.webp){kind=icon}
Се чини дека претставниците на Европската централна банка се согласуваат за едно нешто – дека првото намалување на каматните стапки најверојатно ќе биде објавено во јуни.
Колку намалувања ќе следат потоа и колку брзо е сè уште многу спорно.
Разликите во мислењата објавени минатата недела ги нагласуваат предизвиците за наоѓање заеднички јазик додека креаторите на политиката се приближуваат до целната инфлација од два отсто, претпазливи за ризикот од нов шок на цената на нафтата или одложување на монетарното олеснување од страна на Федералните резерви.
Само четворица од 26-те членови на Управниот совет останаа надвор од дискусијата, која главно се одржа околу пролетните состаноци на Меѓународниот монетарен фонд во Вашингтон. Претседателката Кристин Лагард го задржа својот официјален став дека трошоците за задолжување ќе се намалат на „разумно краток рок“ и дека економските податоци ќе водат кон тоа што ќе се случи следно.
Иако сите функционери го посочуваат јуни како момент кога ЕЦБ ќе започне да ги укинува невидените зголемувања на каматните стапки што ја притиснаа економијата и ја зауздаат инфлацијата, нивните нивоа на убедување се разликуваат.
Најмал ентузијаст е австрискиот гувернер Роберт Холцман, кој вели дека „не е целосно“ убеден, иако се навалува во таа насока. Германецот Јоаким Нагел и Словенецот Боштјан Васле зборуваа за зголемената „веројатност“ за таков чекор. Словакот Петер Казимир гледа како вратата се отвора, а Италијанецот Фабио Панета ја истакна можноста дека „јуни може да донесе некои новости“.
Нивниот фински колега Оли Рен се чинеше посигурен, тврдејќи дека „ќе дојде време“ доколку инфлацијата се развие во согласност со очекувањата, додека Французинот Франсоа Вилерој де Галхау рече дека намалувањето на трошоците за задолжување во јуни треба да продолжи, „со исклучок на големо изненадување“.
Несогласувања околу чекорите што ќе следат по јунскиот состанок
Со оглед на тоа што јуни изгледа како завршена работа, голем дел од дискусијата е фокусирана на патеката на стапката. Една група функционери, вклучително и Латвиецот Мартинс Казакс, вели дека е премногу рано да се прогласи победа над инфлацијата и не гледа потреба да се брзаат трошоците за задолжување до нивоа каде што повеќе нема да ја кочат побарувачката.
Главниот економист Филип Лејн, тврди дека ЕЦБ избрала да биде зависна од податоците со причина и ќе поставува политика од состанок до состанок без претходно да се посвети на одреден, однапред дефиниран курс. Естонскиот гувернер Мадис Мулер вели дека ЕЦБ не смее да брза со дополнително намалување на каматните стапки по веројатно првиот чекор во јуни.
Има и такви кои веќе се зафатени со исцртување на надолната траекторија на каматната стапка на депозитите, која во моментов изнесува 4 отсто.
Вилерој е убеден дека ЕЦБ не треба да ги „концентрира“ намалувањата на кварталните состаноци кога се објавуваат нови прогнози. Литванецот Гедиминас Симкус си поигрува со идејата за три намалувања оваа година, додека Гркот Јанис Стурнарас минатата недела рече дека сака да види четири. Малтежанецот Едвард Сцицлуна дури ја изнесе идејата за движење во чекори од половина поен, без одлагање, доколку проекциите за инфлација паднат под 2 отсто.
Пјер Вунш од Белгија предложи среден пат. „Без негативни изненадувања, првите две намалувања на стапките се прилично лесни, а потоа станува малку покомплицирано“, рече тој.
Координација со ФЕД
Се чини дека официјалните лица не се согласуваат за тоа како изгледите за подолги одложувања на намалувањата на каматните стапки на ФЕД би можеле да влијаат на домашната политика. Со оглед на тоа што американската инфлација се покажа поотпорна од очекуваното, постои посебна можност тамошните креатори на политики да испорачаат само едно или две намалувања – ако воопшто ги има.
Холцман не е убеден дека ЕЦБ би можела да повлече „премногу“ доколку ФЕД не ги намали стапките оваа година и би се двоумела да ги намали три или четири пати. Креаторите на политиката во Франкфурт не можат целосно да ги игнорираат случувањата во САД кога го трасираат својот пат, рече Васле.
Нагел и холандскиот колега Клас Нот забележаа дека ЕЦБ ја поставува монетарната политика во глобален контекст – но на крајот одлучува врз основа на сопствената гледна точка. Португалецот Марио Сентено, пак, рече дека ЕЦБ „не гледа кон САД“.
Ризици од нов шок на цената на нафтата
Ситуацијата на Блискиот Исток можеби изгледа сè понеизвесна, иако официјалните лица се поделени околу тоа што може да значи потенцијалниот скок на цените на нафтата.
Членот на Извршниот одбор Пјеро Циполоне го опиша таквото сценарио како „една од најголемите грижи“.
Нот беше поголем оптимист, велејќи дека „ако имаме нафтен шок, тоа ќе биде на грбот на општа дезинфлација во сите други фактори“.
„Веројатноста за значајни секундарни ефекти, би рекол, е помала, но очигледно е нешто на што треба да се внимава“, изјави тој за телевизијата Блумберг.
Флуктуации на девизниот курс
Иако ЕЦБ не цели кон специфичен девизен курс, Нот рече дека тоа е „еден влез“ што го обликува размислувањето на службениците.
Продолжениот период на монетарно олеснување во Европа, во кој САД не дејствуваат во иста мера, може да го загрози еврото, а Лагард рече дека властите „многу внимателно ќе ги следат флуктуациите“, и покрај тоа што нема да таргетираат одредено ниво.
„Иако имаме еден мандат со примарна цел стабилност на цените, очигледно мораме да го земеме предвид влијанието што варијациите на девизниот курс ќе го имаат врз нашата инфлација“, рече таа. „Тоа движење на валутата може да има влијание врз инфлацијата преку увезената инфлација“.
