Македонската фондовска индустрија пораснала 50 проценти за една година

Растат нето-вредноста и приносите на домашните инвестициски фондови годинава, особено на акциските, покажуваат извештаите на Комисијата за хартии од вредност (КХВ) и на Македонската берза. Растот на светските берзи, но и на домашниот индекс МБИ 10, придонесе да пораснат приносите на домашните фондови што ги инвестираат средствата на своите клиенти во компаниски акции.

Па така, од почетокот на годинава, позитивни резултати за своите вложувачи имаат остварено сите акциски фондови што инвестираат на овој начин: трите најголеми фонда според вредноста на портфолијата, „ВФП Премиум акции“, „КБ Инвест-МБИ 10“ и „НЛБ Топ брендови“ (поранешен „Генерали“), имаат приноси од 13,2 проценти, 40 проценти и 11 проценти респективно (податоците се заклучно со 19 септември, преземени од сајтот на Македонската берза, н.з.). Високиот принос на „КБ Инвест-МБИ 10“ од 40 проценти не треба да чуди, со оглед на тоа што индексот на Македонската берза што го следи овој индекс, како што кажува и неговиот назив, порасна за исто толкава стапка од почетокот на 2024 година.

Иако во 2024 година економскиот раст на најголемите светски економии имаше тенденција на слабеење, трендот на олабавување на монетарните политики од страна на централните банки, кој веќе започна преку одлуките на Фед и на ЕЦБ, и во очекување на понатамошно намалување на каматните стапки и избегнување на рецесијата, инвеститорите претпочитаа инвестирање во акции и во обврзници, но и во циклични компании, особено во оние што работат во областите како вештачка интелигенција, електрични возила, виртуелна реалност и сл., велат аналитичарите за „Блумберг Адрија“. 

„Ако го погледнеме берзанскиот индекс на акции S&P 500 ќе забелжиме дека порасна за речиси 60 проценти за 24 месеци, а осум од последните девет месеци беа нови највисоки вредности на сите времиња, што значи дека парите се одлеваат на најважната берза во светот. Дополнително, златото за една година порасна повеќе од 30 проценти , а нашиот берзански индекс на акции МБИ10 за една година порасна 50 проценти. Не е важно дали фундаментално и/или економски се согласувам или не се согласувам со порастот на берзите годинава, факт е дека берзите сè уште се наоѓаат во нагорен тренд и тоа што ми преостанува е да го отстранам моето его од равенката и да останам на пазарот додека цената на графиконите не ми покаже дека 'паметните пари' не купуваат повеќе на пазарот“, вели Снежана Поповска, сертифицирана техничка аналитичарка. 

На прашањето како да се однесуваат сега домашните инвеститори, тоа што би ги советувала Поповска е да имаат стратегија за управување со ризикот и јасно поставени инвестициски цели што соодветствуваат со нивниот инвестициски хоризонт.

Македонските инвестициски фондови, пак, средствата на своите клиенти најмногу ги вложувале во акции на компании од секторите финансиски услуги (20,6 проценти), информатичка технологија (17 проценти) и здравство (16,8 проценти), според податоците на КХВ од крајот на првиот квартал годинава.

Средствата вложени во овие три сектори на 30 јуни изнесувале вкупно 67,5 милиони евра, што е зголемување за 48 проценти во однос на истиот период од 2023 година.

Најголем годишен пораст на вложувањата има во секторот финансиски услуги, и тоа од 55,5 проценти, по што следуваат секторите информатичка технологија (51 процент), индустрија (40,6 проценти) и здравство (35,6 проценти).

Што се однесува, пак, на вкупната фондовска индустрија, каде што учествуваат и домашните фондови што вложуваат во обврзници, банкарски депозити и во други поконзервативни инструменти, нето-вредноста на средствата со кои управувале сите фондови на крајот на вториот квартал годинава изнесувала околу 290 милиони евра, што во однос на крајот од претходниот квартал е зголемување за 15,8 проценти. На годишно ниво, односно споредено со вториот квартал од 2023 година, нето-вредноста има раст од дури 49 проценти. Да потсетиме дека оваа промена се должи на два фактора: нето-приливите од продажба на документи за удел, како и самото управување и вложување на средствата. Само во вториот квартал годинава вредноста на средствата во фондовите се зголемила за речиси 40 милиони евра, додека за една година таа вредност пораснала за 95,5 милиони евра.

Паричните фондови сѐ уште ја имаат доминантната позиција на пазарот, со 44,5 проценти учество во вкупната нето-вредност, но во врат им дишат акциските, со 43 проценти учество на крајот од вториот квартал. Според анализата на КХВ, учеството на акциските фондови во вкупната вредност пополека се намалува, односно во средината на 2023 година изнесувало 47 проценти, на крајот од првиот квартал од 2024 година било 44,7 проценти, додека последните податоци за крајот од вториот квартал годинава покажуваат учество од 43,04 проценти.

Кај отворените парични фондови има квартален раст на нето-вредноста на средствата под управување од 22,7 проценти и годишен раст од дури 65,4 проценти. Акциските фондови, пак, имаат квартален раст на нето-вредноста од 11,5 проценти и годишен раст од 36,3 проценти, додека обврзничките фондови бележат квартален раст од 5,4 проценти и годишен раст од 51,2 проценти. Балансираните фондови имаат квартален раст од 13,2 проценти, а годишен раст од 37,5 проценти.  

Од аспект на географската структура на вложувањата на инвестициските фондови, во континуитет доминираат вложувањата во државава, кои на крајот на вториот квартал од 2024 година изнесуваат безмалку 180 милиони евра, што е учество од речиси 60 проценти во вкупно вложените средства. Споредбено со крајот на вториот квартал од 2023 година, вложувањето на домашниот пазар на капитал се зголемило за речиси 65 проценти или за 70 милиони евра.

На пазарите во Европа фондовите вложиле 23,9 проценти од вкупно собраните средства (72 милиони евра). Помал дел од вложувањата е насочен кон САД (13,7 проценти), односно 41,2 милион евра, додека парите вложени во другите региони имаат незначително учество.

Како што коментираат од КХВ, релативното ниската променливост на географската структура на вложувањата е затоа што паричните фондови, коишто вложуваат во банкарски депозити, во согласност со законот може да ги пласираат парите само во македонски банки, додека обврзничките фондови во македонски обврзници на домашен пазар или, пак, во македонската еврообврзница.

Иако фондовите бележат раст на вредноста под управување и приносите, тие сѐ уште се мал сегмент од вкупниот финансиски систем на Македонија, за разлика од состојбата во поразвиените економии од регионов и од светот  и имаат релативно мало значење за севкупната финансиска стабилност, како што се наведува во најновиот извештај за финансиската стабилност на Народната банка.

Најголемиот дел од средствата на инвестициските фондови е вложен во инструменти со фиксен приход, односно депозити во домашни банки и домашни должнички хартии од вредност. Минатата година, на агрегирана основа, годишната стапка на принос на инвестициските фондови достигна 8,2 отсто на крајот од 2023 година, при што најголема стапка на принос од 13,8 проценти остварија акциските фондови, по што следуваат комбинираните фондови со принос од 11,1 проценти, пред сѐ поради растот на вредноста на акциите и враќањето на оптимизмот на пазарите. И паричните фондови остварија позитивни стапки на принос како ефект од зголемените камати на депозитите и на државните хартии од вредност на примарниот пазар.

Нашата соговорничка Поповска смета дека ќе продолжи да расте заинтересираноста од страна на домашните инвеститори за вложување во инвестициските фондови кај нас и/или директно на меѓународните берзи во акции и други класи на средства. Тука, според неа, голем удел ќе имаат помладите генерации, кои воопшто не размислуваат за штедење и чување на своите пари во банкарски депозити. 

„Едукацијата е несомнено една од причините за поголем интерес од страна на домашните инвеститори. Денес имаме неограничен пристап до информации и сè можеме да научиме бесплатно преку интернет, но тоа што сметам дека недостига е да имаме сè повеќе инвестициски и финансиски советници (потреба од непосредна комуникација и градење доверба), кои ќе ги советуваат нашите инвеститори правилно каде и како да ги пренасочат своите заштеди за да ги постигнат своите финансиски цели и кои ќе работат во најдобар интерес на своите клиенти“.

За разигрување на фондовската индустрија и за поголемо привлекување инвеститори треба да придонесат и алтернативните инвестициски фондови што ќе се појават на македонскиот пазар откако ќе се донесе соодветната регулатива. Како што најави министерката за финансии Гордана Димитриевска Кочоска на неодамнешната годишна конференција на Македонската берза, во следниот период се очекува да биде готов Законот за алтернативни инвестициски фондови, кој ќе овозможи работа на нови видови фондови, покрај отворените и затворените инвестициски фондови. Во алтернативни фондови влегуваат оние што инвестираат во други класи на финансиски инструменти, освен акции и обврзници, како што се фондови за ризичен капитал, хеџ-фондови, фондови за недвижности, стоки или финансиски деривати.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар