Главните валути на земјите од централна Европа веќе се оптоварени со војната во Украина, а сега тој притисок се зголемува поради заканувачката рецесија во еврозоната.
Трговците се исплашени за унгарската форинта, полската злота и чешката круна повеќе од кои било други валути на новите пазари, покрај руската рубља и турската лира, според податоците собрани од Bloomberg. Во меѓувреме, „Голдман сакс“ (Goldman Sachs Group Inc.), „Фиделити интернешнл“ (Fidelity International) и „Ин тач капитал маркетс“ (InTouch Capital Markets) предвидуваат дополнителни проблеми за централноевропските пазари доколку еврото ослабне.
Се смета дека трите валути се особено чувствителни на флуктуирачката побарувачка од земјите од еврозоната, кои сочинуваат околу 60 отсто од извозот на Полска, Унгарија и Чешка.
„Претпазливи сме и негативни за источноевропските валути“, рече Пол Грир од Fidelity International во Лондон, кој се обложува на натамошен пад на злотата и круната во однос на доларот.
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) предупреди дека светската економија наскоро би можела да биде на работ на рецесија, а изгледите за еврорегионот се особено лоши. Рекордната инфлација и зголемената веројатност за прекин на руското снабдување со енергија се закануваат со сериозен пад во еврозоната.
Двоцифрен пад
Централноевропските валути веројатно ќе доживеат најголем пад на пазарите во развој доколку еврото падне под паритет со доларот на подолг период, со оглед на нивната изложеност на побарувачката од евро-блокот и прекините во снабдувањето со гас, велат стратезите од Goldman Sachs. Кон крајот на јули, американската банка ја намали својата тримесечна цел за еврото на 0,99 долари од 1,05 долари.
EURUSD:CUR
EUR-USD X-RATE
1,0181 USD
-0,00020 -0,02%
почетна цена
1,0183
претходна цена на затворање
1,0183
промена од почетокот на годината
-10,4749%
дневен опсег
1,02 - 1,02
опсег на 52 недели
1,00 - 1,19
„Европа е далеку поранлива во оваа фаза, па затоа е разумно да се претпостави дека валутите на централните и источните земји ќе имаат послаб учинок, особено ако еврото падне во однос на доларот“, вели Пјотр Матис, висок валутен аналитичар во InTouch Capital Markets.
Валутите во регионот беа меѓу најтешко погодените од руската инвазија на Украина во февруари. Од почетокот на војната, форинтата ослабе за 17 отсто во однос на доларот и за 8,2 отсто во однос на еврото. Во тој период злотата загуби 12 отсто во однос на американската валута, додека круната падна за 9,6 отсто.
Зголемената корелација на валутите со еврото го истакнува потенцијалот за понатамошно влијание од какво било слабеење на заедничката валута.
Прогнозите за регионот се мешани, вели Оливер Харви, раководител за валутно истражување за Централна и Источна Европа, Блискиот Исток, Африка и Латинска Америка во „Дојче банк“.
„Загриженоста за унгарската економија е вклучена во цената, додека круната најверојатно ќе почне да заостанува зад регионот бидејќи Чешка ја губи својата конкурентност и темпото на интервенции забавува“, рече тој.
Но, падот на еврото под паритет може да ја запечати судбината на трите валути.
„Доколку движењето под паритет е поттикнато од фактори специфични за еврото, односно дополнително влошување на конфликтот меѓу Русија и Украина и прелевањето во економијата на еврозоната, CE3 би имал послаби резултати“, рече Харви.