Пораст на бројот на поплаките во банките забележува Народната банка во текот на 2022 година, при што и натаму преовладува придонесот на големите банки. Вкупниот број на поплаки доставени до банките и штедилниците во 2022 година изнесува 5.142 наспроти 2021 година, кога изнесувал 4.091 поплака. Во 2022 година од вкупниот број поплаки, 3.751 поплака (или 73 проценти) отпаѓаат само на две банки.
Анализата на централната банка покажува дека кај групата големи банки поплаките во 2022 година се зголемени за 25,7 проценти.
„Бројот на поплаки кај групата големи банки има најголемо учество во вкупниот број поплаки од 90,76 проценти во 2022 година. Групата на средни банки бележи значително намалување на поплаките во 2021 и 2022 година. Групата на мали банки наспроти растот на поплаките (за 21,2 проценти) во 2021 година бележи значително намалување на поплаките во 2022 година (за 44,4 проценти).“, информираат од Народната банка.
Оттаму објаснуваат дека сепак групата на мали банки има минимално учество во вкупните поплаки, од 0,7 проценти. Од друга страна, се забележува дека големите банки имаат поголемо учество во поплаките отколку нивното пазарно учество на одделните пазарни сегменти за населението.
„За разлика од нив, учеството на групата на средни банки и на мали банки во вкупниот број поплаки на ниво на банкарскиот систем е под нивните пазарни учества на одделните пазарни сегменти“, велат од Народната банка.
Анализата на структурата на поплаките по одделни банкарски производи и услуги покажува дека во 2022 година преовладуваат поплаките за други директни канали (СМС, банкомати и сл.) со учество од 40 проценти, при што најголемиот дел од нив се однесува на функционалноста на услугата. Структурното учество на поплаките е за: дебитните и кредитните картички (20 проценти), однесувањето на вработените (8 проценти), трансакциските сметки (7 проценти од вкупните поплаки), каде што поголемиот дел од поплаките се однесува на надоместоци, рекламации (на пр. сторно-налози), други аспекти. Потоа следуваат поплаките за потрошувачките кредити (5 проценти) и за електронското и мобилното банкарство (3 проценти од поплаките), каде што најголемиот дел од поплаките се однесува на функционалноста на услугата. Поплаките во однос на станбените кредити сочинуваат 2 проценти од вкупните поплаки, додека поплаките за депозитите и присилната наплата сочинуваат 1 процент од поплаките.
„Во анализираниот период не се забележани поплаки за рекламите на банкарските производи и услуги. Сепак, значителен дел од поплаките (13 проценти) е во категоријата „друго“ (нераспределени во наведените категории)“, информираат од Народната банка.
Од аспект на поплаките по одделни производи, поплаките поврзани со другите директни канали (како што се СМС, користење услуги на банкоматите со картички или готовина) бележат зголемено учество во 2022 година, наспроти претходната 2021 година, кога има учество од само 4,3 проценти, што главно се должи на зголеменото учество на големите банки, кои зафаќаат најголем дел (99,2 проценти).
Во однос на дебитните и кредитните картички, има тренд на намалување на учеството на поплаките во вкупните поплаки, кое во 2022 година изнесува 20,1 проценти (наспроти 36,5 проценти во 2021 година).
„Намалувањето главно произлегува од групата средни банки, чие учество од 23,6 проценти во 2021 година е намалено на 4,2 проценти во 2022 година. Наедно, постојано намалување на структурното учество бележат и поплаките во однос на рекламите, кои постојано имаат најниско учество“, велат од Народната банка.
Структурното учество на поплаките во однос на депозитите е релативно стабилно, на нивото под 2 процента. Најголемо процентуално учество во поплаките што се однесуваат на депозитите има групата средни банки (81,5 проценти), наспроти групата големи банки, кои учествуваат со 14,8 проценти.
„Релативно стабилни се и поплаките за трансакциски сметки, на ниво од 4 до 8 проценти од вкупните поплаки, при пораст на учеството во 2021 година на 8,5 проценти и намалување во 2022 година на 7 проценти“, велат од Народната банка.
Од друга страна, поплаките за потрошувачките кредити бележат намалување на структурното учество, од 10 проценти во 2021 година на 4,8 проценти во 2022 година.
„Групата на големи банки во 2022 година има најголемо учество од 69,4 проценти во поплаките за потрошувачките кредити, кои бележат пораст, во споредба со 2019 година, кога учествувале со 47,6 проценти.“, посочуваат од централната банка.
Поплаките поврзани со електронското и мобилното банкарство бележат намалено учество од 8,2 проценти во 2021 година на 3,2 проценти во 2022 година. Најголемо влијание врз поплаките за овој вид производ има групата големи банки (93,4 проценти).
Поплаките за станбените кредити бележат мал пораст на околу 1,5 процент во 2021 година и во 2022 година.
„Групата големи банки има најголемо учество од 81,3 проценти во поплаките за станбените кредити, кои бележат пораст во споредба со 2018 година, кога учествувале со 27 проценти. Наспроти тоа, групата средни и групата мали банки бележат намалено учество во овие поплаки“, велат од НБМ.
Поплаките за однесувањето на вработените бележат намалено структурно учество од 8,3 проценти во 2022 година, при што намалувањето во 2022 година се должи на поплаките во групата средни банки.