Се очекува заострување на условите за кредитирање на компаниите

Банките очекуваат поостри услови за одобрување кредити на компаниите, а мало олеснување на условите за кредитирање на домаќинствата, покажуваат резултатите од новата анкета за кредитна активност на Народната банка. Анкетата укажува на поумерено нето-заострување на условите за одобрување корпоративни кредити во првото тримесечје од годинава споредено со претходната анкета.

„Сепак, и понатаму поголем процент банки (околу 75 проценти) укажуваат на непроменети кредитни услови. Нето-заострувањето на условите за кредитирање на претпријатијата во првиот квартал е послабо во однос на очекувањата на банките дадени во претходната анкета. За вториот квартал од 2023 година се очекува минимално нето-заострување на кредитните услови за одобрување корпоративни кредити“, велат од Народната банка.

Анализирано од аспект на поединечните услови за кредитирање на претпријатијата, во првиот квартал на годината банките укажуваат дека повеќето услови, односно каматната стапка, некаматните приходи и барањата за обезбедување, придонесуваат за нето-заострување на кредитните услови, речиси еднакво како и во претходната анкета, а големината на заемот или на кредитната линија и достасувањето на заемите влијаат на мало нето-заострување на условите за кредитирање на корпоративниот сектор.

Кои фактори влијаат врз условите за корпоративните кредити?

Од аспект на факторите што дејствуваат врз условите за одобрување корпоративни кредити, во рамките на групите „трошоци на финансиските средства“ и „ограничувања на билансот на состојбата“, сите фактори придонесуваат за нето-олеснување на условите, а кај повеќето придонесот е сличен како и во претходната анкета.

„Факторите од групата ’притисоци од конкуренцијата’ главно имаат умерен придонес кон нето-олеснување на кредитните услови, додека во рамките на групата ’согледување на ризикот’, сите фактори и понатаму придонесуваат кон нето-заострување на кредитните услови, но послабо во споредба со претходната анкета“, се наведува во извештајот на Народната банка.

Од аспект на влијанието на монетарната политика врз условите за кредитирање на корпоративниот сектор во првиот квартал од годината, околу 49 проценти од банките укажуваат дека промените во монетарната политика влијаеле делумно врз нивната каматна политика (62 проценти во претходниот квартал), додека околу 29 проценти од банките укажуваат дека промените на монетарната политика влијаеле незначително врз нивната каматна политика (околу 16 проценти во претходниот квартал). 

„Слично како и во минатата анкета, и во оваа анкета околу 22 процента од банките одговориле дека монетарната политика значително влијаела врз условите за кредитирање на корпоративниот сектор, што укажува на засилен пренос на промените во монетарната политика врз каматната политика на банките (21 процент во минатата анкета). Ниту една банка не одговорила дека промените во монетарната политика не влијаеле врз нејзината каматна политика (околу 1 процент во претходниот квартал)“, посочуваат од Народната банка.

Се намалува побарувачката за кредити од компаниите

Во првиот квартал на 2023 година, анкетата укажува на мало нето-намалување на побарувачката на корпоративни кредити за разлика од нето-зголемувањето во претходната анкета. 

„Сепак, најголемиот процент банки укажуваат на непроменета кредитна побарувачка (околу 63 проценти од банките). Нето-намалувањето на побарувачката во првиот квартал не е во согласност со очекувањата за нето-зголемување дадени во претходната анкета. За вториот квартал од 2023 година, банките очекуваат умерено нето-зголемување на кредитната побарувачка од страна на претпријатијата“, велат од Народната банка.

Анализирано од аспект на факторите што влијаат врз побарувачката на корпоративните кредити, во рамките на групата „потреби од финансирање“, инвестициите во резерви и обртен капитал придонесуваат кон нето-зголемување на побарувачката на корпоративни кредити, но поумерено во споредба со претходната анкета.

Но во рамките на оваа група е забележливо дека инвестициите во основни средства придонесуваат за нето-намалување, за разлика од малото нето-зголемување во претходната анкета. Кај преструктурирањето на долгот, банките укажуваат дека овој фактор има поумерен придонес кон нето-зголемување на побарувачката. Исто така и во рамките на факторите од групата „употреба на алтернативно финансирање“, факторите интерно финансирање и заеми од други банки придонесуваат кон нето-зголемување на побарувачката на корпоративни кредити, слично како и во претходната анкета, додека факторот издавање сопствени хартии од вредност има неутрален придонес, за разлика од позитивниот придонес во претходната анкета“, велат од Народната банка.

Поостри услови за кредитирање на домаќинствата

Во текот на првиот квартал од 2023 година банките укажуваат на нето-заострување на вкупните кредитни услови кај домаќинствата речиси идентично како и во претходниот квартал. 

„Нето-заострувањето на кредитните услови во првиот квартал е многу послабо во споредба со очекувањата на банките дадени во претходната анкета. За вториот квартал од 2023 година банките очекуваат мало нето-олеснување на кредитните услови кај кредитите на домаќинствата“, се наведува во извештајот на Народната банка.

Анализирано од аспект на поединечните кредитни услови, се забележува посилно нето-заострување кај каматната стапка на потрошувачките кредити, додека кај станбените кредити банките укажуваат на слично нето-заострување, споредено со анкетата од претходниот квартал. 

„Провизиите кај станбените кредити бележат умерено нето-олеснување за разлика од одговорите дадени од страна на банките во минатата анкета, додека нето-заострувањето кај некаматните приходи кај потрошувачките кредити е послабо во однос на претходната анкета. Достасувањата на заемите придонесуваат кон поизразено нето-олеснување на кредитните услови во рамките на потрошувачките кредити, при непроменетост кај станбените кредити. Обврските за обезбедување во овој квартал влијаат на мало нето-заострување на кредитните услови кај станбените кредити, спротивно на олеснувањето во претходната анкета, додека кај потрошувачките кредити банките упатуваат на помало нето-заострување во однос на заострувањето наведено во минатата анкета“, велат од НБМ.

Оттаму додаваат дека кај покриеноста на кредитот со обезбедување во рамките на станбените кредити се забележува мало нето-заострување, што е спротивно на малото нето-олеснување од минатиот квартал.

Што ги менува условите за кредитирање на населението?

Во однос на факторите што предизвикуваат промена на условите за одобрување кредити на домаќинствата, конкуренцијата од другите банки и натаму е главниот фактор што придонесува за нето-олеснување на кредитните услови и кај станбените и кај потрошувачките кредити, посилно во споредба со претходната анкета.

„Трошоците на финансиските средства и ограничувањата на билансот на состојбата придонесуваат за поумерено нето-заострување кај двата вида кредити, за разлика од поголемото нето-заострување во претходната анкета. Од факторите од групата ’согледување на ризикот’, факторот за кредитната способност на потрошувачите придонесува за нето-олеснување на условите за кредитирање кај станбените кредити, додека кај потрошувачките кредити придонесува за умерено нето-заострување на условите. Слично е и со факторот очекувања за вкупната економска активност каде што банките укажуваат на нето-заострување на кредитните услови кај потрошувачките кредити, додека кај станбените кредити се забележува мало нето-олеснување на кредитните услови“, посочуваат од Народната банка.

Ризикот од неизвршување на обезбедувањето предизвикува нето-заострување на кредитните услови кај двата типа кредити, слично како и во претходната анкета.

Намалена побарувачка за кредити од домаќинствата

Од аспект на влијанието на промените на монетарната политика врз каматната политика на банките при одобрувањето кредити на домаќинствата, најголемиот дел банките (околу 60 проценти) укажале дека промените во монетарната политика делумно влијаеле врз нивната каматна политика (28 проценти во претходната анкета).

„Околу 26 проценти од банките укажале дека промените во монетарната политика незначително влијаеле врз нивната каматна политика (41 процент во претходната анкета), додека ниту една банка не укажала дека промените во монетарната политика немаат влијание врз нејзината каматна политика во овој период.  Истовремено, 14 проценти од банките одговориле дека промените во монетарната политика значително влијаеле врз каматната политика на банките (23 проценти во претходната анкета)“, велат од Народната банка.

Во првиот квартал на 2023 година анкетата укажува на поизразено нето-намалување на побарувачката на вкупните кредити на секторот „домаќинства“ во споредба со претходната анкета.

„Нето-намалувањето на побарувачката на вкупните кредити на домаќинствата во првиот квартал по својот интензитет позначително отстапува од очекувањата за сосема мало нето-намалување на побарувачката дадени од страна на банките во претходната анкета. Во вториот квартал од 2023 година, банките очекуваат нето-зголемување на побарувачката на вкупните кредити од страна на домаќинствата“, се наведува во извештајот на НБМ.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар