Ново зголемување на платите ќе нè воведе во инфлаторна спирала

Иако забавува трендот на раст на стапката на инфлација, со секој изминат месец расте притисокот за зголемување на платите, тие прават притисок на цените, а тоа прави круг што е ризик за појава на инфлаторна спирала.

Македонија е далеку од инфлација од два процента, а зголемувањето на трошоците за живот од месец на месец го следат ветувањата за зголемувања на месечните примања во јавната администрација и намерата тој раст да се врзе за растот на просечната плата. Ова, според експертите со кои се консултиравме, се клучните ризици за таа спирала. Растот на платите секако го зголемува просекот од приватниот сектор, каде што клучен именител за барањата за повисоки примања на работниците се зголемените цени. Но за да се исплатат повисоки плати, треба да се зголемат цените на производите и на услугите. Влегуваме ли во таква ситуација?

Во моментов повеќе од кога било се потребни разумни политики

Според експертите, порастот на платите го зголемуваат доходот, а тоа предизвикува раст на побарувачката, но и на цените. Благица Петрески од „Фајненс тинк“ вели дека повисоките трошоци за плати ќе ги зголемат цените, со што повторно трошоците ќе бидат поголеми од реалниот раст на платите и така во круг, до недоглед, што е најлошо сценарио во борбата со инфлацијата.

„Во моментот е потребно да имаме многу внимателни потези, особено во поглед на овие барања. Земајќи предвид дека следната година доаѓаат избори, а вообичаено ветувањата за повисоки плати и пензии се дел од реториката речиси на сите политичари, веројатно ќе биде тешко да му се одолее на тој предизвик. Но, во овој момент, повеќе од кога било се потребни здраворазумски политики, затоа што таквите ветувања и реализацијата на таквите политики ќе нè чинат скапо како економија на подолг рок“, вели Петрески.

Благица Петрески/Приватна архива

Ново зголемување на платите ќе значи нов бран на поскапување

Номиналниот раст на платите е 15 отсто, секое ново зголемување на платите ќе ја притиска стапката на инфлација, предупредија од Меѓународниот монетарен фонд (ММФ). Препораката од ММФ е фискалната политика да се усогласи со монетарната политика, а Народната банка да ја следи состојбата за навремено да реагира.

„На државата ѝ престои изборен период, исклучително е важно сите сектори, Владата, приватниот сектор и синдикатите, да избегнуваат големи ветувања за платите што нема да можат да се исполнат. Инфлацијата се намалува и тоа е важно, но не треба да бидете задоволни, бидејќи треба да избегнете состојба кога растот на платите ќе се преточи во инфлација. Во буџетот за 2024 година се предвидени зголемувања на платите во согласност со колективниот договор и властите треба да се придржуваат на тоа“, велат од ММФ.

Блумберг

Минималната плата дополнителен притисок на инфлацијата

Во предлог-буџетот за следната година се планирани 26 милиони евра повеќе за зголемување на пензиите и дополнителни 60 милиони евра за платите во администрацијата. Властите веќе на големо најавуваат дека следната година минималната плата ќе изнесува 22.500 денари, што е зголемување за 2.325 денари. Токму зголемувањето на минималецот предизвика низа барања од вработените во државната администрација, кои бараа зголемување на платите во истиот износ колку што порасна минималната плата.

Работодавците на прво место ја ставаат продуктивноста како фактор за зголемување на минималецот, а не политичката одлука. Владанка Трајкоска од Организацијата на работодавци вели дека секое зголемување на законски утврдената плата создава притисок врз инфлацијата ако истовремено имаме ниска продуктивност.

„Сите да работиме на продуктивноста за да имаме поголема минимална плата, бидејќи таа не паѓа од небо. Сепак, со зголемување на минималната плата може да предизвикаме инфлација и раст на цените, бидејќи зголемувањето на платата, а неработењето на продуктивноста се одразува на крајниот корисник. Треба да бидеме многу внимателни со зголемувањето на минималната плата да не предизвикаме последици врз економијата, која многу ни е кревка“, вели Трајкоска.

Владанка Трајкоска

Конкурентните економии полесно се справуваат со инфлаторните шокови и на тој начин немаат дополнителни притисоци врз платите. Зголемената продуктивност на работниците значително го амортизира номиналниот пораст на нивните плати, со што е помала опасноста од влегување во инфлаторна спирала. Една од препораките што се провлекуваат со години низ извештаите на Европската Унија е подобрување на вештините на македонската работна сила заради нејзина поголема продуктивност и конкурентност на светските пазари.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар