Македонија

Три знаци можеби сигнализираат подобри времиња во Македонија

Автор: Владимир Николоски

18 април 2024, 06:30

Пад на бројот на блокирани депоненти правни лица

Намален бројот на избришани фирми

Мал пад на каматите на корпоративните кредити

Три знаци можеби сигнализираат подобри времиња во Македонија

Depositphotos

Владимир Николоски

По три години во криза, предизвикана од пандемијата на ковид-19, а пролонгирана од енормниот раст на цените на енергентите и вжештената инфлација, три знаци најавуваат дека македонската економија конечно закрепнува. Имено, во Македонија има тренд на намалување на бројот на згаснати фирми, паѓа бројот на блокирани депоненти правни лица и има мало намалување на каматите на корпоративните кредити.

Значителен пад на бројот на избришани фирми

Според податоците на Централниот регистар, бројот на уписи на бришење субјекти од трговскиот регистар и регистарот на други правни лица на крајот од 2023 година изнесувал 4.335, што е значително намалување во однос на претходната година, кога биле избришани 6.862 правни субјекти. Истовремено, бројот на новоосновани субјекти во минатата година изнесувал 8.515, што е незначително помалку во однос на 2022 година, кога биле основани 8.670 субјекти.

  

Од друга страна, статистиката на Народната банка открива дека во текот на 2023 година има континуирано намалување на бројот на депоненти правни лица со блокирани сметки.

Така, во јануари 2023 година бројот на блокирани депоненти правни лица изнесувал 26.122, а во декември во земјава имало 23.185 блокирани депоненти правни лица.

Први знаци на намалување на каматите 

Заострувањето на монетарната политика и, следствено на тоа, зголемувањето на каматите на кредитите за корпоративниот сектор беа и сè уште се една од најголемите маки на домашните бизнисмени. Меѓутоа, според податоците на Народната банка, просечната каматна стапка на вкупните кредити на корпоративниот сектор во февруари годинава изнесува 5,40 проценти и е намалена за 0,04 п.п. споредено со претходниот месец.

„Падот е резултат на пониските каматни стапки на сите компоненти, и тоа: каматните стапки на денарските кредити со валутна клаузула (за 0,15 п.п.), каматните стапки на денарските кредити без валутна клаузула и каматните стапки на кредитите во странска валута (за 0,02 п.п., соодветно)“, наведуваат од Народната банка.

Анализирано на годишна основа, просечната каматна стапка на вкупните кредити на корпоративниот сектор во февруари забележа раст од 0,77 п.п., а каматната стапка на новоодобрените кредити на корпоративниот сектор оствари месечен раст од 0,04 п.п. и изнесува 5,25 проценти.

„Нагорната промена произлегува од зголемените каматни стапки на денарските кредити со и без валутна клаузула (за 0,45 п.п. и 0,13 п.п., соодветно), во услови на остварен пад на каматните стапки на кредитите во странска валута (за 0,01 п.п.). Во споредба со февруари минатата година, оваа каматна стапка е повисока за 0,03 п.п.“, соопшти Народната банка.

И покрај растот на каматите, податоците на НБРМ откриваат дека корпоративниот сектор продолжува со задолжување и вкупните издадени кредити на компаниите пораснаа од 3,43 милијарди евра во јануари годинава на 3,48 милијарди евра во февруари.

„Блумберг Адрија“ неодамна пишуваше дека нашите аналитичари очекуваат централните банки во регионот Адрија, вклучувајќи ја и македонската, да иницираат намалување на референтните каматни стапки во втората половина од 2024 година. 

„Тоа приспособување на политиката е поттикнато од видливата монетарна рестриктивност, која не се демонстрира само преку забавувањето на темпото на инфлацијата туку и преку намалената кредитна активност на домаќинствата и претпријатијата поради влијанието на повисоките каматни стапки“, соопштија аналитичарите.

Доколку нема значителни потреси, голема е веројатноста Народната банка да почне со олабавување на монетарната политика уште во јуни годинава, што ќе биде сигнал и за намалување на каматите на кредитите што банките им ги издаваат на македонските компании и, секако, ќе биде позитивен чекор односно ќе го намали финансискиот товар на бизнисите и ќе поттикне економски раст.   

Анкета: Што ги тера македонските компании и граѓани засилено да бараат кредити?
Македонија

Анкета: Што ги тера македонските компании и граѓани засилено да бараат кредити?

Анкетата на Народната банка укажува дека во четвртиот квартал од минатата година има нетоолеснување на вкупните услови за одобрување корпоративни кредити, но послабо во споредба со претходниот квартал.

17.02.2025

Автор: Владимир Николоски

Раст на кредитирањето: За што најмногу се задолжуваме?
Македонија

Раст на кредитирањето: За што најмногу се задолжуваме?

Според намената на кредитите одобрени на физичките лица, во ноември, најзастапените категории − потрошувачките и станбените кредити бележат месечно зголемување од 0,7 и 1,2 проценти.

21.12.2024

Автор: Владимир Николоски

Сите новости од рубриката Економија

Годишнина од војната во Украина: Колку е отпорна „силно прегреаната“ руска економија?
Свет

Годишнина од војната во Украина: Колку е отпорна „силно прегреаната“ руска економија?

„Има многу аларми и голем број симптоми што укажуваат дека не е далеку сериозна криза за руската економија“, вели Денис Манцевич, експерт за руската економија.

24.02.2025

Автор: Mihael Šmirmaul

Економија

Значителен раст на цените на становите во Скопје од 19,4 проценти во првиот квартал од 2025 година
Македонија

Значителен раст на цените на становите во Скопје од 19,4 проценти во првиот квартал од 2025 година

Цените на становите во Скопје вртоглаво растат во последниве две-три години, иако не е дека не се градат нови станови, па нема доволно понуда.

пред 7 часа

Автор: Владимир Николоски

сите новости од рубриката Економија

Регистрирајте се за да продолжите со читање. Регистрирајте се

Продолжете со читање со одбирање на една од опциите подолу

БЕСПЛАТЕН НАЛОГ

Прочитајте го овој и уште четири други текстови (не се однесува на премиум текстови)

Бесплатен билтен

Регистрирај се

Претплата

Неограничен пристап до премиум содржина на сите 5 портали

Неограничен пристап до ТВ и видео содржина

Ексклузивни приказни и анализи од Businessweek Adria

Истражете ги понудите

Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористивте еден бесплатен текст.

Го цениме вашиот интерес за веродостојни информации. Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Добијте неограничен пристап денес

Продолжете

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Вашите конкуренти веќе го знаат ова. Дали ќе останете тивки?

Приклучете се сега за само 11 € месечно!

Истражете ги понудите