Наша прогноза: НБРМ денеска ќе почне со намалување на референтната камата

Народната банка на Македонија на денешната седница ќе донесе одлука за намалување на основната камата. Според аналитичарот на „Блумберг Адрија“ Михаел Блажековиќ, Извршниот одбор на банката ќе донесе одлука за намалување од 0,15 процентни поени. Според него, тоа ќе биде оптимален почеток на монетарното олеснување во земјава. Со ваквото намалување, референтната камата ќе се врати на нивото од пред септември лани.

„Европската централна банка веќе двапати ја намали каматната стапка, централните банки во околината исто така го сменија правецот на монетарната политика, така што сметаме дека е вистинско време тоа да започне и во Северна Македонија“, вели Блажековиќ.

Тој додава дека процентот на заеми и депозити во странска валута оди во прилог на следење на насоките на ЕЦБ и Фед. Имено, моментално 43 отсто од сите депозити и 40 отсто од сите кредити во земјава се во странска валута, што доволно зборува за поврзаноста на економијата со еврозоната.

„До крајот на годината очекуваме постепено приспособување на нивото на каматната стапка за уште најмалку 30 базични поени, имајќи предвид дека бележиме натамошно ублажување на стапката на инфлација поради пониската цена на нафтата и другите инпути. Исто така, пониската каматна стапка треба да има позитивен ефект врз економијата, која никако не може да почне да расте со побрзи стапки, како што е случај во соседните земји“, анализира Блажековиќ.

Позитивни податоци

Референтната каматна стапка во земјава е иста цела година. Последен пат беше променета лани во септември, кога се зголеми од 6,15 на 6,30 отсто. И иако во принцип НБРМ ги следи потезите на Европската централна банка, на последниот состанок во јули годинава беше направен исклучок. Извршниот одбор на банката тогаш процени дека референтната камата треба да остане иста поради потребата од стабилизирање на инфлацијата и инфлациските очекувања на потрајна основа. Имено, првото забавување на стапката беше забележано во јуни.

Од јуни досега инфлацијата забавува и во август се спушти на 2,2 отсто, што е најниско ниво од пред почетокот на кризата, односно е на нивото од март 2021 година.

Иако инфлацијата во земјава почна да забрзува веќе во текот на 2021 година, НБРМ првата одлука за зголемување на каматната стапка ја донесе една година подоцна, во април 2022 година, кога таа беше зголемена од 1,25 на 1,50 отсто. Најголемата корекција беше извршена во времето кога инфлацијата се доближи до 20 отсто, во ноември 2022 година, од 3,5 на 4,25 отсто.

За Извршниот одбор, освен податоците за инфлацијата, важни се и податоците за економската активност во земјата. Во вториот квартал од годинава економијата забрза и БДП се зголеми за 2,3 отсто.

Ова е највисок на раст на БДП по почетокот на енергетската криза во 2022 година. Тогаш БДП порасна за 2,2 отсто, а минатата година забави на еден отсто. Во првото тримесечје од годинава растот изнесуваше 1,2 отсто.

Следен податок што го следат членовите на Извршниот одбор е нивото на девизните резерви. На крајот на август 2024 година официјалните девизни резерви изнесуваат 4.469,8 милиони евра и во однос на претходниот месец бележат зголемување за 41,3 милион евра, објави неодамна НБРМ.

Кои се ризиците?

Сè уште има ризици што можат да го сменат надолниот тренд на инфлацијата. Првиот доаѓа веќе за две недели, кога на сметките на над 340 илјади пензионери ќе легнат плус 2,500 денари. Ова е резултат на одлуката на Владата за линеарно зголемување на пензиите.

Просечната пензија во јули во земјава изнесуваше 21.213 денари, а со следното зголемување таа ќе има рекорден раст, што ќе влијае на зголемување на потрошувачката, која има битно влијание врз инфлацијата.

Истовремено, просечната плата во земјава во јуни годинава достигна 41.939 денари, што е раст за 14,8 проценти во однос на истиот месец претходната година и нов рекорд.

Ризик се и цените на услугите, кои и натаму се во пораст. Во август годинава трошоците се зголемиле за 7,1 проценти, што е далеку од посакуваната цел од два отсто.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар