Ако нафтениот пазар нуди индикации за состојбата на економијата, тогаш тоа е низ призмата на два нафтени деривати: дизелот и нафтата. А во Европа, вестите се мрачни.
Првиот ги напојува камионите, возовите, бродовите и индустријата, вклучително и земјоделството и градежништвото. Вториот се користи во петрохемискиот сектор за производство на сè, од медицинска опрема до гуми за џвакање. Годишната потрошувачка на двете во земјите од ОЕЦД треба да падне оваа година, при што нафтата го достигна најниското ниво од 1975 година.
„Слабиот економски раст во Европа силно го погоди производствениот сектор“, рече Алан Гелдер, потпретседател за пазари за рафинирање, хемикалии и нафта во консултантската компанија „Вуд Мекензи“ ( Wood Mackenzie Ltd). Ова ја намали „побарувачката за нафта како петрохемиска суровина и дизел за производство и трговија со стоки“.
Побарувачката на континентот останува критично важна дури и во свет каде трговците се интензивно фокусирани на потенцијалот за прекини во снабдувањето кои произлегуваат од војната на Блискиот Исток. Очекуваниот пад на потрошувачката на двете горива оваа година е повеќе од половина милион барели дневно во споредба со нивоата пред пандемијата.
Како главен увозник на дизел гориво од Блискиот Исток, Индија и САД и редовен извозник на нафта во Источна Азија и Латинска Америка, секој значаен пад на потрошувачката во Европа веројатно ќе има индиректни ефекти врз економиите и пазарите на нафта ширум светот .
Дел од овогодишниот пад на побарувачката е последица на долгорочните, структурни трендови. Купувачите во Европската унија долго време претпочитаат опции со бензин наместо дизел, а продажбата на електрични автомобили исто така ја погоди потрошувачката.
Но, економската слабост на Европа е исто така голем фактор. Податоците на PMI покажуваат континуирани контракции во градежништвото и производството во еврозоната, додека инфлацијата останува над целта. Германската економија, најголемата во Европската унија, се намали во последниот квартал и и се заканува влез во рецесија.
Бројките за нафтата се остри: Потрошувачката треба да се намали за повеќе од една четвртина оваа година во споредба со 2021 година, на 844.000 барели дневно, што е најниско во последните 48 години, вели Сиаран Хили, аналитичар на нафтениот пазар во Меѓународната агенција за енергија. Иако нафтата се користи и за мешање за да се направи бензин, мерењето на потрошувачката на реперот не ја вклучува оваа потрошувачка - наместо тоа, огромното мнозинство се користи како петрохемиска суровина.
Стапките на работна сила кај петрохемиските компании - огромните единици што ја претвораат нафтата и другите суровини во основни хемиски градежни блокови на индустријата - паднаа, според податоците на „Аргус Медиа“ (Argus Media Ltd).
Петрохемискиот гигант БАСФ, пак, во вторникот го припиша побавното европско хемиско производство на „намалената побарувачка како резултат на високата инфлација, повисоките каматни стапки и оживувањето на цените на природниот гас“.
Надолен тренд на дизелот
Во петте водечки економии на континентот - Германија, Франција, Велика Британија, Италија и Шпанија - неодамнешните податоци покажуваат намалување на побарувачката за дизел гориво.
Продажбата на францускиот дизел во септември падна за 13,4 отсто во споредба со претходната година. Во Германија, вкупната побарувачка на нафта се очекува да падне за околу 90.000 барели дневно оваа година, повеќе од која било друга земја во светот - освен Пакистан.
Севкупно, побарувачката за дизел во земјите од ОЕЦД се очекува да падне за околу 380.000 барели дневно оваа година од нивото пред пандемијата во 2019 година, според ИЕА.
Мешана слика
Глобалната слика е помешана. Во Кина, побарувачката расте и покрај тешкотиите во секторот на недвижности: во текот на јануари и август оваа година, дизел горивата се зголемија за 40 отсто во споредба со истиот период во 2019 година, а потрошувачката на бензин се зголеми повеќе од двојно во истиот период.
Кина забележа големи инвестиции во петрохемиски капацитети. Напливот на производство турна многу индустриски производи - како што се етилен, пропилен и ароматични производи во прекумерна понуда - дури и кога тие ја зголемија привлечноста на земјата како производствен центар, рече Амбер Лиу, шеф на петрохемиска аналитика за Азија.
„Кина има некои од најефикасните синџири на снабдување - по проширувањето на петрохемиските производи - така што цените на кинеските готови производи се исклучително конкурентни во споредба со другите земји“, рече Лиу.
Во САД, имплицираната побарувачка за дестилати - која вклучува дизел и масло за греење - падна под сезонските норми во последниве недели.
Во иднина, побарувачка за дестилати во земјата се очекува да остане под минатогодишното ниво во четвртиот квартал пред да се зголеми на почетокот на следната година, покажуваат владините прогнози.
Сепак, камионската индустрија покажува знаци на закрепнување, а железничкиот товар расте, велат аналитичарите на ЏП Морган.
Нафтата вообичаено се користи за производство на бензин во САД, додека поевтиниот течен природен гас - нуспроизвод од ископувањето нафта од шкрилци - стана најпосакувана суровина за петрохемикалии.
За Европа, „перспективата за 2024 година останува слаба за двата производи“, рече Гелдер.