Давачките на плата во Македонија како во ЕУ, а за возврат?

Секој македонски работник редовно одвојува 38 проценти од месечната бруто-плата за таканаречени социјални придонеси и за данок на личен доход, што значи дека повеќе од една третина од целосната заработувачка одвојува за да ги покрие задолжителните трошоци наметнати од државата. Податоците на „Евростат“ покажуваат дека овие таканаречени трошоци за плата што работодавците во земјава се обврзани да ги плаќаат во име на своите вработени се речиси на исто ниво како во Европа.

Имено, просечните трошоци на членките на ЕУ за исплата на плата изнесуваат 38,6 проценти, додека просекот за еврозоната е нешто поголем и изнесува 39,6 отсто. Гледано одделно по земји, најголеми давачки на плата има во Белгија, каде што дури 46,5 проценти од бруто-платата одат за државата по различни основи. Следуваат Германија, Австрија и Унгарија, чии трошоци се движат меѓу 41 и 44 проценти. Најмалку давачки на плата се плаќаат во Кипар - само 18,1 проценти за придонеси и осигурување, а потоа следуваат Малта и Холандија, со трошоци во висина од 25,5 односно 27,9 проценти.

Евтина работна сила

Трудот игра голема улога во функционирањето на една економија. Од гледна точка на бизнисите, тој претставува трошок (трошок за работна сила) што ги вклучува не само платите туку и трошоците на плата што главно се сведуваат на социјалните придонеси што ги плаќа работодавецот. Станува збор за една од клучните детерминанти за конкурентноста на бизнисот. Од тој аспект, Македонија со просечна плата што се мачи да ја премине границата од 40.000 денари е меѓу најконкурентните, со оглед на тоа што станува збор за една од најниските просечни плати во Европа и во регионот. Тоа ја прави македонската работна сила евтина и привлечна за странските компании.  

   

 

Што добиваме за возврат од придонесите?

Меѓутоа, кога станува збор за давачките на плата неизбежно се наметнува дилемата што добиваат работниците од редовното плаќање на придонесите и другите трошоци. Една од најголемите давачки на плата од 18,8 проценти е по основ на задолжителното пензиско и инвалидско осигурување. Работниците ги одвојуваат тие средства за да бидат финансиски обезбедени по пензионирањето, што е сосема оправдано и логично, иако без трансфери од државниот буџет (2,5 милијарди евра во периодот 2019-2023 година) државниот Фонд за пензиско и инвалидско осигурување не би можел редовно да исплаќа пензии. Дополнителна дилема е колкумина од работниците дочекуваат пензија, како и колку долго го користат правото на пензија, ако притоа се земат предвид состојбата на здравствениот систем во Македонија и состојбата на јавното здравје.    

Имено, во истражувањето на Центарот за управување со промени за ставовите и мислењата на граѓаните за јавното здравство се констатира дека иако здравствениот систем во Македонија е на солидарна основа, македонските осигуреници, во практика, се многу оптоварени со разни плаќања за здравствените услуги. Тие иако плаќаат за задолжително здравствено осигурување, плаќањето не завршува тука.

„Македонските осигуреници практично, наместо во еден наврат, плаќаат трипати кога им е потребна здравствена заштита. Првото плаќање е преку придонесите во ФЗОМ, вторпат преку партиципација во болниците, која изнесува 20 или 10 проценти од цената на чинење на секоја здравствена услуга, и третпат, што не се случува ретко - плаќаат и во приватните болници“, се наведува во публикацијата.

Во неа се додава дека услугите на приватното здравство се користат кога им се потребни некое снимање или анализа што ги нема во јавното здравство, кога нема реагенси или кога некој апарат е расипан или, пак, кога се принудени да чекаат со месеци за снимање.

„Во приватните болници граѓаните одат кога мораат, со исклучок на оние граѓани што можат да си го дозволат лекувањето во приватна болница. Имено, стана зачестена практика голем дел граѓани, кои поради недостиг од услуги во јавното здравство или поради незадоволство од истите услуги и не по свој избор, да бараат алтернативно лекување во здравствените установи на приватното здравство“, пишува во публикацијата.

Во тој контекст, се заклучува дека здравствениот систем не е комплетно солидарен, не е ниту целосно бесплатен, не им овозможува сè што им е неопходно, така што пациентите се принудени да се снаоѓаат како знаат и умеат, а тоа се одразува на нивниот буџет.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар