Обврзницата на НЛБ со принос од 6,5 отсто – што стои во позадина?

„Новата Љубљанска банка“ (NLB) им продаде обврзница на инвеститорите што ќе им донесе висок годишен принос од 6,5 отсто. Кои се причините за ваквата каматна стапка?

„НЛБ“ со продажбата на АТ1-обврзницата собра 300 милиони евра капитал. За каматите ќе плаќа 19,5 милиони евра годишно.

Понудите достигнаа повеќе од една милијарда евра.

Обврзницата нема рок на доспевање, но има можност за „предвремен откуп“ по пет години. Во тој случај, банката им ја исплаќа главнината и каматата на сопствениците, а обврзницата престанува да постои.

Инвеститорите добро ја прифатија трансакцијата, соопштија од „НЛБ“, при што завршната листа на нарачки надмина милијарда евра – односно беше трипати поголема од понудениот обем обврзници. Обврзниците добија кредитен рејтинг ББ- од агенцијата „Ес енд Пи“ (S&P Global Ratings).

„Инвестирањето во АТ1-обврзници може да биде многу ризично; понекогаш ги опишуваат како вложувања со висок принос на кои е прикачена рачна граната“, пишува „Блумберг“.

Поради силната побарувачка од инвеститорите, меѓу кои има управувачи на фондови, пензиски фондови, осигурителни компании и други институционални вложувачи, индикативната каматна стапка, првично поставена околу 7 отсто, е намалена за 50 базични поени, на годишни 6,5 отсто, информираа од „НЛБ“.

Издавањето ќе обезбеди дополнителен капитал за ширење на работењето и ќе ја поддржи амбициозната стратегија за раст на „НЛБ“, соопшти претседателот на Управата Блаж Бродњак. Целта на банката е до крајот на 2030 година да достигне билансна сума поголема од 50 милијарди евра, редовните приходи да ги подигне над две милијарди евра и да оствари добивка од една милијарда евра.

Бродњак годинава во разговор за „Блумберг Адриа“ (Bloomberg Adria) изјави: „Со годишен раст од осум до девет отсто, до 2030 година би стигнале до 44 или 45 милијарди евра билансна сума. Доколку во меѓувреме се појават можни прилики за купување банка во Албанија, Федерацијата Босна и Херцеговина или на кој било друг од нашите целни пазари, можеби и во осигурителниот сектор, јасно кажавме дека би биле заинтересирани. Исто така, нè интересира лизингот и влезот во финансиско-технолошки компании.“

„Каматната стапка го одразува систематското работење со инвеститорите и во целина е усогласена со споредливите издавачи. Банката е добро подготвена за следниот период на раст,“ напиша Арчибалд Кремсер, член на Управата на „НЛБ“, задолжен за финансиската област.

Зошто приносот на АТ1-обврзницата е толку висок во споредба со другите обврзници? „НЛБ“, на пример, во јануари годинава издаде четиригодишна обврзница Senior Preferred Note со каматна стапка од 3,5 отсто годишно, во вредност од 500 милиони евра, а лани шестгодишна обврзница со стапка од 4,5 отсто, исто така во вредност од 500 милиони евра.

Словенија, пак, им овозможува на граѓаните принос од 3,4 отсто на „народната обврзница“ (тригодишна обврзница издадена во 2024 година), односно 2,75 отсто на тригодишната обврзница издадена годинава.

Вложување во АТ1-обврзници е ризично.

„Каматната стапка го одразува систематското работење со инвеститорите и во целина е усогласена со споредливите издавачи. Банката е добро подготвена за следниот период на раст,“ напиша Арчибалд Кремсер, член на Управата на „НЛБ“, задолжен за финансиската сфера.

Просечниот принос на АТ1-обврзниците на европските банки годинава изнесува 6,8 отсто, покажуваат податоците на „Блумберг“. Тоа значи дека „НЛБ“ постигнала надпросечно поволна каматна стапка.

„Постигнатата каматна стапка е приближно во согласност со овој тип обврзници, бидејќи обврските од AT1 обично се подредени на сите други обврзници и обврски на банката и како такви, во краен случај, можат да ги покријат или апсорбираат загубите на банката заедно со акционерите, доколку ги има“, коментираше за Блумберг Адрија Алеш Чачовиќ, виш менаџер за инвестициски фондови во „Триглав Инвестментс“ (Triglav Investments).

Банката може своите АТ1-обврзници да ги претвори во акции или да ја намали нивната вредност доколку финансиските показатели паднат под одредено ниво. Може и да го прескокне исплаќањето на каматата, без обврска подоцна да ја надомести. АТ1-обврзниците немаат рок на отплата (perpetual), што значи дека не мора никогаш да бидат отплатени, освен ако банката одлучи поинаку.

Приносите на АТ1-обврзниците се високи токму поради повисокиот ризик што го носат. „Вложувањето во АТ1-обврзници може да биде многу ризично; понекогаш ги опишуваат како вложувања со висок принос на кои е прикачена рачна граната,“ напиша „Блумберг“.

АТ1-обврзниците (Additional Tier 1) се најподредените обврзници што ги издаваат банките. Имателите на обични обврзници имаат право на имот или добивка на банката ако таа западне во потешкотии, додека имателите на АТ1-обврзници се последни во редот за распределба на средствата.

Главнината не мора да се отплати.

„Блумберг“ објаснува дека АТ1-обврзниците во Европа станаа популарни по финансиската криза во 2008 година како инструмент за рекапитализација на банките. Тие се дизајнирани да им наметнат загуби на сопствениците на обврзници доколку на банката во криза ѝ е потребен капитал за да продолжи со работа.

Банката може своите АТ1-обврзници да ги претвори во акции или да ја намали нивната вредност ако финансиските показатели паднат под одредено ниво. Може и да го прескокне исплаќањето камата без да мора подоцна да го надомести. АТ1-обврзниците немаат рок на отплата (perpetual), што значи дека не мора никогаш да бидат отплатени, освен ако банката тоа го посака.

 

 

„Блумберг“ (Bloomberg) предупредува дека во пракса тоа значи дека инвеститорите го ризикуваат својот капитал, а банката нема обврска да го врати. Неплаќањето на АТ1-долгот не се смета ниту за неисполнување на обврски, ниту за кредитен настан.

АТ1-обврзниците, нарекувани и „КоКо“ (contingent convertible bonds), претставуваат хибрид меѓу долг и капитал. Со нив банката може да апсорбира загуби и тие се сметаат за дел од регулаторниот капитал на банката.

Во процесот на преземање на „Кредит Свис“ беа избришани АТ1-обврзници

Ризиците од овој вид инвестиции се покажаа во 2023 година, кога АТ1-обврзниците на „Кредит Свис“ (Credit Suisse) во вредност од 17 милијарди долари беа избришани, откако банката беше спасена од пропаѓање со помош на швајцарската држава и конкурентската банка „УБС груп“ (UBS Group), појасни „Блумберг“.

„НЛБ“ веќе во 2022 година издаде подредена АТ1-обврзница, со годишна каматна стапка од 9,721 отсто. Главницната изнесува 82 милиони евра. Банката може да ја отплати во периодот од пет до пет и пол години по издавањето – до 23 март 2028 година.

АТ1-обврзниците не се наменети за обични мали инвеститори. Купувачите мора да бидат професионални или добро информирани инвеститори. Иако овие обврзници котираат на берза, малите инвеститори не можат да тргуваат со нив.

Најновите податоци од „Банката на Словенија“ (Banka Slovenije) за работењето на словенечките банки покажуваат дека словенечките банки се задолжени со обврзници за 3,6 милијарди евра, што претставува 6,4 проценти од нивните обврски.

Дополнето со коментар од „Триглав Инвестментс“ (Triglav Investments).