.webp){kind=icon}
Најважните централни банки во светот ги заоструваат своите монетарни политики, а инфлаторните притисоци од страната на понудата брзо се прелеваат во базичната инфлација. Прелевањето предизвикано од печатењето пари во изминатите десет години доведе до зајакнување на факторите на страна на понудата.
Андреј Кнез, главниот аналитичар на „Блумберг Адрија“, објаснува колку вкупно зголемувања на каматните стапки видовме во последната година и како изгледа дистрибуцијата меѓу главните централни банки.
„Монетарното затегнување во моментот е во полн замав. Видовме (...) прилично широка дистрибуција на зголемувања на каматните стапки, кумулативно кај 16-те централни банки на најразвиените економии што ги следевме во нашата анализа, гледаме зголемување на каматите стапки за 5.600 базични поени“, рече Кнез.
Прочитај повеќе
Монетарните мерки ќе се заоструваат, задолжувањето и натаму ќе поскапува
Референтната каматна стапка во земјава ќе стигне до четири отсто
03.10.2022
Кога на тоа ќе ги додадеме промените во нашиот регион, се искачуваме на бројка поголема од 6.000 базични поени. Во просек, вели Кнез, тоа значи 350 поени по централна банка, што се зголемувања невидени повеќе од десет години.
Кога се зборува за дистрибуцијата, објаснува тој, клучно е да се напомене дека секој економски субјект води своја политика. По оваа основа, Европската централна банка (ЕЦБ) често е критикувана за значително побавно зголемување на каматните стапки во споредба со некои други големи банки.
Кнез анализира како ЕЦБ се справува со клучниот фактор: од една страна, има прилично широк економски простор со единствена монетарна политика, а од друга страна, збир на различни фискални политики кои ги ограничуваат нејзините опции.
„Инфлацијата е клучниот двигател. Таа се зголеми за нешто повеќе од пет процентни поени во минатата година, токму во економските области што ги покриваат набљудуваните централни банки. Сите централни банки сè уште оставаат некаков јаз меѓу зголемувањето на вкупната инфлација во однос на поместувањето на референтната стапка“, посочува тој.
Централните банки најчесто се фокусираат на поместувањата во т.н. базична инфлација. По одвојувањето на понестабилните категории како што се цената на храната и енергијата, што најмногу ќе им значи на централните банки во наредниот период, останува прашањето за размерите на натамошното монетарно затегнување.
Инфлацијата во следната година ќе биде пониска од годинашната, но сепак ќе остане историски висока, се вели во анализата на аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Следните шест месеци се клучни, смета нашиот главен аналитичар. Во овој период може да очекуваме најмногу движења на референтните каматни стапки, особено кај централните банки во нашето опкружување.
Аналитичкиот тим очекува дека трансферот што го гледаат од вкупната т.н. headline инфлација на базичната core инфлација ќе биде клучен иницијатор и носител во поместувањата на референтните каматни стапки.
Тие очекуваат зголемување на референтната каматна стапка од ЕЦБ за 1,5 процентен поен во следните шест месеци, додека од централните банки во Србија и Македонија очекуваат зголемување од најмалку еден процентен поен.
