Денешните претседателски избори во САД се едни од најизедначените во современата историја. Само неколку дена пред денешниот „Супер вторник“, разликите меѓу кандидатите, потпретседателката Камала Харис и поранешниот претседател Доналд Трамп, беа во рамките на статистичка грешка и на национално ниво и во клучните колебливи држави.
Неизвесноста околу исходот на изборите или дури и оспорувањето на резултатите, што го најавува Трамп, би можеле значително да влијаат на движењето на суровините на светските пазари. Нивната пазарна цена, според процените на стручњаците, понатаму ќе зависи и од енергетската, односно еколошката политика на победникот на денешните избори.
Не само изборите, тука е и Фед
Прочитај повеќе
Трамп наспроти Харис: Во какво утро ќе се разбудиме
Со оглед на блиската трка помеѓу кандидатите, треба да се потенцира дека можеби нема да откриеме кој ќе се пресели во Белата куќа утре во 6 часот.
05.11.2024
Трамп или Харис: Каква ќе биде валутната политика?
Американските гласачи денеска ќе изберат нов претседател, какво влијание би имале Камала Харис и Доналд Трамп на валутниот пазар?
05.11.2024
Избори во САД: Се буди стравот кај инвеститорите
Што ги движи приносите и што ќе донесат Доналд Трамп или Камала Харис по претседателските избори.
05.11.2024
Златото, како вечно засолниште за инвеститорите, поскапува цела година. Движењата на цените не се толку резултат на неизвесниот исход на изборите, колку на неизвесноста поради ескалација на геополитичките тензии во бројни кризни жаришта низ светот. На ова треба да се додаде и монетарната политика на американската централна банка Фед, како и очекувањата на инвеститорите дека финансиските пазари се зрели за значителна корекција на цените надолу. „Златото поскапува скоро една година поради геополитиката, купувањето на централните банки и зголемената побарувачка од државите од БРИКС,“ рече аналитичарот на Acex, Тилен Шарлах за „Блумберг Адрија“.
Најавите на републиканскиот кандидат Доналд Трамп за завршување на конфликтите би можеле да доведат до тоа златото да ја изгуби моменталната поддршка, смета аналитичарот.
Благородниот метал се смета за сигурна инвестиција за време на економски и геополитички превирања, а неговата цена обично најмногу расте токму во периоди на ниски каматни стапки. Затоа, инвеститорите покрај изборите, внимателно ќе го следат и исходот на состанокот на Фед в четврток, на кој се очекува повторно да ја намали референтната каматна стапка за 25 базични поени.
Постизборна неизвесност
Индексот на стоковни пазари на „Блумберг“, кој се состои од 24 различни фјучерси на различни суровини, покажува дека златото оваа година пораснало за 28 проценти. Треба да се напомене дека цената на златото, по ескалацијата на регионалното насилство на Блискиот Исток кон крајот на октомври, најпрво се приближи до границата од 2.800 долари за унца од 31,1 грам, за потоа да се стабилизира на ниво од 2.740 долари, каде што остана неколку дена пред изборите.
Позитивен знак за поскапувањето на благородните метали е и падот на курсот на доларот, бидејќи индексот на американската валута на почетокот на неделата загуби приближно половина процент од својата вредност, покажуваат податоците на „Блумберг".
„Падот на доларот би значел релативно зголемување на цените на суровините и обратно,“ објаснува Шарлах.
Последиците од неизвесниот избор или тесниот резултат би можеле да го продолжат процесот на броење на гласовите, со што пропорционално би растела неизвесноста на финансиските и пазарите на суровини. Ваквиот расплет би можел дополнително да го поттикне растот на цената на златото, бидејќи доцнењата во броењето на гласовите или поделбата на резултатите во Претставничкиот дом и Сенатот би можеле да ја поттикнат склоноста кон сигурни инвестиции.
Победникот на изборите обично е познат в среда, набргу по шест часот наутро по средноевропско време, кога во САД се затвораат гласачките места на крајниот запад. Сепак, во минатото имало исклучоци. Во 2000 година, Џорџ В. Буш официјално беше прогласен за победник дури на 12 декември, по одлуката на Врховниот суд поради спорот околу пребројаните гласови на Флорида.
Победа на Трамп – поскапо злато?
Авторите на студијата на Светскиот совет за злато забележуваат дека, историски гледано, изборите, ако победникот е јасен, немаат поголемо влијание врз цената на златото. Од друга страна, економската, фискалната и монетарната политика на идната администрација имаат значајно влијание врз пазарот на суровини.
Индексот на стоковни пазари на „Блумберг“, кој се состои од 24 различни фјучерси на различни суровини, покажува дека златото оваа година пораснало за 28 проценти.
Како што наведуваат во списанието „Економист“ (The Economist), победата на републиканскиот кандидат Трамп со масовни депортации на мигранти, намалување на корпоративните даноци, зголемување на дефицитот, зголемување на царините до 60 проценти и обиди за влијание врз независноста на монетарната политика на Фед, дополнително би ги поттикнала инфлациските притисоци врз американската економија. Неговата политика би можела „да ги разниша темелите на американскиот просперитет“, наведено е во написот. Во тој случај, златото би можело да стане уште попривлечна инвестиција за заштита на вредноста на имотот.
Трамп: Енергетска доминација на САД
Неизвесниот исход на изборите во САД досега има занемарливо влијание врз движењето на цените на нафтата. Таа е повеќе зависна од одредувањето на квотите за производство на најголемите извозници, а Шарлах додава и „макроекономската околина, послабите показатели, геополитичките фактори, несогласувањата околу договорите на ОПЕК и рекордното производство во САД.“ Според него, тоа влијае на „ценовните нивоа што ги следиме речиси цела година,“ при што цените на нафтата „се одбија од поддршката при 68 долари по барел, што претходно се покажа како силна поддршка.“
Политиката на Трамп би можела да ги разниша темелите на американскиот просперитет, наведува „Економист“ за неговите намери.
Дополнително, треба да се спомне и слабата побарувачка на најголемиот потрошувач на фосилни горива, Кина, каде што членовите на Постојаниот комитет на Народниот конгрес овој викенд ќе ги објават можните фискални стимулации за постигнување на целта за петпроцентен развој на Народната Република.
Цените на нафтата Брент и ВТИ (WTI) минатата недела паднаа за приближно четири и три проценти, известува „Ројтерс“ (Reuters), под влијание на споменатото рекордно производство во САД. Дополнителен раст на цените на почетокот на неделата предизвика одлуката на ОПЕК, кој повторно го одложи повеќепати најавуваното зголемување на квотите за производство, што укажува на забавување на светската економска активност.
Интересно ќе биде да се види како ќе реагираат пазарите на победата на едниот или другиот кандидат, со оглед на нивните различни ставови во областа на енергетиката и еколошката политика. Трамп, на пример, ја поддржува експлоатацијата на нафта преку хидраулично дробење, што го нарекува напредок кон „енергетска доминација“ на САД. Републиканскиот кандидат во полето на енергетиката исто така најавува бројни дерегулациски мерки, со кои би се прекинале или дури укинале климатските програми на претседателот Џо Бајден и би се отстраниле пречките за производство на енергија.
„Веднаш ќе прогласам вонредна состојба во земјата за да постигнам опсежно зголемување на домашното производство на енергија,“ најави Трамп во еден од своите предизборни говори за енергетската политика.
„Со овие овластувања ќе ги поминеме сите бирократски пречки и брзо ќе издаваме дозволи за ново бушење, нови гасоводи, нови рафинерии, како и нови електрани и нуклеарни реактори,“ додаде тој. Неговата наклонетост кон зголемено производство „може да доведе до поголема потрошувачка и поскапување“, смета Шарлах.
Харис: Продолжување на еколошката политика на Бајден
Наспроти тоа, се очекува демократската потпретседателка Камала Харис да продолжи со спроведување на политиката за зелена трнзиција на американската економија што ја постави Бајден.
„Веројатно ќе продолжи со прогресивната фискална политика со поголем акцент на јавната потрошувачка и можно зголемување на даноците за корпорациите и повисоките приходи,“ смета аналитичарот. Тоа „би можело да предизвика неизвесност во некои сектори, како што се финансии и енергија, но ќе помогне во други, како што се обновливи извори на енергија и здравство.“
Нејзината победа би значела континуитет на политиката на Бајден за намалување на емисиите на стакленички гасови преку даночни поттици за користење на обновливи извори на енергија. Така, демократската администрација веќе најави заострување на законите за складирање на јаглероден диоксид од термоелектраните и електраните на природен гас. Исто така, Бајден во март оваа година најави построги прописи за емисиите на возила со термални мотори, со цел да ги поттикне производителите на електрични возила. Шарлах ја поврзува зелената пресвртница на Камала Харис со зголемена побарувачка за суровини „поврзани со зелените технологии, како литиум и бакар.“
Ана Мозби, аналитичарка во S&P Global Commodity Insights, и покрај разликите меѓу кандидатите, проценува дека под Трамп веројатно би дошло до забавување на намалувањето на емисиите на стакленички гасови, но „не до промена на генералниот правец“. Од друга страна, се очекува Харис да се залага за построги регулативи за емисиите, но во производството на нафта би можела да се соочи со „геополитички, политички и економски причини,“ велат во S&P.