Домашни и странски „играчи“ заинтересирани за ЕТФ-ови во Македонија

Сѐ уште се крчка новата законска регулатива што ќе овозможи основање и работа на алтернативни инвестициски фондови во Македонија, освен постојните отворени и затворени фондови. Меѓу нив се и ЕТФ-овите (од англ. Exchange Traded Funds), односно фондови што на ист начин како и акциите од поединечни компании може да се тргуваат на берза. Овие инвестициски фондови стануваат сѐ повеќе популарни меѓу инвеститорите низ светот, но и кај македонските физички и правни лица што тргуваат на светските берзи.

„Минатата година беa особено популарни ЕТФ-ови што го следат американскиот индекс S&P500, како што се Vanguard S&P 500, SPDR S&P 500 и други“, велат од една од домашните банки овластени за тргување со хартии од вредност на странски пазари во име на клиенти од земјава. „Имаме и клиенти што имаат вложено и во десетина ЕТФ-ови и се интересираат исклучиво за вакви фондови, а не за поединечни акции. Некаде приближно 10 проценти од вложувањата на нашите клиенти се во ЕТФ-ови во моментов, но интересот постојано расте“, додаваат оттаму.

ЕТФ како финансиски инструмент на македонскиот пазар сѐ уште не постои, затоа што важечката законска регулатива не го препознава овој тип на фондови. Министерката за финансии Гордана Димитриевска Кочоска пред неколку месеци на берзанската конференција во Охрид рече дека се подготвува законот за алтернативни инвестициски фондови, кој ќе овозможи отворање нови видови фондови, покрај отворените и затворените инвестициски фондови. Побаравме одговор од Министерството за тоа до каде е новата регулатива, какви новитети ќе донесе и што значи тоа од аспект на ЕТФ, но до затворањето на овој текст не добивме информација.

Од Македонската берза добивме коментар дека новиот Закон за финансиски инструменти којшто се спрема,  ќе создаде услови за издавање и воведување ЕТФ на македонскиот пазар. Од Берзата велат и дека веќе извесно време имаат комуникација со домашни и странски потенцијални издавачи на ЕТФ, со цел да се воведе овој тип на финансиски инструмент на пазарот.

„Се надеваме дека во иднина оваа иницијатива ќе резултира со успешно лансирање ЕТФ и кај нас, со што ќе се збогати понудата на финансиски инструменти достапни за домашните инвеститори“, велат од Берзата.

Пример за таков што би можел да биде лансиран кај нас е ЕТФ МБИ10, кој очигледно би го пресликал движењето на македонскиот берзански индекс. Во МБИ10 може да се вложува и сега, во фондот КБ Инвест МБИ10, на друштвото „КБ Инвест“, но тоа е класичен (отворен или англ. mutual - заеднички  инвестициски фонд), каде што купувате удели и не можете флексибилно да тргувате на берза како со ЕТФ.

Предности на ЕТФ

Има повеќе типа на ЕТФ-ови, односно, покрај веќе споменатите што ги пресликуваат перформансите на одделни берзански индекси, има ЕТФ-ови што инвестираат во кошничка од обврзници, како што се државни, општински или корпоративни; ЕТФ-ови што следат цени на берзански стоки, како злато, нафта и др.; фондови што инвестираат во глобални валути како долар, евро или јен; ЕТФ-ови што се изложени кон одредена индустрија, на пример банки, енергија, здравство, вештачка интелигенција; и најновите типови на ЕТФ-ови што се појавија на американскиот пазар во 2024 година, кои ги пресликуваат перформансите на криптовалутите биткоин и етереум.

ЕТФ-овите се привлечни за инвеститорите затоа што имаат неколку добри страни: диверзификација, пониски трошоци, флексибилност, транспарентност, разновидност и пристапност.

„Една од најголемите придобивки на ЕТФ-овите е нивната способност веднаш да го диверзифицираат вашето портфолио. Со купување еден ЕТФ можете да стекнете изложеност кон стотици или дури илјадници акции или обврзници. Тоа ги намалува ризикот и зависноста од перформансите на која било поединечна хартија од вредност“, објасни за „Блумберг Адрија“ Васко Богдановски, инвестициски портфолио-менаџер и соосновач на „Опфолио“ (Opfolio).

Тој додава дека, општо земено, ЕТФ-овите имаат пониски надоместоци во споредба со активно управуваните инвестициски фондови. „Тоа е затоа што тие ги следат индексите пасивно, со што се избегнуваат надоместоците за тимот од портфолио-менаџери што би носеле одлуки за инвестирање“, вели Богдановски. Тој посочува дека за разлика од инвестициските фондови, со ЕТФ-овите се тргува исто како и со акции, па тие може да се купуваат и продаваат во секое време во текот на пазарните часови.

„Оваа флексибилност дава поголема контрола и го олеснува реагирањето за време на нагли промени на пазарот“, укажува Богдановски.

Хрватите понудија ЕТФ-ови што следат индекси од регионот

Инвестициите во ЕТФ глобално ги надминаа инвестициите во традиционалните инвестициски фондови, при што пасивните инвестициски стратегии сочинуваат повеќе од 50 проценти од вкупните пазарни средства. Нето-приливите на европските берзи покажуваат и зголемена побарувачка за ЕТФ, иако Европејците сѐ помалку инвестираат во самата Европа.

„На американскиот пазар уплатите во ЕТФ растат од 2012 година наваму, односно се случува замена, луѓето излегуваат од класичните фондови и се префрлаат во ЕТФ. Европа е доста слична, големи се нето-уплатите, иако во апсолутен износ многу помалку одошто во САД. Меѓутоа, во Европа е интересно дека од средствата што Европејците ги имаат во ЕТФ, сѐ помалку се вложува во самата Европа“, изјави Џиво Пулитика, фонд-менаџер во хрватската инвестициска фирма „Интеркапитал асет менаџмент“ (InterCapital Asset Management), за „Блумберг Адрија“ неодамна. Toj додава дека луѓето главно уплаќаат преку ЕТФ во глобални стратегии, најчесто во S&P500 во САД, во MSCI World…

„Размислувавме зошто е тоа така. Има повеќе причини, но може да се каже дека долгорочно инвеститорите повеќе веруваат во САД и нивниот потенцијал одошто во Европа. Европа не е толку развиена во поглед на понудата, додека на американскиот пазар може да најдете ЕТФ-ови горе-долу за сѐ што може да ви падне на ум, за секој посебен дел на пазарот, индустрија, сектор. Во Европа тоа не е случај“, објаснува Пулитика.

Инаку, неговата компанија стана позната во регионот Адрија по лансирањето неколку ЕТФ-ови што ги следат перформансите на берзанските индекси во Словенија, Хрватска и Романија, кои, според Пулитика, нудат одлични приноси во последниве години, а дивидендните приноси на овие индекси се повисоки дури и од оние на американските.

„Дивидендниот принос што го имаме во Словенија е речиси 6 проценти годишно, во Романија е на 5,5 проценти, во Хрватска е 2,6 проценти. Тоа е повеќе од S&P500 и од Nasdaq“, истакнува тој.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар