Како чувствителните информации влијаат врз инвеститорите на Македонската берза?

Летото е период во кој инвеститорите со нетрпение ги очекуваат полугодишните финансиски извештаи на компаниите што котираат на големите светски берзи. Моментот на објава на извештаите предизвикува верижни позитивни или негативни реакции на пазарите, кои се манифестираат преку засилена побарувачка или продажба на акциите во зависност од остварените резултати и очекувања за работењето до крајот на годината. Тоа предизвикува зголемување или пад на вредноста на акциите, што во некои случаи поради интензитетот може да изнуди насмевки или да предизвика главоболки за инвеститорите. Анализирајќи како реагираат инвеститорите на Македонската берза на објавата на финансиските извештаи и другите ценовно чувствителни информации, заклучивме дека нашиот пазар на капитал е далеку од светските трендови. Меѓу главните причини за тоа се малата понуда на слободни акции од котираните компании и недостигот од нови компании на берзата што би го раздвижиле пазарот.  

„Комерцијална банка“ исклучок од сивилото

Акциите на „Комерцијална банка“ важат за едни од најатрактивните на Македонската берза, а најдобар показател за тоа е што тие редовно се јавуваат на врвот на листата најтргувани акции на берзата и бележат значителен пораст на вредноста во изминатиов период. На крајот на март годинава, кога беше објавен износот на дивидендата за минатата година, акцијата на банката имаше просечна цена од 17.741 денар, а во последните денови на април, кога „Комерцијална банка“ официјално објави дека ќе врши длабинска анализа со намера за преземање на „Стопанска банка Битола“, просечната цена се зголеми на 17.960 денари. На 12 август, кога „Комерцијална банка“ објави дека ќе понуди 3.200 денари по акција за да ја преземе „Стопанска банка Битола“, просечната цена на акциите на „Комерцијална банка“ веќе достигна просечна цена од 24.200 денари.

Сепак, ваквиот драстичен раст на вредноста на акциите на „Комерцијална банка“ e исклучок на берзата. Имено, поради цврстата сопственичка структура во голем број компании, нивните акции воопшто не се тргуваат, а редовно има денови кога на берзата воопшто не се тргува ниту со акции што се дел од берзанскиот индекс МБИ10. Дури и кога има повремено тргување со некои од акциите, тоа е во мал обем и не влијае врз нивната вредност.    

Се крстат во дивиденда

Васко Богдановски, инвестициски портфолио-менаџер, соосновач и извршен партнер во „Опфолио“, неодамна во рамките на нашата анализа за влијанието на глобалните случувања врз македонскиот пазар на капитал меѓу другото изјави дека во последно време домашните компании исплаќаат сè повисоки годишни дивиденди, па инвеститорите гледаат на нив како на годишна камата од орочено штедење.

„Финансиските извештаи влијаат на домашниот пазар, но не предизвикуваат драстични промени. Мислам дека на пазарот повеќе му влијае малата понуда на акции за продажба, која е особено изразена кога извештаите се позитивни. Во последниве неколку години, на пример, компаниите постојано објавуваа подобрени извештаи, кои беа проследени со мали позитивни реакции на пазарот. Сепак, токму поради добрите извештаи, повеќето акционери се одлучуваат да не ги продаваат акциите, што ја намалува понудата и дополнително ја зголемува нивната цена“, вели Богдановски.

Слабата ликвидност пречка за поголем раст

Андреј Кнез, поранешен главен аналитичар во „Блумберг Адрија“, неодамна во анализа на работењето на берзите од регионот, објавена на „Блумберг Адрија инсајт“, изрази мислење дека ликвидноста на пазарот е една од причините за ограничување на перформансите на берзите.

„Регионалните пазари се помалку ликвидни во споредба со многу други пазари во поширокиот регион на Источна Европа, а да не зборуваме за најголемите пазари на глобално ниво“, вели Кнез.

Тој посочи дека во последните десет години просечниот дневен обрт на акциите вклучени во одредниците за акционерски капитал на регионалните пазари се движи во областа од 0,01 до 0,06 проценти од пазарната капитализација на слободните акции расположливи за тргување. Според него, уште еден елемент што го ограничува обемот на тргување со акции на регионалните пазари е понудата на хартии од вредност.

„Процентот на слободните акции во пазарната капитализација во последните десет години беше од 60 проценти за референтните акции во Словенија до 20 проценти на другите места во регионот“, вели Кнез.

Тој нагласува дека тоа е многу помалку од случајот со Германија, каде што 85 проценти од акциите од германскиот DAX се во слободен промет, или од унгарскиот и полскиот пазар, каде што се тргува со 70 проценти од акциите.

„Ниската понуда на акции е лош сигнал за инвеститорите, бидејќи дури и со посилен ангажман тие би биле во слаба позиција од која не би можеле да ги контролираат одлуките во компаниите“, вели Кнез.

Тој додава дека најликвидните акционерски друштва во регионот Адрија носат помалку атрактивни дивидендни приноси во споредба со компаниите од Централна и Источна Европа. Исклучок се словенечките компании со дивиденден принос од шест проценти, што е блиску до романските компании (принос од осум проценти) и речиси на исто ниво како и унгарските компании.

Постои потенцијал за развој

Кнез гледа добар потенцијал за зголемување на тековите на пазарот на капитал на регионалните пазари во наредните години, како одраз на следните елементи: членството во еврозоната и процесот на пристапување во ЕУ, намалувањето на фундаменталните и пазарните ранливости, имплементацијата на ЕСГ (ESG) и прераспределбата на богатството.

„Ние не повикуваме на распродажба на недвижен имот и јуриш на банкарските депозити, но сепак сметаме дека структурирана комуникациска стратегија на среден или на долг рок (поддржана од фискални политики, на пример зголемено оданочување на недвижниот имот), за да се зголеми присуството на локалната економија на пазарот на капитал, би била материјален чекор напред во подобрувањето на економскиот потенцијал на регионот“, вели Кнез.

Тој смета дека со оглед на тоа што соодносот кредити/депозити во поголемиот дел од регионот Адрија се движи помеѓу 75 и 90 проценти (исклучок е Србија со сооднос од близу 100 проценти), одредена прераспределба на средства кон пазарите на капитал не би предизвикала штета на стабилноста на финансискиот систем.

Кнез проценува дека има простор за реалокација на депозити кон пазарот на капитал, при што би се запазиле регулаторните стапки на ликвидност на нивоа доволно високи за да не ѝ наштетат на стабилноста на финансискиот систем, и тоа од 7,5 милијарди евра во Хрватска, пет милијарди евра во Словенија, 1,3 милијарда евра во БиХ и 1,2 милијарда евра во Македонија.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар