Вкупно 6,4 милијарди долари ќе ѝ требаат на земјава во следната деценија за зајакнување на отпорноста кон климатските промени и за ефикасна заштита на луѓето и на имотот. Секој долар од овие инвестиции сега, ќе испорача од два до десет пати повеќе поврат во иднина поради избегнати загуби и економски копридобивки. Северна Македонија може да стане земја со нето нулта емисии ако инвестира 5,6 милијарди долари до 2050 година во декарбонизација на енергетиката, транспортната индустрија и градежниот сектор. Но тоа се големи бројки и владите не ќе можат да ги постигнат сами, па 85 проценти на декарбонизацијата може да доаѓа од приватниот сектор, порача денеска директорот на Канцеларијата на Светската банка за Косово и Северна Македонија, Масимилијано Паолучи, презентирајќи дел од извештајот за климатски промени и развој на земјата (CCDR).
Според извештајот, во отсуство на инвестиции за адаптација, Македонија поради климатските промени до 2050 година би можела да се соочи со економски штети до четири проценти од бруто-домашниот производ (БДП).
„Со зелената транзиција околу 66.000 работници во Северна Македонија ќе бидат под најголем ризик да ги загубат своите работни места и ќе треба да ги променат своите занимања. За да одговори на овие нови барања, земјата треба да ги адаптира образовниот систем и механизмите за социјална заштита, да ги преквалификува луѓето и да изгради здравствен систем што ќе ја поддржи зелената транзиција, ќе ја зголеми отпорноста на климатските шокови и ќе се приспособи на промените во обрасците на болести“, се наведува во извршното резиме на извештајот.
Прочитај повеќе
Поплави, пожари, суши, а во Македонија осигурувањето имот е само трошок
Само во 2023 година се евидентирани 37 настани со над една милијарда долари штета по настан.
01.10.2024
Економијата на регионот Адриjа ја пржат климатските промени, одговорот ќе чини многу пари
Глобалното затоплување моментално е еден од најголемите предизвици на човештвото, а регионот Адрија се загрева многу повеќе и побрзо од просекот на остатокот од светот.
30.09.2024
Мајкл Блумберг: Неопходна е огромна посветеност во борбата со климатските промени
Имаме ветер во грбот, но и огромни пречки и невидени опасности што стојат пред нас, вели Мајкл Блумберг.
23.09.2024
Како климатската криза засекогаш ќе го промени пазарот на луксузот?
Невозможно е да се игнорираат ефектите од климатските промени, кои сè повеќе се рефлектираат и врз пазарот на луксузот.
21.09.2024
Светот го доживеа најжешкото лето досега
Ова лето беше најжешкото досега на северната хемисфера, ставајќи ја Земјата на патека за уште една година што ќе собори рекорд.
06.09.2024
Подвлечено е и дека со разорните поплави и екстремните поројни дождови и топлотни бранови, кои предизвикаа загуби од 667 милиони долари во последните 20 години, климатските предизвици на Македонија само растат.
Во однос на декарбонизацијата, се посочува дека мобилизирањето финансиски средства подразбира издавање зелени обврзници, пристапување кон јавно-приватни партнерства (ЈПП) и искористување на претпристапните и гаранциските европски фондови.
„Северна Македонија би требало да инвестира дополнителни 1,7 милијарда долари до 2030 година и 5,6 милијарди до 2050 година во енергетскиот систем за да постигне нето нула на ниво на целата економија, што е еквивалентно на околу 2,6 проценти од БДП годишно, во просек. Поголемиот дел од дополнителната инвестиција до 2050 година би отишол во секторот за електрична енергија и би бил најмногу насочен кон зголемување на капацитетите за производство на обновливи извори. Сепак, поголемите потребни инвестиции барем делумно би биле компензирани со пониски оперативни трошоци. Влијанието на инвестициите за декарбонизација врз домашното производство би било скромно во однос на значајното намалување на емисиите. БДП по жител би бил само 0,3 отсто понизок во 2050 година“, се наведува во извештајот.
„Постигнувањето нето нула емисии до 2050 година е остварливо за Северна Македонија, но ќе бара значително зголемување на инвестициите. Мобилизирањето на приватниот капитал ќе биде клучно за забрзување на зелената транзиција и поттикнување одржлив економски раст на долг рок. Овие инвестиции опфаќаат изградба на 6,9 GW капацитети за обновлива енергија, електрификација на клучните сектори како транспортот - каде што се очекува 90 отсто од патничките возила да бидат електрични до 2050 година и зголемување на енергетската ефикасност за годишна заштеда од 36 проценти топлинска енергија“, рече Николас Маркиер, регионален менаџер на ИФЦ за Западен Балкан.
Според Светската банка, фискалната политика е клучна за забрзување на транзицијата кон позелена економија. Прегледот на јавните финансии за климатските промени во Македонија, кој исто така беше презентиран денеска, подвлекува дека даночните политики може да поттикнат обновлива енергија, зелен транспорт и одржливи технологии со укинување на субвенциите за електрична енергија од јаглен и истовремено да помогнат да се заштитат ранливите домаќинства од зголемените енергетски трошоци.
Како што е наведено, климатското означување на буџетот и зелените јавни набавки можат да помогнат во следењето на зелените финансии и засилувањето на зелената потрошувачка.