Цените на градежните материјали се стабилизираа – ќе се стабилизира ли и градежништвото?

Ќе се врати ли градежништвото на високите стапки на раст што ги имаше до пред неколку години? Статистиката покажува дека последните две години биле исклучително лоши за секторот што е двигател на економскиот раст и кој влече уште дваесетина други гранки.

Градежништвото последен пат било во „плус“ во 2019 година, кога забележа раст од 5,5 отсто. Оттогаш почна надолниот тренд, кој лани стигна до -8,4. Како главни причини за кризата во секторот беа наведувани скапите енергенти, скапите градежни материјали, недостигот од работници, високите трошоци за работната сила и лошата реализацијата на капиталните инвестиции што ги планира државата.

Годинава почна добро. Растот во првиот квартал е двоцифрен по подолг период, изнесува над 12 отсто, а отстранети се и главните причини за лошата состојба од претходниот период. Цените на енергентите се вратија на  нивото од пред кризата, а се нормализираат и цените на градежните материјали.

Народна банка во последниот квартален извештај забележува дека од почетокот на 2023 година „градежништвото преминува во позитивната зона, со висок реален раст на годишна основа, како кај високоградбата, така и кај нискоградбата. Оцените на раководителите на претпријатијата во градежниот сектор за движењето на нивната активност во првиот квартал од 2023 година се поповолни во споредба со истиот квартал минатата година, додека очекувањата за следниот период се малку понеповолни“.

Toa што се случи лани не се случило во 30 години независна држава

Тоа што се случи лани на пазарот е нешто што не се случило во 30 години независна држава, вели во изјава за „Блумберг Адрија“ Ивица Јакимовски, претседател на градежната комора при Сојузот на стопански комори на Македонија.

„Тоа беше невиден ценовен шок. Цената на арматурното железо, која е берзанска, во рок од еден до два месеца се зголеми од 500 на 1.150 евра. Таквата цена предизвика паника на пазарот. Побарувачката, од страв дека цената дополнително ќе расте, толку се зголеми, што се создаде недостиг на пазарот, а тоа природно води до поскапување. На ова се додаде цената на струјата и на другите градежни материјали, кои линеарно се зголемија. Нормално дека во оваа ситуација имаше и злоупотреби и неконтролиран раст на цените“, објаснува Јакимовски.

Голден арт

Државната  статистика мери помал раст на цените на градежните материјали. Вкупно, цените пораснале за 5,5 отсто. Поединечно, најголем раст имале цените на материјалите за подови, покриви, за електроинсталации и за ѕидање.

Според Јакимовски, по ланската, изненадувачка е и оваа година. Никој не очекуваше дека цените толку брзо ќе се смират.

„Таа стабилизација дојде веќе во вториот квартал од оваа година. Моменталната цена на арматурното железо е 700 евра. Има корекција и на другите цени, а и на цената на струјата. Тоа значи дека немаме враќање на цените на нивото од пред кризата, но имаме стабилизација на пазарот. Сегашните услови водат кон тоа дека не е можен нов ценовен шок“, вели Јакимовски.

Капиталните инвестиции каскаат, а треба да се моторот на градежништвото

Стабилизацијата на цените на градежните материјали не е доволна за целосна стабилизација на секторот. Важен инпут сега стануваат платите. Поради недостигот од работна сила, трошоците по вработен се во пораст.  Просечната плата во нискоградба според Државниот завод за статистика изнесува 33.500, а во високоградба над 38.000 денари. Растот во однос на лани е над 15 отсто.

Но проблемите во градежништвото би биле помали ако државата го сработи тоа што го планира. Болна точка за градежниот сектор остануваат капиталните инвестиции, според експертите од нивната реализација ќе зависи и состојбата во градежништвото. Државата за годинава испланира рекордни близу 800 милиони евра. По истекот на половина година, реализирани се само 34,6 отсто од нив или во согласност со податоците на Министерството за финансии, заклучно со 22 јуни, потрошени се  274 милиони евра.

„Капиталните инвестиции треба да се моторот на економската активност во земјата. Ако тие се реализираат според плановите, компаниите од нискоградба нема да бидат во состојба каква што се сега, тие немаат работа и стануваат сè послаби“, вели Јакимовски.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар