По најлошата година за глобалните акции во повеќе од една деценија и падот на обврзниците, неспоредлив за овој век, некои инвеститори се подготвени ништо да не земаат здраво за готово во 2023 година.
Додека оптимистите се обложуваат дека централните банки ќе се свртат кон намалување на каматните стапки, заедно со Кина, која целосно излегува од својата ковид-изолација, како и дека конфликтот во Европа ќе се намали, други се во потрага по ризици што може да ги вратат пазарите повторно во немирни води.
Подолу се наведени пет сценарија што се закануваат да донесат повеќе проблеми за инвеститорите во годината што следува.
1. Вкоренета инфлација
„Пазарот на обврзници очекува дека инфлацијата доста уредно ќе се врати во зоната за 12 месеци“, рече Метју Мекленан, еден од раководителите на тимот за глобални вредности во „Фрст игл“ (First Eagle Investment Management).
Но тој додаде и дека тоа може да биде голема грешка. Постои реален ризик дека растот на платите и притисоците на страната на понудата, како што се зголемените трошоци за енергија, продолжуваат да поттикнуваат раст на потрошувачките цени.
Ова би го отфрлило пресвртот кон намалувања од страна на американските Федерални резерви (ФЕД) и Европската централна банка (ЕЦБ), кои пазарите ги гледаат во средината на идната година.
Влијание: акциите и обврзниците дополнително паѓаат, доларот зајакнува, а се зголемува болката на пазарите во развој.
Потоа, според Мекленан, тука е прашањето за повисоките трошоци за задолжување што предизвикуваат рецесија и како тоа се одразува кај инвеститорите.
„ФЕД не виде дека доаѓа инфлацијата и во својата потрага по борба против растот на цените можеби нема да види дека доаѓа финансиска несреќа. Сосема е можно ФЕД да го потценува ризикот од финансиска катастрофа“, рече тој.
2. Кина се сопнува
Кинеските акции скокнаа за околу 35 проценти од нивното најниско ниво во октомври, поради можноста втората по големина економија во светот целосно да се отвори од долгите и драконски заклучувања поради политиката на нулта ковид.
Наспроти овој оптимизам е опасноста здравствениот систем да биде совладан поради порастот на инфекциите и колапсот на економската активност. Преполните болници и редиците по погребните служби предизвикаа тревога во последните недели и беа придружени со намалување на социјалната мобилност во поголемите градови.
„Кривата на инфекции во Кина ќе се зголеми и ќе го достигне врвот само еден или два месеца по кинеската Нова година“, рече Марсела Чоу, стратег за глобалниот пазар во „ЈП Морган чејс“ (JPMorgan Chase). Таа очекува нацијата да успее да се отвори, но, сепак, предупредува на ризик во однос на тоа како таму се развива ковид.
Закрепнувањето на кинеските акции останува кревко и секоја можност за сопнување во економската активност ќе ја намали побарувачката на пазарите на стоки, особено за индустриските метали и железната руда.
3. Руско-украинска војна
„Доколку војната се влоши и ако НАТО подиректно се вклучи во непријателствата и се зголемат санкциите, тоа ќе биде доста негативно“, рече Џон Вејл, главен стратег на глобалниот пазар за „Нико“ (Nikko Asset Management). Според него, секундарните санкции против руските трговски партнери, особено Индија и Кина, ќе го засилат ефектот на сегашните ограничувања во опасен момент за глобалната економија.
„Тоа би било голем шок за снабдувањето во светот во однос на храната, енергијата и другите производи, како ѓубриво, одредени метали и хемикалии“, рече Вејл.
Уште поалармантно сценарио би била употребата на тактичко нуклеарно оружје од страна на Русија, закана што изгледа далечно, но во рамките на можностите. Тоа може со еден удар да му стави крај на украинскиот извоз на земјоделство.
4. Пад на пазарите во развој
Многу инвеститори гледаат намалување на вредноста и силината на доларот во 2023 година, како и пад на трошоците за енергија, два фактора што би го намалиле притисокот врз пазарите во развој.
Секој неуспех да се спречи инфлацијата ќе го уништи овој исход за валутните пазари, додека интензивирањето на војната во Украина е само еден од многуте ризици што би можеле да предизвикаат повторно вртоглаво покачување на цените на енергијата.
„Можеби ќе поминеме уште една година во која пазарите во развој ќе се борат“, рече Шејн Оливер, раководител за инвестициски стратегии и економија за АМП (AMP Services Ltd).
Болката од ова сценарио би била особено акутна за владите на пазарите во развој, кои би морале да поднесат уште потежок товар на долговите подигнати во долари.
5. Реприза на ковид
Позаразниот или смртоносниот вид на ковид-19, па дури и сегашните варијанти, кои траат подолго, би можеле уште еднаш да почнат да ги заглавуваат синџирите на снабдување, што одново би ја разгорело инфлацијата и дополнително би ја забавило економска активност.
„Веруваме дека макроударот врз растот најмногу ќе го почувствуваат поголемите економии и тие што се повеќе зависни од трговијата“, рече Чау од „ЈП Морган“ (JPMorgan).
Засега, таа се обложува дека вирусот ќе продолжи да се повлекува и очекува дека негативноста на пазарите повеќе ќе биде насочена на инвеститорите, кои ги одредуваат цените во време на рецесија во САД и во Европа.