Деловната заедница во еврозоната со години копнее по послабо евро. Сега кога тоа е конечно тука, ставот е дека ваквата состојба не можеше да дојде во полошо време.
Само годинава заедничката валута падна за 12 отсто во однос на доларот и за прв пат по две децении падна под паритет со „зелената банкнота“. Падот на вредноста на еврото ги зголемува увозните трошоци и ги влошува растот на цените на енергијата и рекордната инфлација.
Сето ова е погубно за маржите, а германските претприемачи денеска предупредија дека сè уште се соочуваат со многу високи ценовни притисоци. Дополнително, потрошувачката инфлација во еврозоната веќе е близу до 9 отсто и влијае на потрошувачката, што ќе се одрази на продажбата и профитот.
Сите позитиви работи кои доаѓаат со депресијацијата на валутата, како што се конкурентноста на извозот и позитивниот ефект на девизниот курс врз приходите од странство, останаа во сенка на енергетската криза и заканата од рецесија. Европа е особено изложена поради нејзината зависност од увозот на енергенси од Русија. Испораките на гас веќе се намалени, а секое дополнително намалување е нов товар за европската економија, особено германската.
Според Медисон Фалер, глобален стратег во JPMorgan Private Bank, падот под паритет е симбол за поголеми ризици за економскиот раст во Европа.
„Европските акции се тргуваат со значителен попуст од 30 отсто во однос на американските акции, што ги одразува ризиците и растечката атрактивност на енергетскиот и финансискиот сектор“, рече таа.
Германски модел
Расте загриженоста и за девизниот курс, имајќи предвид дека инвеститорите се убедени дека тој ќе го ограничи просторот на Европската централна банка (ЕЦБ) за заострување на монетарната политика, што ќе доведе до уште поголемо заостанување во однос на агресивната динамика со која се зголемуваат каматните стапки од страна на Федералните резерви (ФЕД). Овој јаз во каматните стапки го фаворизира доларот. Според индексот на Bloomberg, еврото е блиску до нивоата на кои беше во 2015 година во однос на кошничката глобални валути.
Во игра е и голема структурна криза бидејќи енергетската криза ја принудува Германија да го преиспита својот долгорочен индустриски модел кој е во сржта на нејзината економија. Тој модел, кој стратегот на ING, Крис Тарнер, кратко го опишува како „увоз на евтина енергија, искористување на предностите на глобализацијата, додавање вредност и извоз на производи низ светот“, ја изгуби својата основа.
„Кога ќе видите дека еврото и доларот се во паритет, мислите дека еврото е супер евтино“, вели тој. „Сепак, вредноста на еврото всушност е еродирана од енергетската криза и не може да се исклучи дека дополнително ќе падне“, додава Тарнер.
EURUSD:CUR
EUR-USD X-RATE
0,9951 USD
-0,00190 -0,19%
почетна цена
0,997
претходна цена на затворање
0,997
промена од почетокот на годината
-12,4802%
дневен опсег
0,99 - 1,00
опсег на 52 недели
0,99 - 1,19
Други аналитичари се согласуваат дека постои висок ризик од натамошно губење на вредноста на европската валута. Morgan Stanley предвидува дека еврото ќе падне на 0,97 долари во овој квартал, ниво што последен пат го достигна на почетокот на овој милениум. JPMorgan очекува во втората половина од годината да достигне 0,95 долари, а ова сценарио го очекува и главниот аналитичар на Bloomberg Adria, Андреј Кнез.
Аналитичарот Кнез прогнозира можен пад на еврото до 0,95 долари
„На многу краток рок, можно е еврото да најде основа на ниво од 0,9800 во однос на доларот. Од тоа ниво, потенцијално ќе падне кон 0,95. Меѓутоа, во одреден момент фокусот на ФЕД ќе биде на економската активност, a силниот долар тука дополнително ја компликува ситуацијата“, рече Кнез во вторникот.
Во последниот пад, еврото достигна најниско ниво што не е забележано од 2002 година. Најниска вредност ја имаше во 2000 година, кога падна под 0,85 долари. Оттогаш, валутата зајакна, во просек изнесуваше 1,30 долари за време на финансиската криза и последователната должничка криза во еврозоната. Тогаш претприемачите и политичарите се жалеа дека силното евро му штети на извозот и на економијата.
Сега ситуацијата повторно е обратна.
За некои европски компании, депресијацијата значеше зголемување на приходите од странските пазари поради конвертабилните разлики. Компаниите вклучени во европскиот индекс Stoxx 600 генерираат повеќе од половина од нивните приходи надвор од Европа, а САД се еден од нивните најголеми пазари.
За компанија како Airbus, која продава авиони во долари и ги бележи приходите во евра, флуктуацијата на курсот меѓу еврото и доларот на годишно ниво значи раст на профитот од 130 милиони евра, покажуваат пресметките на Bloomberg.
Unilever во првата половина од годината на конверзија оствари добивка од 1,3 милијарди евра поради јакнењето на доларот, бразилскиот реал и индиската рупија во однос на еврото, двојно повеќе од лани.
Сепак, придобивките од конверзијата лесно се „јадат“ од трошоците, особено ако материјалите и суровините се плаќаат во долари.
„Слабото евро ја повредува профитната маржа на компаниите поради повисоките влезни трошоци во долари“, вели Кенет Брукс, директор за корпоративно истражување и валутни пазари во Societe Generale.
„Доколку домашната/глобалната побарувачка ослабне бидејќи реалните приходи и потрошувачките трошоци се засегнати од зголемените трошоци за енергија и намалувањето на глобалната побарувачка, ќе бидат засегнати и продажбата и профитот на компаниите“, додава тој.