Можен инфлаторен бумеранг од поголемите плати во администрацијата

Со буџетот за 2024 година се планирани расходи за исплата на плати во администрацијата на ниво од 41,2 милијарда денари (669 милиони евра), што е зголемување за 60 милиони евра или 10 проценти во однос на годинава, кога за таа намена беа одвоени 37,4 милијарди денари или околу 609 милиони евра. Во изминативе години има континуирано зголемување на платите во администрацијата, а најдобар показател за тоа е фактот дека следната година администрацијата ќе нè чини 210 милиони евра повеќе отколку што нè чинела во 2019 година.

Анализиравме колку е оправдано таквото зголемување и како тоа може да влијае врз макроекономските услови во земјава.

Администрацијата е најслабата алка

Министерот за финансии Фатмир Бесими во една од своите колумни објасни дека со 669 милиони евра предвидени за плати и надоместоци во буџетот за следната година ќе се овозможи целосно спроведување на одредбите од Општиот колективен договор за вработените во јавниот сектор.

„Притоа, мора да нагласам дека оваа сума е проектирана на ниво на постојниот број на вработени во јавната администрација, односно нови вработувања може да се реализираат првенствено преку мобилност и преземање вработени од други институции од јавниот сектор или преку пополнување на испразнетите работни места по сите основи, во согласност со владините мерки за рационализација и оптимизација на вработените во јавниот сектор“, наведе Бесими.

Во образложението на предлог-буџетот за 2024 година се наведува дека на ваков начин во делот на платите се имплементирани донесените владини мерки и препораки за рационализација и оптимизација на вработените во јавниот сектор врз основа на функционална анализа, чија цел е зголемување на мотивот за професионално и квалитетно исполнување на работните задачи.

Но се отвора дилемата колку јавната администрација е продуктивна и од тој аспект колку е оправдано зголемувањето на платите.

Странските стопанственици што учествуваат во анкетата за бизнис-климата во земјава што ја спроведува Делегацијата на германското стопанство во Северна Македонија постојано ја посочуваат јавната администрација како една од најслабите точки при водењето бизнис во земјава. Всушност, тие искажуваат незадоволство од јавната администрација во анкетите за 2021, 2022 и 2023 година. Без оглед на тоа, секоја од овие години има зголемување на платите во администрацијата.

Можно подгревање на инфлацијата

„Блумберг Адрија“ веќе објави дека и домашните бизнисмени имаат забелешки за ефикасноста на администрацијата односно дека, според нив, зголемувањето на платите е популизам на Владата, кој може да доведе до повторно подгревање на инфлацијата.

„Директното субвенционирање, односно директното доделување средства и вештачкото популистичко зголемување на платата што не е базирано на реални основи ќе ја подгреат инфлацијата. Тука мора да ја споменеме и монетарната политика, која е несоодветно агресивна за нашата економија. Ги следиме примерите на економии што се многу попотрошувачки од нашата. Тоа е неодржливо“, изјави неодамна Сашо Дукоски, претседател на Трговската комора.

Сличен став изрази и Ангел Димитров од Организацијата на работодавци, според когој растот на платите во јавниот сектор, освен што е притисок и товар за буџетот, носи и инфлаторни ризици.  

„Грешката не ја правиме сега, сега само ја усогласуваме минималната плата во согласност со растот на инфлацијата и просечните плати. Грешката ја направивме кога минималецот го зголемивме од 15.000 на 18.000, што достигна над 50 отсто од просечната плата. Сега на овој начин се доведовме во ситуација да имаме големи желби речиси од сите синдикати, особено во јавниот сектор, затоа што е факт дека по зголемувањето на минималната плата не успеавме за ист процент да ги покачиме и платите на јавната администрација, бидејќи навистина немаме такви средства“, изјави Димитров.

Според него, платите треба да бидат одраз на продуктивноста на економијата, а тоа се зголемува со инвестиции, дигитализација и преку подобри работници.

„За жал, ние сè помалку имаме добри работници и мислам дека, во согласност со тоа, така треба да се движат и платите. Владата требаше да биде свесна дека со растот на минималецот не му прави проблем само на приватниот сектор туку си прави проблем и самата себеси и тоа сега излегува на виделина“, вели Димитров.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар