Затегнувањето на монетарната политика што во изминатиов период преку повеќе инструменти го спроведува Народната банка во борбата против високата инфлација почна да се пресликува во каматните политики на македонските банки, кои ги коригираат каматите на кредитите и на депозитите во нагорна линија.
Најдобар показател за тоа е што повеќе клиенти на НЛБ банка деновиве добија порака дека „поради зголемување на стапката на благајничките записи, НЛБ банка од 1.1.2023 година ja зголеми каматната стапка за кредитни картички, дозволено пречекорување на трансакциска сметка и инстант кредити за 2,75 процентни поени“.
Раст на каматите на новите кредити
Корекција на каматите има и во Комерцијална банка. Оттаму велат дека следејќи ги сигналите на НБРСМ, како и движењата на референтните стапки во ЕУ и на домашниот пазар во втората половина на 2022 година, во сегментот кредитирање население во неколку наврати делумно е зголемена каматната стапка на новоодобрените станбени и потрошувачки кредити.
„Покачувањето кај потрошувачките кредити е до 0,5 п.п., а кај станбените до 0,6 п.п. Наедно и за двата кредитни производи се намали периодот на примена на фиксни каматни стапки“, велат од банката.
Од Комерцијална банка додаваат дека во сегментот на депозитно работење со население, почнувајќи од 1.12.2022 година, се зголемени каматните стапки на депозитите, при што денарските депозити на физички лица со фиксна каматна стапка, со рок на орочување на 12, 24 и 36 месеци, добија повисоки камати до 0,55 процентни поени.
„Каматните стапки на девизните депозити во евра, пак, се зголемија до 0,45 процентни поени, во зависност од рокот и износот на орочување. За разлика од кредитите за физички лица, каде што зголемените стапки (кои не се директно зависни од референтна стапка) се однесуваат на новоодобрени кредити, кај депозитното портфолио зголемените каматни стапки се однесуваат и на постојното портфолио и на новите депозити. Од почетокот на 2023 година промени има само кај кредитите и депозитите со променливи каматни стапки, поради промена на референтните стапки.“, велат од банката.
Се очекува понатамошно приспособување на каматите
Во услови на нагорни инфлациски притисоци и притисоци на девизниот пазар, Народната банка започна да реагира уште при крајот на 2021 година, пред сè преку регулирање на ликвидноста (интервенции на девизен пазар). Потоа од април 2022 година започна да ги зголемува каматните стапки на благајничките записи и другите инструменти, а наедно направи и промени во инструментот задолжителна резерва.
„Податоците покажуваат дека овие промени кај централната банка постепено се пренесуваат и во каматната политика на банкарскиот систем. Повеќегодишниот тренд на намалување на каматните стапки беше прекинат, а во согласност со последните објавени податоци за ноември 2022 година, се забележува одредено нагорно придвижување на каматните стапки кај новопримените депозити и новоодобрените кредити, во споредба со почетокот на годината, а интензитетот на пренос е најизразен кај новопримените денарски депозити, каде што засега е најголемо зголемувањето на каматните стапки од страна на банките“, велат од централната банка.
Оттаму очекуваат трендот на постепено приспособување на каматните политики на банките и на страната на кредитите, но и на страната на депозитите, да продолжи и натаму.
„Во однос на кредитирањето не очекуваме намалување, меѓутоа очекуваме забавување на растот, со оглед дека функционираме во еден неизвесен контекст, што ќе придонесе склоноста за задолжување, во услови на затегнување на финансиските услови, умерено да се намали. Очекувањата за годинава се дека кредитниот раст ќе изнесува околу 7 проценти и дека ќе се задржи на ова ниво и на среден рок. Во однос на депозитниот раст, се очекува да забрза на 6,5 проценти, како и на среден рок на 7,5 проценти во просек“, информираат од Народната банка.
Со помош на Наташа Хаџиспиркоска Стефанова
.webp){kind=icon}
