Македонското млеко како луксуз - цените во Германија се пониски

Во промотивен леток на голем европски синџир на маркети, цената на млеко во пакување од литар и половина во Германија неделава изнесува 0,79 евроценти (околу 49 денари). Во македонските маркети не може да се најде млеко со цена пониска од 65 денари за литар.

Цената на млекото одново порасна во март. Одмрзнувањето на цените на основните прехранбени производи од почетокот на минатиот месец, ја зголеми нивната цена за 1,3 отсто во споредба со февруари. Од сите групи производи чии цени од септември до февруари беа замрзнати, најголемо е поскапувањето кај овошјето и млекото, млечните производи и јајцата.

Млекото во март поскапело за 2,3 отсто споредено со претходниот месец, а овој раст на цената е најголем по август лани. Во периодот на висока инфлација, од 2022 година наваму, млекото, млечните производи и јајцата најголеми поскапувања бележеа од мај до септември во 2022 година, а најголем пад на цената имаше лани во октомври, кога стапија во сила владините мерки за ограничување на цените во маркетите.

Зошто цената на млекото најтешко паѓа и кој го собира кајмакот? „Блумберг Адрија“ ги праша и млекопроизводителите и преработувачите на млеко која е причината за високата цена млекото, јогуртот, сирењето...

Производството на млеко се намалува

Млекопроизводителите велат дека млекото им го продаваат на млекарниците по цена од 28 до 33 денари за литар. Тони Петковски, сопственик на мини-фарма со 20 грла крави, од битолското село Велушина, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека за да произведат литар млеко, трошокот им е 25 денари. Големите млекарници им го откупуваат млекото по цена од 28 до 29 денари за литар, помалите, пак, даваат повеќе, 32-33 денари за литар.

„Државата осум месеци ги нема исплатено субвенциите за литар предадено млеко. Субвенциите за грло добиток за 2023 година не се исплатени. Во меѓувреме, ние плаќаме скапи препарати што доаѓаат од увоз затоа што домашни немаме. Трошокот само за нафта изнесува 1.500 евра годишно“, вели Петковски.

Според него, токму тоа е причината што младите не сакаат да ја продолжат оваа работа, а количествата на произведено и продадено млеко се намалуваат.

Од Групацијата за производство, откуп и преработка на млеко од Стопанската комора на Македонија за „Блумберг Адрија“ велат дека трендот на намалување на количествата на млеко е почнат пред кризата со инфлацијата, а се должи на состојбите во сточарството и примарното млекопроизводство што произлегуваат од нереализирањето на долгорочната стратегија за домашната млечна индустрија. Во ваква ситуација, која негативно се одразува на сите, некои од млекарниците сами реагираат и создаваат мерки за надминување и подобрување на состојбите.

„Тие наоѓаат начини да инвестираат во примарните млекопроизводители и заедно ја унапредуваат дејноста, ја одржуваат домашната млечна индустрија и создаваат услови за одржливост на пазарот, воопшто“, велат од Групацијата.

Млекарниците обезбедуваат поддршка за фармерите, особено во делот на набавка на молзни грла. Тие велат дека ги кредитираат фармерите без камата. На овој начин се создаваат поголеми фарми со попродуктивни молзни грла.

„Од ваквото стимулирање на примарните млекопроизводители, произлегува и значајниот пораст на откупната цена на суровото млеко, решение што само привремено има ефект, а на долг рок не е одржливо, поради корелацијата со цените на околните пазари, особено од каде што имаме увоз на млеко“, велат од Групацијата.

Depositphotos

Оттаму уште велат дека токму во периодот кога цената на млекото најмногу растеше, најмногу порасна и откупната цена на млекото.

„Токму во тој период, 2022-2023 година, просечната откупна цена е зголемена за 22 отсто, што во извесен дел е резултат на политиката на одредени млекарници што самоиницијативно ја зголемија откупната цена како поддршка за фармерите. Исто така треба да се спомене дека откупната цена во Македонија отскокнува од откупна цена одделно во европските земји, а и од просечната цена во ЕУ, чиј моментален просек изнесува 46 евроценти за литар, а кај нас тој просек е за 20 отсто повисок“, велат од Групацијата.

Кој го собира кајмакот?

Последното зголемување на цените на млекото што го забележа и државната статистика во март е нужно и неопходно, велат за „Блумберг Адрија“ од една од поголемите македонски млекарници, кои инсистираат на анонимност. Растот на цените е потребен за да може да се вршат редовно набавките на суровини и да има континуитет во производството.

Тие велат дека имаат проблем со одржување на ликвидноста поради отповареноста со високите каматни стапки, а дополнителен проблем е и растот на платите и трошоците за плати за вработените.

„По завршувањето на привремените мерки од Владата за ограничени цени, маржите, рабатите од годишните договори со синџирите на маркети ќе важат во целост, што е голем трошок, кој мора да биде вкалкулиран во продажните цени“, велат нашите соговорници. Според нивните пресметки, само овие ставки изнесуваат и 30 отсто од крајната цена на млекото.

Владата најави дека растот на цените по одмрзнувањето ќе биде зауздан преку Законот за забрана на нефер трговски практики. Сепак, според познавачите на проблематиката, приспособувањето на одредбите од законот ќе трае до есен, а во тој период преработувачите ќе мора да ги плаќаат сите надоместоци до маркетите за производите да останат на полиците.

Недостигот од млеко е исто така причина за високите цени. На пример, за да се направи килограм кашкавал, потребни се 10 литри квалитетно млеко. Тој проблем може да се надомести со увоз, но царинските давачки се високи.

„Литар увозно млеко, квалитетно млеко од земјите од Европската Унија чини околу 36 денари, царината за истото количество изнесува 13,5 денари. Тоа значи, дека почетната цена веќе надминува 50 денари, што е неодржливо“, велат нашите соговорници.

Од Групацијата за производство, откуп и преработка на млеко велат дека повеќе години се водат дискусии за надминување на проблемот, но и покрај тоа сè уште не е заживеан националниот систем за плаќање и субвенционирање на суровото млеко според квалитетот, како една од клучните компоненти за стимулација на квалитетот на произведеното млеко.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар