Можно е цела Македонија да остане без плата

Ако нема одлука за зголемување на платите до идната недела, вработените во Управата за јавни приходи (УЈП) ќе стапат во генерален штрајк. Тоа ќе ја загрози исплатата на платите на сите вработени во земјата и ќе го попречи нормалното функционирање на компаниите.

Васе Недановски, претседател на синдикалната организација „Солидарност“, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека до 27 јуни ќе чекаат одговор од Министерството за финансии за новиот колективен договор и за зголемување на платите за 30 отсто.

„Сите преговори се завршени и новиот колективен договор треба да биде потпишан, но до 15-ти овој месец министерот за финансии не го стори тоа, па работодавецот (УЈП) исплати плати исто како досега, без покачување. Сега даваме рок до следниот вторник, ако нема потпис на договорот, ќе стапиме во генерален штрајк, што ќе значи блокада на целата држава“, вели Недановски.

Вработените во УЈП од 15 јуни секојдневно протестираат по два часа, во периодот од 10 до 12 часот.

Истовремено, со генерален штрајк и затворање на границите се заканува и синдикатот на Царинската управа. И вработените во оваа институција бараат зголемување на платите за 30 отсто. Тие одржаа предупредувачки протест во петокот, само еден ден по поставувањето на новиот директор Стефан Богоев.

Премиерот Димитар Ковачевски вчера рече дека синдикалните барања се легитимни и дека преговорите меѓу Царината, УЈП и ресорното министерство за финансии се во тек, но побара и да се провери имотната состојба на цариниците и даночниците.

„Мислам дека и за ова ќе се најде решение. Јас би ги поттикнал и директорите на Царината и на УЈП да најдат модел за проверка на имотната состојба на нивните вработени и да се воведе систем на перформанси кој колку придонесува во работата“, додаде Ковачевски.

За Недановски, ваквата изјава на Ковачевски е форма на притисок.

„Притисок е затоа што во моментов сме во преговори. Инаку, ние како синдикална организација немаме ништо против да се провери имотната состојба на сите во државата, од обичните службеници до највисоките функционери на власта. Тоа треба да се прави континуирано“, вели тој.

Револтот на вработените во УЈП и во Царината ескалира откако министерот за финансии Фатмир Бесими одлучи да ги зголеми платите само во Министерството со кое раководи, а за преостанатите вети нов општ колективен договор и нова методологија за пресметка на плати. Министерот Бесими смета дека со тоа еднаш засекогаш ќе се стави ред во пресметката на платите во јавниот сектор.

Предлогот на власта е основица за пресметка на плата да биде просечната плата, но тоа да важи од 2028 година, што за синдикатите е неприфатливо.

Притисокот за зголемување на платите последниот месец дополнително се зголеми поради зголемувањето на функционерските плати за 78 отсто. „Блумберг Адрија“ веќе пишуваше дека покачените плати на функционерите целосно ја отворија веќе подотворeнaта Пандорина кутија за платите во земјава. Иако статистички просечната плата во земјава расте со двоцифрена стапка на годишно ниво, високите цени на храната и енергентите го „стопија“ покачувањето и реално платите паѓаат.

Дополнително, од март се зголеми и минималната плата за 2.175 денари. Тоа прави поголем проблем во јавниот сектор, каде што најниските плати мора да се усогласат со минималната, а другите стојат во место.

Со притисок до покачување на платите

Во согласност со законот за минимална плата, таа се усогласува во март, се применува формула што вклучува 50 отсто од зголемувањето на инфлацијата и 50 отсто од порастот на просечната плата. Потоа со оваа сума се усогласуваат другите плати. Но, според првиот човек на синдикатот на Управата, правосудството и здруженијата на граѓани (УПОЗ), Трпе Деаноски, досега усогласувањето, и покрај законската обврска, не било правено.

„Прашањето е сложено бидејќи со години државата или не знаеше или не сакаше да најде решение за континуиран пораст на платите во администрацијата. Иако Законот за минимална плата предвидува платите во државата (приватниот и јавниот сектор) да се усогласуваат секоја година со новата вредност на минималната плата, тоа делумно се направи само годинава, иако минималната плата се воведе во 2012 година. Во последните 30 години се дозволи во одредени делови од јавниот сектор да има повисоки плати од други делови иако се регулирани со исти закони, затоа во овој момент имаме дури 200 системи на плати во јавниот сектор“, изјави  Деаноски минатиот месец.

Професорот Борче Давитковски објаснува дека платите се пресметуваат на различни начини и зависат од тоа што се зема како основа, дали минималната или просечната плата. И токму тука и настана проблемот со драматичното зголемување на платите на функционерите.

„Функционерските плати се пресметуваат во согласност со коефициенти што се пондерираат со минималната плата или просечната плата (што не е исто дали коефициентот се множи со 20.000 или со 35.000 денари), потоа плати во согласност со ефектот (фондовски плати, плати во здравство), според мерила и критериуми (условно неквалификуван работник) во образованието, во согласност со образованието, стажот и статусот во администрацијата. Оваа различност за платите во јавниот сектор егзистира во изминативе 30 години. Уставниот суд направи само усогласување на коефициентите на функционерските плати во согласност со постојната регулатива. За жал, во другите области во јавниот сектор не се направи тоа или се нема волја да се направи“, вели професорот.

Како државата пресметува плата?

Според  Деаноски, платата во администрацијата не е зголемена од 2017 година и затоа тие вработени се најслабо платени во државата.

„Многупати досега сме потенцирале дека речиси 95 отсто од администрацијата е под просечната плата и дека единствено решение е платите на администрацијата и на целиот јавен сектор да се поврзат со порастот на просечната плата, што беше наше барање уште од 2017 година. Покачувањето на функционерските плати апсолутно ја прелеа чашата и уште повеќе го зголеми револтот на вработените во државата. Никогаш досега во Македонија немало толкаво покачување на платите и апсолутно се неиздржливи оправдувањата од функционерите што ги слушаме изминативе денови“, вели тој.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар