.webp){kind=icon}
Светската економија се соочува со висока инфлација, нестабилни берзи и трагична војна. Но, постои уште еден ризик на хоризонтот: огромен балон на недвижности.
Како што централните банки ширум светот почнаа да ги зголемуваат каматните стапки, цената на банкарските заеми се зголеми. Тоа значи дека се стесни кругот на луѓе кои сè уште можат да си дозволат станбен кредит. Последиците се покажуваат на некои од најпрегреаните пазари на недвижности, кои веќе се заладија или се во фаза на ладење.
Анализата на „Блумберг“ покажува дека 19 земји на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) имаат полоши показатели на пазарот на недвижности отколку што имаа пред финансиската криза во 2008 година. Двата главни индикатора кои се користат за мерење на прегревањето на пазарот на недвижности се односот помеѓу цената и закупнината на недвижностите и цената на недвижностите и висината на личниот доход.
Според „Блумберг“, најзагреани пазари на недвижности се Нов Зеланд, Чешка, Австралија и Канада. Се посочува дека тие се најчувствителни на намалување на цените. Во Европската унија, пазарите на недвижности во Португалија, Холандија, Австрија и Германија се најизложени на ризици.
Во исто време, „Блумберг“ нагласува дека колапс на пазарот на недвижности, по примерот од 2008 година, е малку веројатен. Заемодавачите имаат построги стандарди, заштедите на домаќинствата се сè уште стабилни, а во многу земји сè уште има недостиг од недвижен имот. Високата вработеност е исто така важен тампон.
Што се случува со цените на недвижностите на најпрегреаните пазари?
Нов Зеланд забележа годишен пораст од 30 отсто на цените на имотот во 2021 година. Економистите предвидуваат корекција уште оваа година, при што цените ќе паднат за 10 отсто.
Во Канада, тие исто така пораснаа за повеќе од половина од почетокот на епидемијата. Затегнувањето на монетарната политика во земјата може да предизвика пад на цените за една петтина во најзагреаните области, а Централната банка на Канада очекува просечен пад на цените на недвижностите од 10 отсто.
Се проценува дека недвижниот имот во САД е преценет; неговата вредност порасна за 18 отсто во 2021 година. Се очекува цените да продолжат да растат, но со побавно темпо. Федералната хипотекарна компанија Freddie Mac проценува дека цените на недвижностите во САД ќе пораснат за 10 отсто оваа година и за 5 отсто следната година. „Блумберг“ објави дека во мај, една петтина од продавачите ги намалиле цените на имотот.
Најжешкиот пазар во Европа се очекува да биде во Чешка. Тие во декември забележаа раст на цените на недвижностите за 26 отсто на годишно ниво. Бидејќи во Чешка беснее инфлација од 16 отсто, особено загрижува односот меѓу просечната плата и цената на недвижностите, која е највисока во Европската унија. Чешката централна банка веќе почна агресивно да ги зголемува клучните каматни стапки.
Сличен раст на цените на недвижностите е забележан и во Унгарија, каде тие пораснале за една петтина во последниот квартал од 2021 година, покажуваат податоците на „Евростат“. Според аналитичарите на „Блумберг“, еден од факторите што влијаел на растот на цените била политиката за промовирање на сопственост на домот што ја воведе премиерот Виктор Орбан за да поттикне зголемување на наталитетот. Унгарската централна банка, исто така, веќе одговори со зголемување на каматните стапки.
