одговараат на електронската пошта и чувствуваат грижа на совест ако целосно се исклучат. За да се прекине овој маѓепсан круг, експертите советуваат однапред да се постават граници и да се исклучат нотификациите.
Организациите што нудат пофлексибилни модели на работа, како што е хибридниот, значително придонесуваат за добросостојбата на вработените. Студија на ИВГ (IWG), објавена во „Гардијан“ (Guardian) минатата година, покажа дека хибридната работа не само што го намалува стресот туку и придонесува за подобар сон, поздрави навики и поголема продуктивност. Но истражувањето на „Зипдо“ (ZipDo) од 2025 година укажа на парадокс – иако ваквата поддршка од работодавците им значи многу на вработените, во реалноста најчесто изостанува или не се применува адекватно.
Глобалниот контекст дополнително ја покажува важноста на оваа тема. Според податоците на Светската здравствена организација (World Health Organization) и Меѓународната организација на трудот (International Labour Organization), депресијата и анксиозноста секоја година предизвикуваат загуба од околу 12 милијарди работни дена, што се преведува во економски трошок од околу еден билион долари годишно.
Сето ова покажува дека враќањето на работа по одморот не мора да биде стресен период. Постепеното враќање во ритам, јасните граници меѓу работата и приватниот живот и негувањето здрави навики се клучни за долгорочно задоволство и продуктивност, а таму каде што работодавците активно вложуваат во добросостојбата на вработените, придобивките се заемни – и за работниците и за организацијата.
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...