„Комерцијална банка“ не се откажува од „Стопанска банка Битола“ и од странски инвеститор

Спроведување длабинска анализа на „Стопанска банка“ АД Битола за утврдување на можноста за нејзино присоединување кон „Комерцијална банка“ АД Скопје е една од приоритетните цели на „Комерцијална банка“ во претстојниот период. Уште една од вкупно десетте приоритетни цели и задачи претставени во развојниот план на банката за периодот 2024-2026 година е привлекување стратегиски инвеститор од странство.

„Доколку акционерите на ’Комерцијална банка’ АД Скопје обезбедат контролен пакет на акции и утврдат соодветни параметри, менаџментот на банката ќе презема соодветни постапки, мерки и активности за евентуално привлекување потенцијален странски стратегиски инвеститор“, пишува во развојниот план на банката.

Во него се дефинираат и условите што би требало да ги исполнува потенцијалниот странски инвеститор. Меѓу нив се наведува дека инвеститорот треба да е банка чие име е реномиран меѓународен бренд, понудата да ја одразува реалната вредност на акциите на „Комерцијална банка“ и да достави стратегиски план за идниот развој на банката.

Година на рекорди

„Комерцијална банка“ АД Скопје ја заврши 2023 година уривајќи неколку рекорди. Банката објави дека планира да одвои околу две милијарди денари (33,7 милиони евра) за исплата на дивиденди односно бруто-износ од 910 денари (14,7 евра) по акција, што е рекорден износ, значително поголем отколку во претходните две години. Банката исплати 500 денари дивиденда по акција во 2022 година и 620 денари во 2021 година. Високата дивиденда следуваше по објавата на финансиските резултати на банката за 2023 година, кои покажаа рекордна заработка од 3,5 милијарди денари (58,2 милиони евра), што е за 66,6 проценти повеќе во однос на претходната година. 

Максимизирање на профитабилноста на работењето со преземање прифатливи ризици останува една од приоритетните цели на банката во претстојниот период. Оттаму целат и кон одржување и евентуално зголемување на учеството на банката во македонскиот банкарски пазар во услови на зголемена конкуренција.

Обезбедување целосна усогласеност со законската регулатива за финансиско известување, известување за ЕСГ-практики и за управување со ризиците од работењето, вклучувајќи ги и ризиците од климатски промени, се уште една од целите на банката. 

Монетарната власт поддржува окрупнување

„Блумберг Адрија“ неодамна пишуваше дека од Народната банка поддржуваат окрупнување на банкарскиот систем.  

„Ова е особено значајно за помалите банки, во услови на континуирано јакнење на европската, но и домашната регулатива за банкарскиот систем. Ваквите промени секако се и во насока на подобрување на ефикасноста на работењето на банкарскиот систем. За потребата од натамошно окрупнување на банкарскиот систем и позитивните ефекти од тоа укажуваат и некои од меѓународните финансиски институции“, велат од Народната банка.

Оттаму сметаат дека, сепак, станува збор за деловна одлука што треба да ја донесат два приватни субјекта, додека во согласност со Законот за банките, статусните промени се предмет на лиценцирање од страна на Народната банка, врз основа на пропишана документација и критериуми.

Како се одредува продажната цена на една банка?

Андреј Кнез, главен аналитичар во „Блумберг Адрија“, при неодамнешната објава на намерата за можното преземање во македонскиот банкарски сектор објасни дека во контекст на спојувањата и преземањата на банки, цената најчесто се дефинира со елементи како што се ИТ-инвестициите во последните три до пет години, покриеноста на пласманите на лоши заеми со корекции на вредноста, можностите за добивка на наследеното портфолио и со тоа очекуваните приноси на капиталот, но и од просторот за рационализација на трошоците.

 

Поради таа причина, Кнез вели дека можноста за брзо пренесување на портфолиото во билансот на состојба на стекнувачот и можното намалување на оперативните трошоци со отпуштање непотребен персонал се најрелевантни за дефинирање на цената.

Тој додаде дека со евентуално преземање на „Стопанска банка“ АД Битола од страна на „Комерцијална банка“ АД Скопје не би дошло до материјална промена во концентрацијата на банкарскиот систем.

„Според податоците заклучно со 30.6.2023 година, ’Стопанска банка’ АД Битола има пазарен удел од 1,7 отсто, а преземањето би го зголемило уделот на ’Комерцијална банка’ АД Скопје на нешто над 24 отсто, односно 6 процентни поени над вториот играч на пазарот, ’Стопанска банка’ АД Скопје“, вели Кнез.

Првите четири банки, според него, тогаш би имале пазарен удел од 71 процент, што е високо, но во регионот има примери со слична концентрација во банкарскиот систем.

„На пример, во Хрватска првите четири банки во однос на големината на билансот на состојба заземаат 74 проценти од пазарот, додека во Србија концентрацијата е нешто помала, бидејќи првите четири банки заземаат 51 процент од билансот на состојба на секторот“, посочи Кнез.

Втор обид за окрупнување

Не е првпат „Комерцијална банка“ да изразува интерес за окрупнување. Во 2019 година, преку Македонската берза, „Комерцијална банка“ објави дека ја разгледува можноста за стекнување акции издадени од „Еуростандард банка“ АД Скопје, поради што беше остварен контакт со раководството на банката за првична размена на информации. Меѓутоа, како што е веќе познато, набрзо потоа на површина излегоа проблемите во „Еуростандард банка“, која на крајот беше згасната од страна на Народната банка.

Инаку, од 2004 година бројот на банки во Македонија се намали од 21 на 13 банки, колку што има во моментов. Некои од банките згаснаа, а некои беа преземени односно се присоединија кон поголемите банки. 

Последното големо окрупнување во македонскиот банкарски сектор беше официјализирано во 2019 година, кога „Штаермеркише банка и Шпаркасен АГ“ (Шпаркасе банка) ја купи „Охридска банка“ од „Сосиете женерал“ за сума од 48 милиони евра. Тогаш, „Шпаркасе банка“ стана четврта најголема банкарска групација во Македонија.

Расте бројот на големи банки

Карактеристично за домашниот банкарски сектор во изминативе години е што се зголемува групата на големи банки, која сега има пет банки, а се намалува бројот на средните и на малите банки. Податоците на Народната банка покажуваат дека големите банки доминираат во пазарното учество.

Во македонскиот банкарски сектор доминираат странци. Од вкупно 13 банки во Македонија, девет банки се во претежна странска сопственост, од кои пет се подружници на странски банки.

„Блумберг Адрија“ веќе пишуваше дека Македонија со години беше активна во отворањето на банкарскиот пазар за странци. „Кредитна банка“ беше преземена од „Алфа банка“, „Стопанска банка“ од „Националната банка на Грција“, а мнозинскиот удел во „Тутунска банка“ го купи „Нова љубљанска банка“. До првата половина од 2008 година на пазарот влегоа и други странски банки преку аквизиции - бугарската „Централна кооперативна банка“ презеде две помали македонски банки, за тоа време „Ерсте“ доби приближно три проценти пазарен удел со преземањето на „Инвестбанк“ АД Скопје, а подоцна од „Сосиете женерал“ ја презеде „Охридска банка“.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар