Новата анкета на Народната банка за инфлациските очекувања и очекувањата за движењето на реалниот БДП за периодот 2023 ‒ 2025 година, спроведена во март, покажува нагорна ревизија на очекувањата за просечната стапка на инфлација, додека во однос на очекуваниот раст на БДП покажува мала надолна ревизија.
„Економските аналитичари ги поврзуваат ваквите очекувања пред сѐ со ефектите, времетраењето и текот на воениот судир во Украина, при што нагласуваат дека сѐ уште постои висок степен на неизвесност околу текот на идните случувања“, информираат од Народната банка.
Во однос на инфлацијата, очекувањата и натаму упатуваат на нејзино постепено забавување, по високите остварувања во 2022 година кога таа во просек достигна 14,2 проценти.
Прочитај повеќе
Виско: ЕЦБ мора да внимава на ризиците од зараза и кредитно забавување
ЕЦБ треба да постапува многу претпазливо со секое идно зголемување на каматните стапки, смета Виско.
21.04.2023
ЕЦБ гледа уште „мал пат“ во борбата против инфлацијата
Претседателката на ЕЦБ рече дека има уште работа за да се спречи раст на потрошувачките цени.
20.04.2023
Гацов: Трговци неоправдано ги покачуваат цените
Инфлацијата не е само увезена туку има и домашни димензии, вели даночниот експерт Павле Гацов.
18.04.2023
Бежоска: Посветени сме на обезбедување среднорочна ценовна стабилност
Централната банка будно ја следи ситуацијата и ги презема сите потребни мерки за враќање на инфлација на два отсто на среден рок.
13.04.2023
„Имено, очекувањата на испитаниците упатуваат на просечна стапка од 10,4 проценти за 2023 година (7,8 проценти во претходната анкета) и 5,5 проценти за 2024 година (4,3 проценти во претходната анкета). На среден рок, за 2025 година, испитаниците очекуваат натамошно стабилизирање и просечна стапка на инфлација од 4,1 проценти“, велат од Народната банка.
Како фактори, главно за 2023 година, и натаму се посочуваат продолженото траење на војната во Украина и повисоките цени на увезените добра, како што се цените на храната и енергијата, нарушените глобални синџири на снабдување, како и неизвесноста околу разрешувањето на воениот конфликт и продолжувањето на поставените санкции и трговски рестрикции. Исто така, испитаниците сметаат дека најавените зголемувања на платите и пензиите, како и евентуалните влошувања во снабдувањето со енергија и порастот на цените на регулираниот пазар би можеле да доведат до евентуални дополнителни инфлациски притисоци.
Од друга страна, се очекува дека мерките што ги преземаат носителите на монетарната и на фискалната политика делумно ќе го ублажат ценовниот раст. Испитаниците очекуваат и дека повисоката споредбена основа од 2022 година, посебно во втората половина од годината, ќе придонесе за забавување на инфлацијата во 2023 година.
Во поглед на економската активност, кај очекуваната стапка на раст е направена мала надолна ревизија. За 2023 година испитаниците очекуваат економски раст од 2,4 проценти (2,7 проценти во претходната анкета), а за 2024 година се очекува раст од 3,1 проценти (3,5 проценти во претходната анкета). За 2025 година, испитаниците очекуваат постепено забрзување на растот по што би се искачил на 3,6 проценти.
„Притоа, најголемиот дел од испитаниците очекуваат прелевање на негативните ефекти од 2022 година и слични движења и во 2023 година, додека за 2024 и 2025 година се очекува постепено подобрување и малку повисоки стапки на раст. Во однос на факторите, испитаниците посочуваат на неизвесноста од идниот тек на воениот конфликт во Украина, како и идните движења на цените на енергијата и храната на светските берзи и проблемите во синџирите на снабдување. Врз растот може да делуваат неповолно и намалената домашна и странска побарувачка, воздржаноста на домашните и на странските инвеститори, при почнато затегнување на монетарната политика во глобални рамки“, велат од Народната банка.
Исто така, испитаниците и натаму ги наведуваат неизвесноста поврзана со домашниот политички амбиент, како и со текот на преговорите со ЕУ, како потенцијални ограничувачки фактори за економскиот раст во следниот период. Од друга страна, испитаниците сметаат дека економските мерки преземени за справување со енергетската криза и за поддршка на населението и компаниите, како и растот на платите би можеле да придонесат за раст на личната потрошувачка и на инвестициите во алтернативни извори на енергија, што би се одразило позитивно врз економскиот раст.
„Побрзиот напредок на преговорите за интеграција во ЕУ, враќањето на оптимизмот кај субјектите во економијата (кај потрошувачите и инвеститорите), поефикасното спроведување на капиталните инфраструктурни проекти, како и остварувањето на плановите за заздравување и за забрзан економски раст и реформите во фискалната политика, би можеле да имаат позитивно влијание врз растот и да придонесат за побрзо посткризно закрепнување на економијата, на среден рок“, укажуваат од Народната банка.