Што би се случило со вашите 1.000 евра доколку сте ги ставеле во домашен инвестициски фонд пред 15 години?

Македонскиот берзански индекс МБИ10, како што знаеме, беше регионален шампион минатата, 2024 година, со принос од 65 проценти, со што влезе и меѓу индексите што на светско ниво најмногу пораснаа за 12 месеци. МБИ10 по големиот пад во 2008 и 2009 година, кога загуби практично 80 проценти од својата вредност, кон крајот на 2024 година повторно се врати на својот историски рекорд од 10.000 поени. Тоа значи дека ако сте вложеле во кошничката акции членки на индексот кога тој го достигна дното по берзанскиот бум во 2006-2007 година, кога имаше вредност од околу 2.000 поени, за петнаесетина години вашите пари би се оплодиле петкратно или 400 проценти пораст.

Но ретко кој би добил таква идеја, затоа што е малку компликувано самите да ја составите таа кошничка, освен ако нема инвестициски фонд што вложува токму во акциите од МБИ10. Е па, токму таков инвестициски фонд отвори друштвото за управување со инвестициски фондови (ДУИФ) „КБ Инвест“ (претходно „КБ Публикум“) во 2017 година, чиј принос од 325 проценти за осум години е убедливо најголем меѓу сите инвестициски фондови што собираат средства на вложувачи во Македонија, без оглед колку време работат на пазарот. Тоа значи дека ако сте вложеле 1.000 евра на самиот почеток, сега би имале 4.250 евра. За разлика од т.н. ЕТФ-ови (англ. Exchange Traded Fund) што функционираат во поразвиените пазари во Европа и во светот и може да го следат движењето на некој берзански индекс, да речеме американскиот S&P500, „КБ Инвест - МБИ10“ не се тргува на берзата како обични акции, туку е класичен отворен (англ. mutual) инвестициски фонд, какви што во земјава има 24 во моментов, управувани од пет ДУИФ.  

Најстарите инвестициски фондови на домашниот пазар уште малку ќе станат „полнолетни“, а вкупната фондовска индустрија во моментов тежи 23 милијарди денари, или околу 375 милиони евра, односно толку е вкупната нето-вредност на сите инвестициски фондови. Тоа  значи дека е време да  направиме една рекапитулација на нивните резултати, односно колкав принос им донеле на своите клиенти доколку претпоставиме дека тие влегле во фондот на самиот почеток. Се разбира, на приносите влијае и времето колку се активни на пазарот, некои фондови почнале пред 17 години, некои пред само неколку месеци, што треба да се има предвид при толкување на резултатите, исто како и типот на фондот, дали е акциски, обврзнички, паричен или комбиниран (балансиран).

Исто така, вложувањето во фондови не подразбира само еднократна уплата на одреден износ пари, па по извесен временски период (кај акциските фондови на пример се препорачува време на инвестирање од 10 години најмалку) да видите колку успеал фондот да го зголеми вашиот износ, туку и програмирани уплати, практично штеден план, каде што на месечна, квартална или годишна основа вие континуирано вложувате одреден износ.

Првите инвестициски фондови ги отвори словенечката инвестициска групација „КД Фондови“ при крајот на 2008 година, едниот фокусиран на акции од компании на американскиот пазар, другиот на пазарите од брзорастечките економии на Бразил, Русија, Индија и Кина, или БРИК. Подоцна „КД Фондови“ отвори уште два инвестициски фонда, „Кеш депозит“ и „Топ брендови“, а во меѓувреме друштвото  беше купено од италијанската финансиска групација „Генерали“ (Generali), па имаше ребрендирање, за кон средината на 2024 година нов сопственик да стане словенечката „НЛБ групација“ преку својот фондовски разгранок. Сега друштвото „НЛБ Фондови“ управува со вкупно пет инвестициски фонда, од кои најновиот, „НЛБ Обврзници“, почна со работа пред неколку месеци. Од сите овие фондови, најголем принос од почетокот досега има „НЛБ Топ брендови“, 76 проценти, а присутен е на пазарот околу 11 години. Тоа е т.н. комбиниран фонд, кој дел од парите на вложувачите има пласирано во т.н. блучип-акции, односно најмоќните компании во неколку земји и региони, а помал дел во посигурни инструменти, односно банкарски депозити.

„НЛБ БРИК и „НЛБ Америка“ имаат речиси ист принос од околу 67 проценти, а работат 16 години на пазарот, додека „НЛБ Кеш депозит“ е присутен 12 години и има принос од 33 проценти. Паричните фондови во принцип имаат понизок принос од акциските, затоа што средствата ги вложуваат во банкарски депозити во повеќе банки, а помал дел во обврзници. Се разбира, и инвестицискиот ризик тука е помал, па обично вложувачи во овие фондови се компании и институции, а поретко физички лица, кои сакаат активно да управуваат со тековните средства, да имаат брз пристап до нив во случај на потреба, односно да не се обврзуваат со временски рокови.

Меѓу најстарите инвестициски фондови во Македонија се и оние на друштвото „КБ Инвест“, чиј прв фонд, „КБ Инвест – балансиран“, почна со работа кон средината на 2009 година, и по веќе спомнатиот „КБ Инвест - МБИ10“ е втор по остварениот принос на македонскиот пазар, од 132 проценти. И овој е од типот комбинирани фондови, па портфолиото во поголем дел му се состои од акции на компании во земјава, регионот, ЕУ, САД и БРИК, а во помал дел обврзници и депозити.  „КБ Инвест – паричен“ и „КБ Инвест – обврзници“ се нешто понови фондови, од 2011 година, а нивните приноси се 42 и 53 проценти, соодветно, додека самите нивни називи кажуваат каде овие фондови ги вложуваат средствата. „КБ Инвест – акции“ е фонд стар пет години, вложува во акции без географски ограничувања и еден мал дел во депозити во македонските деловни банки и домашни и странски обврзници. Приносот на овој фонд е 28 проценти до овој момент. Најмлад фонд во ова друштво е „КБ Инвест – златен“, кој почна со работа пред четири години и вложува во акции на компании што произведуваат злато, сребро и други инвестициски и индустриски метали без географски ограничувања, како и во ЕТФ-ови со слична инвестициска стратегија. Приносот на овој фонд е 22 процента од почетокот на неговото работење до денес.

Австриската финансиска групација ВФП (WVP) на македонскиот пазар влезе прво со своето брокерско друштво, кое беше најзаслужно  за популаризација на животното осигурување во земјава, а потоа, некаде кон крајот на 2014 година, почна со работа и нејзиното друштво за управување со фондови. Првите два инвестициски фонда управувани од „ВФП Фонд менаџмент“ беа  „ВФП Премиум акции“ и „ВФП „Кеш депозит“. Првиот е денес најголемиот акциски инвестициски фонд и воопшто најголем на пазарот според нето-вредноста на имотот, од 4,8 милијарди денари (околу 78,5 милиони евра) инвестирани средства.

Ако сте вложиле 1.000 евра на почетокот од 2015 во овој фонд, сега вашиот удел од 100 вреди 191 пресметковна единица, односно приносот на вашите средства би бил 91 процент. Кај „Кеш депозит“ приносот е помал, разбирливо, станува збор за паричен фонд. Подоцна друштвото отвори уште два фонда, „ВФП Бонд“, кој е обврзнички, и „ВФП Дивиденда акции“, првиот отворен инвестициски фонд во Македонија што им исплаќа дел од добивката како дивиденда на инвеститорите во него. Инаку, портфолиото на овој фонд се состои од акции на компании во најразвиените економии во светот.

Најново друштво за управување со отворени и затворени инвестициски фондови во Македонија е „Вега фондови“, кое започна со работа отворајќи четири фонда пред нецели три години. Најголема нето-вредност на средствата во моментов има паричниот фонд „Вега кеш“, од околу две милијарди денари, додека најдобар принос од почетокот има „Вега финансии“, околу 53 проценти. Овој фонд вложува во познати светски финансиски институции, како банки, но и иновативни компании од финтек-секторот. Другите два фонда се „Вега свет“ и „Вега технологија“, кои вложуваат во компании со голема пазарна капитализација, т.н. блучипови, како и во компании од технолошкиот сектор.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар