Бевме во шопинг: Каде во регионот е најевтино да се пазари?

Слични цени во маркетите, но различен есап на крајот. Вака во една реченица би го опишале пазарувањето што редакциите на Блумберг Адриа го направија во средата, на 28 септември. Новинари од Македонија, Словенија, Хрватска, Србија и Босна и Херцeговина во исто време беа да купуваат исти производи. Пазаревме 16 основни намирници, а изборот беше најблискиот маркет до редакцијата, но кој што остварил најголеми приходи во 2021 година. Според тоа, се пазареше во македонски „КAM“, босански „Бинго“, српски „Макси“, во хрватскиот маркет „Конзум“ и во словенечкиот „Меркатор“.

Инфлацијата подолго време е дел од нашето секојдневие и граѓаните веќе се навикнаа на постојан раст на цените. Со оглед на тоа што сме сведоци дека во продавниците цените се менуваат буквално секојдневно, излеговме да пазаруваме во исто време, во средата, на 28 септември, во 13 часот.

Знаејќи дека понудата во маркетите е многу голема, но и дека не секаде се нудат еднакви производи, се обидовме да ги споредиме цените на најевтиниот производ од конкретниот список на прехранбени и производи за хигиена.

Направивме компарација на 16 основни производи, независно од производителот. Важно беше да се работи за продукти со исти карактеристики и по можност исто или слично пакување. Напоменуваме дека разлики во литражата има кај јогуртот, за кој што во конкретните маркети не наидовме на исти понуди во однос на големината на производот.

 

Да почнеме од основниот продукт, лебот. Најмалку за леб плаќаат Србите (0,60 евра), најмногу Словенците (0,87 евра). За Македонците најевтиниот леб во КAM чини 0,62 евра.

Во српски „Макси“ се наоѓа и најевтиното масло за јадење од сончоглед, кое што чини 1,58 евра, во македонски КAM маслото за јадење е 1,94 евра, а повторно овој производ е најскап во словенечкиот „Меркатор“, каде се продава за 2,69 евра.

Кам маркет-цената на производот е од 28.09 во 13 часот

Нашето пазарување покажа дека литар кравјо млеко со 3,2 отсто масленост во македонски КАМ може да се купи за 1,02 евра, што е поскапо од Хрватска, на пример, каде чини 0,97 евра. Овој продукт е најскап во Србија, државата која што има недостиг од млеко, па во „Макси“ литар кравјо млеко чини 1,25 евра.

Македонија е најисплатлива за 7 од вкупно 16 производи и тоа за брашно тип 500, јајца ( пакување од 10 парчиња), путер, сол, кафе и секако, како аграрна земја, во македонскиот маркет цените на доматите и пиперките се најповолни. Но, треба да се има предвид и тоа дека во Македонија се во сила владини антиинфлаторни мерки, со кои што се ограничува маржата на трговците за повеќе основни производи. Според тоа, маржата за лебот, шеќерот и сончогледовото масло е ограничена на 5 проценти, а за брашното, тестенините, млекото и јајцата е определена највисока трговска маржа од 10 отсто.

Пазаревме исти производи, но сметката различно „нѐ удри“ по џеб

За купување на вкупно 16 конкретни производи, определени според вид и големина на пакување, најмалку ќе платат потрошувачите на македонски КAM. Сметката таму во случајов чини 19,23 евра. Тоа е за 3 евра помалку отколку кога истите производи би се купиле во српскиот маркет „Макси“. Таму сметката чини 22,24 евра. За купување на истиот список артикли во маркетот Бинго во Босна и Херцеговина ќе се потроши 23,35 евра. Во хрватскиот „Конзум“ вкупната вредност на производите е 25,51 евра, додека највисока е сметката во словенечки „Меркатор“, каде треба да се плати дури 30,48 евра.

Секако дека нема правила и цените на производите во ист ланец маркети може да бидат различни, зависно од локацијата, големината на продавницата, конкуренцијата во околината итн. Затоа, уште на почетокот потенциравме дека се опсервираа цените на производите во ланецот маркети со највисоки приходи во текот на минатата година, но во објектите лоцирани најблиску до редакциите на Блумберг Адриа.

Невозможно е да преминеме и преку еден друг многу важен фактор-платите. Во табелите со цени на производите ретко гледаме значajни разлики, што не е случај со просечната плата.

Според официјалната статистика за месец јули, како последни објавени податоци, Македонците имаат најниска просечна плата од 515 евра, во Босна и Херцеговина просекот на нето платата е за над 50 евра повисока и изнесува 571 евро. Нешто подобри од тоа се Србите, чија плата е 623 евра. Далеку подобри се примањата во Хрватска и Словенија. Хрватите имаат двојно повисока плата од Македонците, или 1.006 евра, а Словенците се подобри за 2 и пол пати, со просечна нето плата од 1.304 евра.

Разликата меѓу најниската и највисоката просечна плата е скоро 800 евра, но разликата во потрошените пари во маркетот за истите производи е 11 евра.

Според ова, иако претходно заклучивме дека голем дел од производите беа со најниски цени во македонскиот маркет, сепак за да ги купи истите Македонецот треба да одвои од просечната плата многу поголем процент, отколку Словенецот, иако продуктите за него се најскапи во апсолутна вредност.

Оваа пресметка повторно ги сместува потрошувачите од Македонија меѓу најсиромашни. Имено, за да се испазари конкретниот список производи, Македонците треба да одвојат 3,73 проценти од својата плата, што е далеку повеќе отколку Словенците, чии производи се најскапи и за кои ќе потрошат 2,34 отсто од приходот.

Најголем дел од просечната плата за ова пазарење потрошија Босанците, 4,09 проценти. За Србите, на пример, ова пазарување претставува 3,57 отсто од просечната нето плата, а износот платен на каса за 16-те производи од списокот на Хрватите ќе им одземе 2,54 проценти од платата.

Трговците очекуваат стабилизација на цените

Трговците очекуваат стабилизација на цените во наредните неколку месеци и покрај тешката предвидливост на инфлацијата и факторите кои што најмногу влијаат на таквата состојба. Во разговор за Блумберг Адриа ТВ минатата недела Сашо Дукоски, претседател на Трговската комора при Сојузот на стопански комори, зборуваше за тоа колку влезните инпути се всушност креатори на крајната цена на производите.

„Мора да се има предвид дека се додека има вака нестабилна цена на енергенсите никој не може да одговори каков тренд ќе имаат цените на производите, иако очекувам стабилизирање“, рече Дукоски, објаснувајќи дека крајната цена на производите најмногу зависи од цената на енергенсите, како електрична енергија, природен гас, нафтените деривати, како и од цената на другите суровини потребни за производство.

Компаниите сега плаќаат неколкукратно повисока цена за електричната енергија. Тоа особено е изразено кај македонските фирми, кои што се снабдуваат со струја на слободниот пазар. Тие во моментов плаќаат за околу 5-6 пати поскапа струја отколку пред кризата, а имаше период кога плаќаа и десет пати повеќе за струја.

Покрај електричната енергија, значајно се поскапени и цените на природниот гас и нафтените производи, кои за една година се покачени за околу 20 отсто. Тоа повлекува и низа други поскапувања, па така сега транспортот е поскап за над 17 проценти на годишно ниво. Сето тоа придонесува за крајната цена на производите што ја плаќаат потрошувачите.

Токму за таа цел, Стопанската комора на Македонија побара државата да преземе соодветни мерки зашто зголемените цени, особено на енергенсите, ги прават компаниите од земјава неконкурентни со регионот, а претставуваат и закана за нивниот опстанок.

„Барањата се оправдани и економски издржани за да се зачува ценовната конкурентност на македонските производи, во услови кога за мегават час Србија има цена од околу 100 евра, Босна и Херцеговина 65 евра, Косово 70 евра, Бугарија има поставена максимална цена од 128 евра, износ над кој трошокот го покрива државата, Романија има цена од околу 180 евра, а Грција прогнозира максимално ниво на цена од 220 евра за мегават час, со субвенционирање на другиот дел од реалната вредност на цената на струјата“, велат од Стопанската комора на Македонија.

Во моментов струјата на светските берзи се продава по цена од околу 400 евра за мегават час.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар