Анкетата за инфлациските очекувања и очекувањата за движењето на реалниот БДП за периодот 2024 ‒ 2026 година, спроведена во декември, не упатува на позначителни промени во очекувањата за просечната стапка на инфлација, додека очекувањата за растот на БДП се умерено повисоки, соопшти Народната банка.
Економските аналитичари и натаму сметаат дека постои висок степен на неизвесност околу текот на идните случувања и најголемите ризици ги поврзуваат со воениот судир во Украина, конфликтот на Блискиот Исток, но и зголемената неизвесност на трговските политики и ефектите коишто би ги имале климатските промени.
„Сепак, и во оваа анкета посочуваат дека постепеното забавување на инфлацијата, како и зголемената инвестициска активност во наредниот период би можеле да имаат позитивни ефекти во домашната економија“, наведуваат од Народната банка.
Прочитај повеќе
Инфлацијата расте, на годишно ниво во декември поевтиниле само рибите
На годишно ниво цените на храната пораснале за над пет отсто
08.01.2025
Трошоците за енергија ја забрзаа инфлацијата во еврозоната
Потрошувачките цени во декември 2024 година се зголемија за 2,4 проценти во однос на истиот месец претходната година.
07.01.2025
Народна банка ја намали каматата на благајничките записи на 5,55 проценти
Се намалуваат и каматните стапки на расположливите депозити за по 0,25 п.п.
18.12.2024
Во однос на инфлацијата, испитаниците и натаму очекуваат нејзино постепено забавување. Така, за 2024 година е направена минимална надолна ревизија (од 0,1 п.п.), така што сега очекуваат просечна стапка на инфлација од 3,5 проценти, додека за 2025 и 2026 година е направена минимална нагорна ревизија (од 0,1 п.п.) и испитаниците очекуваат просечна стапка на инфлација од 3 проценти за 2025 година и 2,5 проценти за 2026 година.
Слично како и досега, испитаниците очекуваат поумерени притисоци врз инфлацијата како резултат на постепеното стабилизирање на цените нa храната и енергентите, а исто така се очекува дека за забавување на инфлацијата ќе придонесат и мерките коишто ги презедоа носителите на политиките, како и забавувањето на странската инфлација.
Како фактори коишто би можеле да предизвикаат нагорни притисоци врз инфлацијата и натаму се посочуваат продолженото траење и неизвесноста околу разрешувањето на војната во Украина и на конфликтот на Блискиот Исток, климатските промени, кои влијаат врз цените на примарните производи, а како дополнителен ризик во оваа анкета е посочена и зголемената неизвесност на трговските политики, што може да се одрази врз натамошно зголемување на трговските бариери.
„Исто така, испитаниците сметаат дека можните зголемувања на платите, како резултат на случувањата на пазарот на труд, но и на пензиите, како и евентуалните влошувања во снабдувањето со енергија и порастот на цените на регулираниот пазар би можеле да доведат до евентуални дополнителни инфлациски притисоци“, посочуваат од Народната банка.
Во поглед на економската активност, кај очекуваната стапка на раст е направена мала нагорна ревизија. Така, испитаниците сега очекуваат економски раст од 2,5 проценти оваа година (2,2 проценти во претходната анкета), 3,3 проценти за 2025 (3,1 проценти во претходната анкета), додека за 2026 година очекуваната стапка на раст е 3,7 проценти, исто како и во претходната анкета.
Во однос на факторите коишто придонесле за ваквите очекувања, испитаниците сметаат дека постепеното стабилизирање на инфлацијата, отпочнатото намалување на домашните и на странските каматни стапки, како и растот на платите и пензиите би можеле да придонесат за раст на личната потрошувачка и инвестициите, што би се одразило позитивно врз економскиот раст. Исто така, испитаниците очекуваат зголемување на странските и на домашните инвестиции, како и забрзано остварување на јавните инвестициски проекти, пред сѐ поврзани со патната инфраструктура и во енергетскиот сектор, како и на приватните инвестиции, кои би биле дополнително поддржани од најавените поволни кредити за компаниите.
Од друга страна, како фактори коишто би можеле да влијаат негативно на идниот економски раст, испитаниците и во оваа анкета ги посочуваат влошените изгледи за раст на економиите на главните трговски партнери, а особено на Германија, неизвесноста од идниот тек на војната во Украина, конфликтот на Блискиот Исток, климатските промени и нивното влијание врз синџирите на снабдување, а дополнително ја посочуваат и зголемената неизвесност на трговските политики.
„Исто така, испитаниците и натаму ја наведуваат неизвесноста поврзана со текот на преговорите со ЕУ како потенцијален фактор на ограничување на економскиот раст во следниот период“, укажуваат од Народната банка.
.webp){kind=icon}