Нема леб, ќе јадеме чоколади: Ѓеврек и јогурт поскапи од ‘Милка’

„Ако немаат за леб, нека јадат чоколадо“. Се уште се води дискусија околу тоа кој ја кажал оваа реченица, но најчесто авторските права и се препишуваат на Марија Антоанета, последната француска кралица (пред Револуцијата) која завршила на гилотина. Од денешен аспект, разгалената жена на Луј VI била вистинска визионерка.

Имено, најевтиниот појадок во Скопје денеска чини 50 денари. Кај еден од најголемите трговци со бели печива и најниски цени, ѓеврекот чини 20, јогуртот од 250 милилитри 30 денари.

Една „Милка“ чоколада со лешници во еден од големите маркети кој важи за најскап, чини 43 денари.

Цените на белите печива галопираат во последнава година. Некогаш најпродаваниот појадок во земјава, бурек со јогурт, сега е веќе најголем луксуз, затоа што четвртина бурек чини 80 денари, плус јогуртот - 100 денари.

Цените на основните прехранбени производи уриваат рекорди. Заклучно со август, сите се со двоцифрен раст. Најбрзо расте цената на лебот, следат цените на млекото и млечните производи. 

Статистиката сега ја потврдува и онаа народната „поевтино е да те облечам отколку да те нахранам“.  Имено, облеката и обувките сега имаат речиси исти цени како лани.

Пресметките на Сојузот на синдикатите на Македонија пак, покажуваат дека минималните трошоци за четиричлено семејство за една година вивнаа благодарение токму на храната. Лани во август потрошувачката кошничка била за 3.691 денар поевтина од август годинава. Во таа кошничка, објаснуваат од ССМ влегуваат 63 производи кои не ги изразуваат целосните потреби за исхрана, туку можностите, навиките и традицијата во исхраната, а вредноста од 18.324 денари (324 денари повеќе од државната минимална плата) колку што за храна биле потребни во август, не е просечна сума, туку минимална.

Истата калкулација на синдикатот покажува дека, на пример, одржувањето на хигиената поскапело многу помалку. Нивната анализа хигиената ја двои на два дела. Лична хигиена со седум производи и хигиена на домот, исто така со седум производи. Ставките во пресметката се искажани за минимум количини, по најниски цени. За една година разликата во цената изнесува 426 денари.

Лебот најмногу поскапува во цела Европа

Сепак, храната не стана луксуз само во земјава. На глобално ниво, пред се заради војната во Украина, но и тешката суша летово, цените на основните земјоделски производи во првата половина од годинава уриваа рекорди. Пченицата најскапа беше во мај кога надмина 1.200 долари за бушел, пченката истиот месец надмина 760 долари.

И според индексот на цените на храната на ФАО (Организацијата за земјоделство и храна при Обединетите нации) нагло поскапувања имало во март кога бил достигнат врвот, а потоа цените се намалуваат и тој тренд трае веќе пет месеци по ред.

Рекордните цени влијаеа, на пример, лебот во земјите на Европската Унија за една година да поскапи за 18 отсто. Лебот е најмногу поскапен во Унгарија за 65,5 отсто и се очекува наскоро цената да стигне до 2,5 евра за килограм. Енормна цена на лебот се очекува и во Италија каде според прогнозите, килограм леб ќе стигне до шест евра, а досега просечната цена е зголемена за 13,5 отсто. Најбавен раст на цените на лебот имаат во Франција.

Граѓаните и земјоделците во земјава се налутија и ја презедоа трговијата во свои раце

Освен лебот, во земјава овој месец рекорди уриваат и цени на млекото и млечните производи. Литар обично, домашно кравјо млеко се продава по историски највисоки 75 денари за литар, со тоа речиси се изедначи со органското млеко кое до пред извесно време беше вистински луксуз, а сега чини 83 денари за литар. Некогаш скапото млеко без лактоза, увозно, во зависност од производителот чини од 82 до 95 денари за литар.

На ваквите цени се налутија земјоделците кои тврдат дека свежото млеко го продаваат на откупувачите по цени пониски од 30 денари за килограм и тоа со години наназад. И од тука тргна лавината. Веќе цела недела на социјалните мрежи постои берза на земјоделски производи. Се продаваат сите прехранбени производи по двојно пониски цени од тие во продавниците, а некои од земјоделците вршат и испорака до дома.

Bloomberg Adria

Според прогнозите на властите и експертите во земјава, цените на храната полека ќе се стаблизираат, но неизвесноста ќе продолжи и во наредниот период затоа што земјава е увозно зависна и се ќе зависи од војната во Украина и климатските промени. За колку – толку да се ублажи ценовниот шок, Владата минатата недела ја продолжи мерката за замрзнување на маржите на основните прехранбени производи. Првично, таа требаше да важи до крајот на овој месец, но ќе важи до крајот на годината.

Трговската маржа е ограничена на пет отсто за белиот леб, сечен на парчиња или цел, белиот шеќер и сончогледовото масло за јадење. Маржата за брашно од пченица – тип 400 и тип 500, макарони и шпагети од тврда пченица, македонски бел ориз и трајно кравјо млеко со масленост од 2,8 проценти, 3,2 проценти и 3,5 проценти млечна маст и јајца е во висина до десет проценти. Владата исто така најави дека ќе ја прошири палетата на производи на кои ќе им биде ограничена маржата.  

Од друга страна, трговците велат дека ограничувањето на маржите не може да се смета за конкретна и ефикасна мерка доколку не постои одредена балансираност.

„Може да ја ограничувате маржата, но тоа е само дел кој се додава на цената на готовиот производ. Треба да се има балансираност, односно на конечната цена влијаат многу влезни цени. Ако е висока влезната цена на енергентот, електричната енергија на пример или природниот гас, или на суровините и ако не се овозоможи производителите да произведат поевтино тогаш само маржите нема да се ефикасни. Листата на производи со намалени маржи може да се зголемува, но тоа нема да даде ефект затоа што мора да се следи целиот ланец на движење на производот“, рече за Блумберг Адриа ТВ, Сашо Дукоски, претседател на Трговската Комора при Сојузот на стопански комори. 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар