Војната во Украина им нанесе голем шок на пазарите на стоки, менувајќи ги глобалните модели на трговија, производство и потрошувачка на начини што ќе ги задржат цените на историски високи нивоа до крајот на 2024 година, контстатира неодамна Светската банка прогнозирајќи ги идните текови на стоковите пазари.
Оттаму информираа дека зголемувањето на цените на енергијата во последните две години е најголемо од нафтената криза во 1973 година. Зголемувањето на цените на прехранбените производи (пазар на кој Русија и Украина се големи производители) и на ѓубривата, кои се потпираат на природниот гас се најголеми од 2008 година.
„Генерално, ова е најголемиот шок кај стоковите производи од 1970-тите наваму. Како што беше случајот тогаш, шокот се влошува со порастот на ограничувањата во трговијата со храна, гориво и ѓубрива. Овие случувања почнаа да го зголемуваат сеништето на стагфлација. Креаторите на политиката треба да ја искористат секоја можност за да го зголемат економскиот раст дома и да избегнуваат дејствија што ќе нанесат штета на глобалната економија.“, изјави Индермит Гил, потпретседател на Светска банка за правичен раст, финансии и институции.
Прочитај повеќе
Ценовен пожар во земјите од регионот Адрија
Главни причини за рекорден раст на инфлацијата се енормните поскапувања на храната и на енергентите.
01.07.2022
Рецесијата се поизвесна, какво сценарио ја очекува Македонија?
Економистите на Morgan Stanley соопштија дека очекуваат еврозоната да влезе во блага рецесија во четвртиот квартал од оваа година заради намалените испораки на енергенси од Русија
01.07.2022
ЕЦБ ги ревидираше прогнозите: Инфлацијата нагоре, растот надолу
Се очекува инфлацијата во еврозоната да се намали на 3,5 проценти во 2023 година и на 2,1 проценти во 2024 година
24.06.2022
Од Светка банка прогнозираат дека цените на енергијата ќе се зголемат за повеќе од 50 проценти во 2022 година, пред да почнат да паѓаат во 2023 и 2024 година. Цените на неенергетските производи, вклучувајќи ги земјоделството и металите, се предвидува да се зголемат за речиси 20 проценти во 2022 година, а исто така ќе се ублажат во следните години. Сепак, цените на суровините се очекува да останат далеку над последниот петгодишен просек. Во случај на продолжена војна или дополнителни санкции кон Русија, цените би можеле да бидат уште повисоки и понестабилни од проектираните во април.
Поради воените нарушувања во трговијата и производството, цената на суровата нафта од типот Брент се очекува да биде во просек 100 долари за барел во 2022 година, што е нејзино највисоко ниво од 2013 година и зголемување од повеќе од 40 отсто во споредба со 2021 година. Цените се очекува да се ублажат до 92 долари во 2023 година - далеку над петгодишниот просек од 60 долари за барел.
Цените на природниот гас (европските) се очекува да бидат двојно повисоки во 2022 година отколку во 2021 година, додека цените на јагленот се очекува да бидат повисоки за 80 проценти, со двете цени на највисоко ниво на сите времиња.
„Пазарите на стоки доживуваат еден од најголемите шокови во понудата во последните децении поради војната во Украина. Резултирачкото зголемување на цените на храната и енергијата зема значителен човечки и економски данок - и веројатно ќе го запре напредокот во намалувањето на сиромаштијата. Повисоките цени на суровините ги влошуваат веќе зголемените инфлациски притисоци ширум светот.“, изјави Ајхан Косе, директор на„Проспектс Груп“ (Prospects Grup) на Светска банка, која го подготвува извештајот за идните текови на пазарите на стоки.
Се предвидува дека цените на пченицата ќе се зголемат за повеќе од 40 отсто, достигнувајќи го историски максимум во номинална вредност оваа година.
Тоа ќе изврши притисок врз економиите во развој кои се потпираат на увоз на пченица, особено од Русија и Украина. Цените на металите се предвидува да се зголемат за 16 проценти во 2022 година пред да почнат да опаѓаат во 2023 година, но ќе останат на покачени нивоа.
„Пазарите на стоки се под огромен притисок, при што цените на некои суровини достигнаа највисоки нивоа на сите времиња во номинална смисла“, изјави неодамна Џон Бафес, виш економист во „Проспектс Груп“ на Светска банка.
Тој додаде дека ваквата состојба ќе има трајни ударни ефекти. Со оглед на тоа што Северна Македонија е зависна од увоз кога станува збор за струјата, нафтата и основните прехранбени приозводи станува јасно дека развојот на светските пазари силно влијаеше и врз покачувањето на цените во земјава односно разгорувањето на инфлацијата која во мај достигна рекордни 11,9 отсто.