Банкарски самит во Белград: Ниски каматни стапки како до пред пандемијата нема да има

Што би била „нормална“ каматна стапка? За гувернерката на НБРМ, Анита Ангеловска-Бежоска тоа би била каматна стапка што од една страна не ја стимулира инфлацијата, а од друга страна не го спречува економскиот развој.

„Многу е тешко да се одреди кое е тоа ниво на каматна стапка. Многу дискусии има на темата што можеме понатаму да очекуваме, дали враќање кон пониски каматни стапки или нивен поголем раст“, рече Ангеловска-Бежоска на Банкарскиот самит што се одржа на 5 декември во Белград, во организација на Здружението на банки на Србија.

Таа потсети дека кога станува збор за Северна Македонија, основната каматна стапка во земјата е 5,8 проценти, а централната банка го почна монетарното олабавување во септември годинава. Гувернерката истакна дека влијанието на монетарните попуштања врз каматните стапки на деловните банки зависи од голем број фактори.

Гувернерката на НБРМ, Анита Ангеловска-Бежоска зборува на вториот Банкарски самит во Белград, 5 декември. Фото: Бета/Милан Илиќ

Ангеловска-Бежоска нагласи и дека „инфлацијата во Северна Македонија падна од 20 проценти на околу три проценти, што секако е голем успех за монетарната политика“.

На панелот на гувернери од регионот, за монетарната политика и финансиската стабилност на регионот, покрај Ангеловска-Бежоска, учествуваа гувернери и вицегувернери уште од неколку држави од Балканот, кои дискутираа за понатамошното движење на каматните стапки и потезите на централните банки.

Јоргованка Табаковиќ, гувернерка на Народната банка на Србија (НБС), истакна дека внимателниот пристап е клучен за монетарната политика. „Кога почнавме да ги затегнуваме и да ги зголемуваме каматните стапки, сега се користи истиот пристап со попуштањето. Цело време треба да се има предвид не само инфлацијата туку и економскиот раст, бидејќи која е поентата да постигнете една цел, а сѐ друго да биде во спротивност. Нашата иднина е во тоа да бидеме подготвени за сите предизвици што доаѓаат“.

Според неа, НБС ќе биде многу внимателна и нема да брза со намалување на каматната стапка.

Борис Вујчиќ, гувернерот на Народната банка на Хрватска, истакна дека факторите што влијаеле на намалувањето на каматните стапки пред десет или повеќе години повеќе не се релевантни и дека, со оглед на новите околности, не може да се очекува каматните стапки да се вратат на нивните некогашни ниски нивоа.

Никола Фабрис, вицегувернер на Централната банка на Црна Гора, посочи дека во следната деценија не е реално да се очекува враќање на ниските каматни стапки што ги имавме до 2021 година.

„Не очекувам дека во следната деценија ќе се приближиме до ниските каматни стапки што ги имавме пред четири или пет години. Ако сметаме на некој подолг рок, никој со сигурност не може да каже дека тоа не е можно затоа што секогаш може да го очекуваме неочекуваното. Сепак, во скоро време такво нешто не би требало да очекуваме“, смета Фабрис.

Марко Видаковиќ, вицегувернер на Централната банка на Босна и Херцеговина, истакна дека никој не верувал дека е можно каматната стапка да биде негативна повеќе од седум години, но сепак се случи тоа. „Во денешниот свет, сè е можно. Не е прашање дали, туку кога, кога ќе дојде до тоа  и што можеме да направиме по тоа прашање. Од гледна точка на Централната банка на Босна и Херцеговина, ние ја делиме истата судбина со земјите од регионот, со нашите главни партнери за извоз и увоз, така што влијанието на промената на каматните стапки врз нивните економии се прелева и врз нашата економија“.

На Банкарскиот самит се разговараше и за Единствената област за плаќања во евра (СЕПА), на која Србија треба да се приклучи до крајот на годинава. Фабрис истакна дека Црна Гора е единствената земја од Западен Балкан што е примена во СЕПА и дека членството е голема работа не само за Црна Гора туку и за целиот регион.

„Членството во СЕПА ќе донесе многу придобивки и за граѓаните и за економијата, како што се пониски трошоци за обработка на меѓународните трансакции и поедноставно извршување на меѓународните трансакции. Тоа е поттик за странските инвеститори, а СЕПА исто така го поттикнува развојот на меѓународната трговија и ќе придонесе за поголема интеграција на Црна Гора во меѓународната економија“, изјави тој.

Како најголема придобивка од членството во СЕПА, Фабрис посочува дека Црна Гора е чекор поблиску до членство во ЕУ.

Фото: Бета/Милан Илиќ

Табаковиќ истакна дека сите банки во Србија се целосно подготвени за пристап до СЕПА и дека е развиена целата инфраструктура што ја поддржува. „Србија е единствената земја во регионот што има сопствена инфраструктура развиена заедно со банките. Другите земји во регионот, освен Македонија, ќе управуваат со овој систем преку посредници, што спречува сопствен развој, заштита на податоци и други елементи што ги повлекува развојот на таков систем, кој се сведува на поевтино и побрзо плаќање“.

Да потсетиме, македонската централна банка на 10 јули поднесе до Европскиот совет за плаќања апликација за пристапување на земјата во СЕПА.

Граѓаните и фирмите од земјите членки можат да вршат безготовински плаќања во евра, преку кредитни трансфери, вклучувајќи и инстант плаќања и директни задолжувања во која било земја членка на СЕПА на брз, безбеден и ефикасен начин и по исти трошоци како и домашните плаќања.

„Со пристапувањето на земјава кон СЕПА, граѓаните и компаниите ќе имаат помали трошоци за прекуграничните трансакции, кои ќе можат да ги извршат во рок од еден работен ден, а кај инстант плаќањата, преносот на парични средства ќе се извршува за најмногу 10 секунди во кое било време од денот, за викенди и за празници“, истакна во таа пригода гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар