Друштвата за лизинг во Македонија уриваат рекорди, ама какви?

Друштвата за лизинг во Македонија ќе ја запомнат 2023-та како година на рекорден број раскинати договори со правни и физички лица. Имено, според податоците на Народната банка, лани биле раскинати 333 договори за лизинг со правни лица во вредност од 850 милиони денари (13,8 милиони евра) и 149 договори со физички лица во вредност од 216 милиони денари (3,5 милиони евра).

Во двете категории станува збор за најголем број раскинати договори односно најголема сума од 2014 година наваму.

„Значително зголемување бележи показателот за учеството на раскинатите договори за лизинг во тековната година во вредноста на активните договори за лизинг на крајот од претходната година (во 2023 година овој показател изнесува 9,7 проценти и е за 3,2 п.п. поголем во споредба со 2022 година, кога изнесуваше 6,5 проценти)“ наведуваат од Народната банка.

Оттаму посочуваат дека ваквиот резултат главно се должи на раскинати договори за лизинг со правни лица. Дури 79 проценти од вредноста на раскинатите договори произлегува од договорите склучени со правните лица. Трошокот за исправка на вредноста во билансите на успех претставува 11,4 проценти од добивката на друштвата за лизинг (11 проценти во 2022 година).

Од Народната банка објаснуваат дека раскинувањето на договорите за лизинг не е секогаш последица на неисполнувањето на обврските врз основа на договорите од страна на корисникот на лизинг, туку може да биде и поради неисполнување на обврските врз основа на договорите од страна на давателот на лизинг (друштвото за лизинг).

Раст базиран на задолжување

Сепак, од Народната банка во последниот извештај за финансиска стабилност констатираат дека финансискиот лизинг претставува еден од најбрзорастечките сегменти на финансискиот систем во Македонија во минатата година и забележува уште побрз раст (25,7 проценти) во споредба со претходната година, кој главно е поддржан од новите задолжувања.

„Задолженоста на друштвата за лизинг дополнително се зголеми, така што кредитите и заемите што овие друштва ги користат за финансирање на активностите достигнаа 80,9 проценти од вкупните средства на друштвата. Растот на долгот во 2023 година произлегува од долгорочните обврски врз основа на кредитите и заемите за 1,8 милијарда денари (30,2 милиони евра) или за 30 проценти, од кои 59,2 проценти се од странски, а 40,8 проценти од домашни субјекти“, наведуваат од Народната банка.

Оттаму укажуваат дека показателите за изложеноста на друштвата за лизинг на кредитниот ризик бележат одредено влошување, но се на ниско ниво. Само 1,8 проценти од вкупната вредност на сите активни договори за лизинг се намируваат со задоцнување подолго од 90 дена, што е зголемување за 0,4 процентни поени пред сѐ поради растот на овие побарувања од правните лица (за 62,7 проценти).

„Кредитниот ризик е најзначајниот ризик во работењето на друштвата за лизинг, а показателите за овој ризик бележат одредено влошување во 2023 година. Показателите за ликвидност упатуваат главно на поволна ликвидносна позиција, со оглед на позитивниот вкупен јаз меѓу средствата и обврските што достасуваат до една година (како според оригиналната така и според преостанатата рочност), што е сепак во голема мера определено од успешноста во наплатата на побарувањата врз основа на договорите за лизинг“, велат од Народната банка.

Намалена профитабилност

Стапката на капитализираност на друштвата за лизинг, мерена како учество на капиталот и резервите во вкупната актива, бележи извесно намалување во 2023 година, а профитабилноста, иако позитивна, се намалува веќе втора година по ред.

„Стапката на капитализираност на друштвата за лизинг, мерена како учество на капиталот и резервите во вкупната актива, забележа намалување во однос на 2022 година (за 0,7 процентни поени), што главно произлегува од побрзиот раст на активата (25,7 проценти) во однос на капиталот и резервите (18,8 проценти)“, потенцираат од Народната банка.

Профитабилноста на друштвата за лизинг се намали главно поради високиот раст на оперативните трошоци.

„Оперативните трошоци се зголемија за 26,5 проценти, што го надмина зголемувањето на вкупните приходи во 2023 година, кое изнесува 17,2 проценти. Растот на овие трошоци придонесе за намалување на добивката на овој сегмент од финансискиот систем, како и за значително влошување на оперативната ефикасност. И покрај намалувањето, друштвата за лизинг остваруваат солиден поврат на средствата и на вложениот капитал“, велат од Народната банка.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар