Со оглед на тоа што инфлацијата спласнува, станува извесно дека централните банки во светот, вклучувајќи ја и Народната банка, во наредниот период ќе почнат со намалување на референтните каматни стапки, што секако ќе поттикне и намалување на каматите на депозитите кај комерцијалните банки. Истовремено, најпознатите берзански индекси во светот уриваат рекорди во растот, кој главно е поттикнат од одличните резултати на технолошките гиганти. Ваквите трендови го отвораат прашањето дали сега е право време заштедите од банките да се инвестираат на пазарите на капитал за да се остварат поголеми приноси. За оваа тема побаравме мислење од Марио Ѓорѓиев, претседател на Управниот одбор на „ВФП пензиско друштво“, и од Сашо Дракуловски, главен извршен директор на „Вега фондови“.
Ѓорѓиев вели дека очекувањата за намалување на каматните стапки веќе почнаа да се одразуваат врз берзите и дека тоа може да се забележи од растот на акциите на светските берзи во изминатиот период.
„Во периоди на ниски каматни стапки, компаниите се повеќе склони кон инвестирање во нови проекти, каматите на кредитите се пониски, со што исплатливоста на кој било проект се зголемува, а од друга страна граѓаните повеќе се мотивирани да трошат. Сето ова, генерално, влијае кон раст на приходите и добивките на компаниите“, вели Ѓорѓиев.
Прочитај повеќе
Големиот раст на индексите сега е различен од минатите меури
За разлика од општиот „раст по секоја цена“ во 2021 година, инвеститорите сега најчесто плаќаат високи вреднувања за акциите со најголем раст во индексот.
04.03.2024
Индексот S&P 500 затвори на над 5.000 за првпат во историјата
Акциите напредуваа достигнувајќи највисоко ниво на сите времиња и заокружувајќи петта последователна недела на добивки.
10.02.2024
Стурнарас: ЕЦБ мора да ја намали стапката двапати пред летната пауза
ЕЦБ минатата недела ја остави политиката непроменета, на четвртиот последователен состанок.
14.03.2024
Созреан моментот за пад на каматите на европскo тло, но предизвиците демнат
Монетарните власти и натаму ќе бидат претпазливи во носењето на одлуките за пад на каматните стапки.
14.03.2024
ЕЦБ постигна договор за намалување на стапките напролет
Тоа е распоред што силно го сигнализираше и претседателката Кристин Лагард.
13.03.2024
Преценети акции: Големите очекувања носат и разочарувања
Големите очекувања за одредени атрактивни компании носат ризик и од разочарувања.
05.03.2024
„Енвидија“ го вивна индексот S&P 500 на рекордно ниво
S&P 500 се зголеми за 2,11 отсто, за да се затвори на 5.087,03, и го забележа својот најдобар ден од јануари 2023 година.
23.02.2024
Тој додава дека вредноста на акциите на компаниите директно зависи од добивките што компаниите ги остваруваат и очекуваат да ги остваруваат во иднина, со што може да се заклучи дека растот на добивките обично значи и раст на цените на акциите на соодветните компании.
„Дополнително, во средини што се карактеризираат со ниски каматни стапки, недостигот од атрактивни каматни стапки на инструментите со фиксен доход ги поттикнува инвеститорите да истражуваат повеќе каде да ги пласираат средствата каде што би имале потенцијал за повисоки приноси. Акциите во квалитетни компании стануваат особено атрактивна опција во ова сценарио“, вели Ѓорѓиев.
Според него, оваа промена во преференциите на инвеститорите во време на пад на каматните стапки може да доведе до зголемена побарувачка за акции на квалитетни компании, а поголемата побарувачка обично е проследена со раст на цените на акциите. Тој објаснува дека од аспект на вреднување на акциите, кога централните банки ги намалуваат каматните стапки, се намалува и дисконтната стапка што се користи за пресметување на внатрешната вредност на акциите на една компанија. Ова намалување на дисконтната стапка ја зголемува сегашната вредност на идните готовински текови на компанијата. Во финансиско опкружување каде што каматните стапки се во надолен тренд, очекувањата обично се насочени кон раст на берзите. Тоа е затоа што пониските дисконтни стапки ги прават идните приходи повредни денес, зголемувајќи ја привлечноста на акциите.
„Имајќи ги предвид овие очекувања, сметам дека е стратегиско време да се размислува за започнување со инвестирање во акциско диверзификувано портфолио. Моја препорака е тоа да се прави континуирано и систематизирано, без пробување да се прави маркет тајминг (market timing). Вложувањето во акции сметам дека во никој случај не треба да се третира како спринт или остварување брзи добивки на краток рок, туку како еден долг маратон во текот на целиот живот, со цел долгорочно градење одржлив капитал за себе и своето семејство“, вели Ѓорѓиев.
Тој додава дека е важно да не се заборави дека вложувањето во акциски портфолија носи свој сет на ризици и бара внимателно разгледување на индивидуалните финансиски цели, толеранција на ризик и истражување на пазарот пред да се донесе одлука за инвестирање.
Од друга страна, и покрај тоа што инфлацијата бележи тенденција на намалување, Дракуловски очекува процесот на намалување на референтните каматни стапки да биде постепен и намалувањето да биде внимателно темпирано, пред сè поради состојбите на пазарот на трудот и ниската невработеност, како и континуираниот раст на побарувачката на работна сила во високоразвиените економии.
„Да не ги исклучуваме и ризиците што се поврзани со енергетскиот сектор, безбедносната нестабилност во некои делови на светот, која може да придонесе за брзи промени во цената на енергентите, како и забавениот процес на транзиција кон зелена енергија. Сето тоа ги прави економиите да се сè уште жешки и ја наметнува потребата од внимателност кога станува збор за намалувањето на каматните стапки“, вели Дракуловски.
Според него, пребрзото и пренагло намалување може да донесе и до враќање на инфлацијата и затоа монетарните власти се крајно внимателни.
„Што се однесува на опцијата за трансфер на заштедите во акции, истата таа секогаш им е на располагање на инвеститорите, имајќи предвид дека инвестирањето во акции се очекува да донесе повисоки приноси во споредба со инвестирањето во банкарски депозити. Јас очекувам дека трансферите од заштеди во вложување во хартии од вредност да дојде до израз во втората половина од 2025 година, за кога очекувам веќе драстично намалени стапки на депозитите“, вели Дракуловски.
Треба ли да се очекува раст на акциите на технолошките гиганти?
На прашањето дали во идниот период треба да се очекува раст на акциите на компании како „Енвидија“ (Nvidia),„Епл“ (Apple), „Мајкрософт“ (Microsoft), „Тесла“ (Tesla), „Мета“ (Meta), „Гугл“ (Google) и сличните, Ѓорѓиев вели дека станува збор за компании што забележаа значаен раст на цените на акциите во изминатите години.
„Но овој раст на цените на акциите во голема мера беше проследен и со феноменален раст на приходите и добивките. Ова се компании што имаат високи маргини, солидни поврати на средства и капитал и постојани инвестиции во истражување и развој. Дополнително, голем ефект врз растот на цените на нивните акции имаат и очекувањата за големи придобивки, кои во иднина се очекуваат од напредокот во вештачката интелигенција“, вели Ѓорѓиев.
Освен што очекува овој напредок да влијае на нивните идни приходи, тој очекува да има влијание и врз нивните идни трошоци, имајќи предвид дека вештачката интелигенција значајно ја зголемува ефикасноста на вработените.
„На краток рок, не би можел да дадам мое очекување како би се движеле цените на акциите на овие компании, но на долг рок би очекувал нивните услуги и производи и понатаму сè повеќе да се користат глобално и да имаат раст на приходите и добивките. Мора да потенцирам дека не би му препорачал на ниту еден инвеститор да инвестира исклучиво само во овие компании или само во компании од еден сектор, бидејќи во тој случај ризикот што го презема тој инвеститор е драстично поголем“, вели Ѓорѓиев.
Тој додава дека препораката е секогаш во насока на инвестирање во диверзификувано портфолио во различни сектори, вклучувајќи и компании од здравство, нециклична потрошувачка и друго.
Дракуловски вели дека цените на акциите на технолошките компании забрзано влегуваат во зоната на високи евалуации, базирани на идни очекувани продажби и побарувачка на нивните производи.
„Иако станува збор за квалитетни компании со доминантни пазарни позиции и потенцијал за раст, сметам дека треба да се биде особено внимателен околу тие евалуации и проекции. Технолошките гиганти уриваат рекорди во растот на нивните цени, но сепак растот не може да биде бесконечен и затоа треба да се биде крајно внимателен и секојдневно да се следат информациите од технолошкиот сектор“, вели Дракуловски.
Каде би инвестирале 50.000 евра во моментов?
Нашите соговорници ги прашавме каде би инвестирале во моментов доколку располагаат со капитал од 50.000 евра односно во кои домашни и странски акции, обврзници, ЕТФ-ови или други инструменти. Ѓорѓиев вели дека за да се даде каква било препорака во поглед на пласирање на капиталот, секогаш мора да се земат предвид финансиските и животните цели и потреби на секој поединец посебно.
„Имајќи ги предвид моите лични потреби, најголем дел од моите лични средства е инвестиран во акциски диверзификуван фонд насочен кон инвестирање во мултинационални компании од развиени држави што на годишно ниво исплаќа дивиденда. Помал процент од мојот капитал е инвестиран во акции од домашни компании, како и во паричен фонд со цел остварување одреден принос на средствата што ми се планирани за реализирање некои краткорочни цели“, вели Ѓорѓиев.
Тој додава дека дополнително, покрај овие инвестиции, одреден дел од неговиот капитал е инвестиран и во доброволен пензиски фонд, како инвестиција во широко диверзификувано балансирано портфолио.
„Цврсто верувам дека е потребно секој човек постојано да дедицира дел од своите средства во заштеда за периодот по престанок со работа, со цел да си овозможи задржување на стандардот што го имал пред пензионирањето“, вели Ѓорѓиев.
Сличен став има и Дракуловски, кој смета дека при креирање портфолио треба да се направи дисперзија на типови на вложувања, како и секторска дисперзија.
„Јас моментално би предложил 20 проценти од средствата во кеш позиција, 30 проценти во обврзници со рок на достасување од три-четири години, 10 проценти во хартии од вредност поврзани со цената на златото и 40 проценти во акции од следните сектори: здравство/фармација, технолошки сектор, енергетски сектор и финансии“, вели Дракуловски.