Македонската берза урна неколку рекорди минатата, 2024 година, а ако по утрото денот се познава, тогаш и во 2025 година инвеститорите може да очекуваат добри приноси.
Да потсетиме, македонскиот берзански индекс МБИ10 лани беше меѓу тие што најмногу пораснаа на светско ниво, а во регионот Адрија убедливо беше на врвот, со раст од точно 66,7 проценти. Вкупниот промет на домашната берза беше повисок дури за 190,2 проценти во 2024 година, бројот на трансакциите речиси за 100 проценти, а пазарната капитализација на берзата порасна за 51,8 проценти, на 351,1 милијарда денари или околу 5,7 милијарди евра, според годишниот статистички билтен на Македонската берза.
Прочитај повеќе
Половина од топ 10 акции во регионот Адрија се македонски
Меѓу 10-те акции од регионот Адрија со најголем раст во 2024 дури пет се македонски.
13.01.2025
Декемврискиот пад на прометот на Македонска берза не ја уништи рекордната 2024
Индексот МБИ10 ја заврши годината на рекордно ниво од 10.200,91 индексни поени, што е зголемување за фантастични 66,78 проценти.
04.01.2025
Можна ли е реприза на берзата во новата година – пет вести на денот
Македонската берза е меѓу пазарите во светот со најголем раст годинава, надминувајќи ги со перформансите и најзначајните берзи.
27.12.2024
Прогноза 2025: Растот на македонскиот индекс ќе продолжи, но поумерено
Акциските индекси во регионот (со исклучок на БиХ) ќе продолжат да растат, поттикнати од поволните макроекономски показатели.
27.12.2024
МБИ10 во транс: Внимателно со бикот, да не заигра мечката пред врата
Домашниот берзански индекс МБИ10 ја завршува 2024 година со раст од 65 проценти и надминување на својата историски највисока вредност од 2007 година.
27.12.2024
А, како почна годинава за македонскиот индекс? Доста ветувачки, мора да признаеме. Во првите три недели од јануари, МБИ10 додаде уште 8,33 проценти и вредноста на крајот од денешното (21 јануари) тргување изнесуваше 11.050,29 поени. Ова е подобар старт и од 2024 година, кога за истиот овој период индексот пораснал за само 2,52 проценти.
Од акциите што го сочинуваат индексот, најголем пораст од почетокот на годинава има „Македонијатурист“, од 23,7 проценти, акција што беше веројатно најмногу во фокусот лани, поради сопственичкото прегрупирање во компанијата. Ја следат акциите на „Макпетрол“ со раст од 17 проценти за само три недели, „ТТК банка“ со 12,2 проценти, „Комерцијална банка“ и „Алкалоид“ со по 8,9 проценти итн.
Мал куриозитет е што акцијата на „Стопанска банка – Скопје“, која во 2024 година беше меѓу првите пет во регионот Адрија, со раст од дури 125,6 проценти, годинава ја почна со пад на вредноста од 5,9 проценти. Само таа и акцијата на „Реплек“ (-2,4 проценти) имаат пад од почетокот на годината.
Со овој раст, МБИ10 е подобар од сите индекси во регионот Адрија, освен од словенечкиот SBITOP, кој има раст од 12,2 проценти од почетокот на годинава, а „ги шие“ на почетокот од годинава и американските индекси, S&P500 (+2,73 проценти), Dow Jones (+3,47 проценти) и Nasdaq Composite (+2,04 проценти).
Акциите на банките се преценети, но тие упорно растат
Дали и во 2025-та може да гледаме реприза на 2024-та? Прво, да не заборавиме дека речиси 45 проценти од македонскиот индекс го сочинуваат банките, па перформансите на банкарскиот сектор имаат најголемо влијание врз движењето на МБИ10. Трите најголеми банки во државава, „Комерцијална банка“, „Стопанска банка – Скопје“ и „НЛБ банка“, прикажаа рекордни профити за првите девет месеци од 2024 година, а со годишните извештаи, кои ги очекуваме наскоро, ќе се потврди дека минатата беше нивната најуспешна година откако постојат. Перформансите на банкарскиот сектор ќе имаат најголемо влијание на индексот и во 2025 година.
„Според податоците заклучно со третиот квартал, банките што се дел од индексот имаат солиден раст на нето-каматните приходи, како и раст на приходите од провизии и надоместоци. Овие очекувања за солидни добивки во 2025 година се преточени во очекувања за дивиденди, кои, пак, се главен катализатор за растот на цените на акциите во последниот квартал од 2024 година“, објасни неодамна за „Блумберг Адрија“ Коста Ивановски, сертифициран финансиски аналитичар. Следствено, според него, клучниот ризик доаѓа од разочарувањата што можат да дојдат од нивото на резервации за нефункционални пласмани што ги очекуваат банките во иднина. „А, тие ќе бидат дел од конечните финансиски извештаи за 2024 година“, додава Ивановски.
Според аналитичарката на „Блумберг Адрија“ Марина Петров Савиќ, во 2025 година македонските банки ќе продолжат да остваруваат добри профити поради растечката кредитна активност и здравите портфолија, што ќе го одрази доброто расположение на банкарскиот сектор.
„Но што се однесува до цените на акциите, сепак очекуваме поблаг раст во однос на остварениот во 2024 година, бидејќи вреднувањата сè уште се високи и го прават банкарскиот сектор скап и донекаде преценет за инвеститорите“, заклучи Петров Савиќ.
Почетокот на 2025 година навестува дека инвеститорите не се согласуваат со тоа, освен кај „Стопанска банка – Скопје“, но сѐ уште е рано, останува да видиме како ќе се одвиваат работите.
Светски шампион – „Палантир технолоџис“ со раст од 340 проценти
Инаку, како што пишува „Блумберг Адрија“, минатата, 2024 година беше спектакуларна за инвеститорите во одделни акции на големите светски корпорации, при што некои од нив достигнаа повеќекратни од нивните највисоки нивоа на крајот на годината. Во Америка многумина го следеа експлозивниот раст на „Енвидија“ (Nvidia). Минатата година таа акција порасна за неверојатни 171 отсто, што не беше доволно за да стане најпрофитабилна акција во американскиот индекс S&P 500. Двете најуспешни компании во однос на приносот беа „Палантир технолоџис“ (Palantir Technologies), со раст од неверојатни 340 проценти, компанија од Колорадо, специјализирана за софтверски платформи за анализа на големи податоци, која исто така работи и со американската војска, и акцијата на „Вистра“ (Vistra) од Тексас, која произведува и продава електрична енергија, со годишен раст од 260 проценти.
Стариот Континент исто така може да се пофали со речиси исто такви приноси. Во Европа блесна берзанската ѕвезда „Сименс енерџи“ (Siemens Energy) од Германија. Минатата година ги награди инвеститорите со принос од 330 проценти, компанија што претходната година за влакно избегна банкрот.
Во регионот Адрија лидер беше „Кончар“
Веќе пишувавме дека неколку компании во регионот Адрија можат да се пофалат со троцифрен поврат на вредноста на акциите, a дури пет акции на македонски котирани компании се наоѓаат меѓу 10-те со најголем раст во 2024 година во регионот што ги опфаќа пазарите на Македонија, Србија, Хрватска, Босна и Херцеговина и Словенија.
Најдобро поминаа инвеститорите што се обложија на хрватската акција „Кончар-електроиндустрија“, бидејќи нејзината вредност се зајакна за нешто повеќе од 137 проценти. Според аналитичарот на „Блумберг Адрија“ Илија Нешиќ, растот на „Кончар“ првенствено беше поттикнат од стабилната побарувачка за трансформатори - зелената транзиција - и силната побарувачка за производи и услуги. Акцијата го доживеа својот најголем скок во јули минатата година, кога ја објави соработката со споменатата европска берзанска ѕвезда „Сименс енерџи“. Нешиќ предвидува дека растот ќе продолжи. Тој очекува двоцифрен раст на продажбата и профитабилноста во претстојниот квартал, а гледа и можности за понатамошен раст на вредноста на акциите. Следуваат „Кончар - дистрибутивни и специјални трансформатори“ со 129,4 проценти и српската „Месер техногас“ со 124,3 проценти, а на петтото место е фабриката за цемент „Какањ“ од Босна и Херцеговина, со 117,5 проценти раст.
Од македонските, меѓу првите десет компании чии акции најмногу пораснале во 2024 година се уште и „Комерцијална банка“ со раст од 98,7 проценти, „НЛБ банка“ со 89 проценти, „Македонијатурист“ со 78,7 проценти и „Реплек“ со 78,4 проценти раст.
Инаку, меѓу првите 20 на листата со најголем раст, од Македонија се наоѓаат и акциите на „Гранит“ со раст од 57,3 проценти (13-то место), „Алкалоид“ со 55,2 проценти (14-то место) и „Макпетрол“ со раст од 43,9 проценти (19-то место). Ова значи дека во 20-те акции со најголем принос за 2024 година во регионот Адрија, осум или 40 проценти се македонски, што е несомнено голем успех за македонскиот пазар на капитал и покрај слабостите, како што се малиот број на квалитетни хартии од вредност, слабата ликвидност итн.