Кој е крив за лажните боледувања - газдите, лекарите или државата?

„Вчера не ми беше добро, не отидов на работа. Ај, пиши ми боледување“. Со такви барања одат пациентите кај матичните лекари. Лекарот може да одбие, ама може и да пише боледување, од него зависи.

Работодавците велат дека лекарите претеруваат, па има ситуации, како во време на гроздоберот во Тиквешијата, на пример, кога и по 30 отсто од работниците се на боледување. Берат грозје (за дневница што достигнува и до 3.000 денари), а фабриките се празни.

Јавна тајна е дека боледувањата се злоупотребуваат, но и газдите и матичните лекари со кои разговараме велат дека контролорот, во случајот Фондот за здравствено осигурување (ФЗО), слабо ја контролира оваа област.

За илустрација, според годишниот извештај на Фондот за 2022 година, лани биле издадени близу 22.000 боледувања и биле извршени 168 контроли на привремена спреченост за работа (боледувања).

До седум дена боледувањата се издаваат без анализи

Во согласност со законската регулатива, матичен лекар може да пише боледување до седум дена без никакви анализи. „Ќе пишам дека имаш дијареја, кој ќе знае дали имаш или не. Ни јас не знам“, вели за „Блумберг Адрија“ матична лекарка од една помала општина, која не сакаше да зборува јавно. Во овој контекст, еден работодавец, пак, исто така од помала рурална општина, ни рече: „Еднаш испазарив од тезга на која работеше жена што во мојата фирма се водеше дека е на боледување“.

По завршувањето на тие седум дена, боледувањето може да биде продолжено од страна на матичниот лекар, но само со специјалистички наод.

„На пример, дијагнозата е R50, треска, или M544, ишијалгија. Јас можам веднаш, без анализи, да отворам боледување од седум дена. За да го продолжам до 15 дена, потребен ми е извештај од ортопед, рендген и лабораторија. Ако пациентот донесе документи, јас морам да го продолжам боледувањето“, вели нашата соговорничка.

Ако дијагнозата е точна и сериозна, по тие 15 дена пациентот се упатува на лекарска комисија за оцена на привремена спреченост за работа и други права од задолжителното здравствено осигурување. Тие лекари ќе одлучат дали пациентот треба да остане на боледување или да се врати на работа.

Depositphotos

Боледувањата до 30 дена се на товар на работодавците. По истекот на првиот месец, пациентот добива надомест од ФЗО.

Ако боледувањето трае до 15 дена, работодавецот исплаќа 70 отсто од платата на работникот, над 15 дена надоместокот изнесува 90 отсто од платата. Ако спреченоста е поради повреда на работа, тогаш надоместокот изнесува 100 отсто и тие пациенти не можат да преминат на товар на ФЗО.  

Пациентите може да бидат на товар на ФЗО од првиот ден на отворањето на боледувањето во случај на потреба за нега на дете до тригодишна возраст, породилно отсуство или дарување крв, ткиво или орган.

Работодавците и лекарите си ја префрлаат одговорноста

Ангел Димитров од Организацијата на работодавци вели дека злоупотребата на боледувањата е стар проблем. Конкретно, тој се жалел во сите надлежни институции и ништо не се сменило. Поради тоа трпи процесот на работа, а се одлеваат и средствата на фирмите за работници што во многу случаи без потреба не одат на работното место.

МИА

Вината за ваквата ситуација Димитров не ја гледа само во матичните лекари, кои им угодуваат на своите пациенти, туку и во лекарските комисии, кои често по истекот на 15 дена ги враќаат пациентите на матичен лекар само за исплатата да не падне на товар на државата. Во овој случај работникот се враќа на работа на неколку дена, па повторно отвора боледување на товар на работодавецот.

„Има многу злоупотреби. Еве, ќе спомнам за нега на дете до три години, боледување што од првиот ден оди на товар на ФЗО. Ни се случува лекарските комисии да не го продолжат, па пациентите да земаат боледувања за себе, што автоматски значи дека се на товар на фирмата. А сите знаеме зошто работникот седи дома“, вели Димитров.

Порано боледувања главно се користеле во летниот период, сега, според него, нема посебен период. Трпи процесот на работа, се прави реорганизација на смените, се воведува прекувремена работа, се работи во сабота. „Тоа значи дека одговорните работници трпат и за тие што седат на непотребни боледувања“, вели Димитров.

„За редовните работници воведовме и дополнителен надомест од 3.500 денари за да ги стимулираме да не отвораат боледувања без потреба“, вели тој.

Матичните, пак, велат дека и кај работодавците лежи голем дел од проблемот. „Јас имам пациенти на кои летово поради зголемен обем на работа не им беше дозволено да користат одмор, работат без слободни денови. Доаѓа и кажува дека не му е добро и не може да работи. Што да правам јас во таква ситуација“, вели нашата соговорничка лекарка.

Лани од ФЗО биле исплатени 17 милиони евра за боледувања

Лани во земјава биле исплатени надоместоци за 21.965 отворени боледувања (без боледувањата до 15 дена издадени до матичен лекар што одат на товар на работодавецот и за кои ФЗО нема увид), што е помалку од претходната година за девет отсто, но повеќе од пандемиската 2020 година.

Во земјава на секои 1.000 осигуреници се отвораат по 37 боледувања. Највисок е просекот во источниот регион (Берово, Виница, Делчево, Зрновци,  Карбинци, Кочани, Македонска Каменица, Пехчево, Пробиштип, Чешиново – Облешево, Штип), каде што просекот изнесува 49 боледувања на 1.000 осигурени. Најмалку на боледување одат вработените во полошкиот регион (Боговиње, Брвеница, Врапчиште, Гостивар, Желино, Јегуновце, Маврово, Ростуше, Теарце и Тетово), просекот таму е 20 боледувања на 1.000 вработени.

Иако лани бил  помал бројот на отворени боледувања во споредба со 2021 година, сумата што ја исплатил ФЗО по оваа основа е зголемена и изнесува близу 17 милиони евра. Во пандемиската 2020 година за истата намена биле исплатени 12,5 милиони евра.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар