Парите за боледувања сѐ потешки за македонската економија

Норвешка, Франција, Германија, Велика Британија - заедничко за сите земји е дека бројот на боледувања никогаш не бил повисок. Најмногу боледувања има во Норвешка, таму отсуствата се на највисоко ниво во последните 15 години. За бизнисите во Норвешка, болеста на вработените станува сè поголем проблем. Работниците земаат повеќе боледувања отколку каде било во Европа, а отсуствата се на највисоко ниво во последните 15 години.

Велика Британија се соочува со финансиски загуби од 33 милијарди фунти поради долгорочни боледувања. Од 2020 година досега бројот на економски неактивни луѓе во земјата се зголеми за речиси 800.000.

Слични драматични бројки се појавија и на други места во Европа. Работодавците во Германија минатата година потрошија рекордни 77 милијарди евра (81 милијарда долари) за боледувања на вработените, повеќе од двојно од нивото во 2010 година, соопшти економскиот истражувачки институт ИВ (IW).

Штета од боледувањата трпат и државните буџети и компаниите. А и едните и другите во овој случај мора да постапуваат крајно внимателно за мерките да не изгледаат безмилосно или сурово.

ФЗО лани плати 19 милиони евра за боледувања 

Македонија се соочува со истиот проблем. Годишните извештаи на Фондот за здравствено осигурување (ФЗО) покажува дека бројот на лица што користат боледување расте.

Бројот на боледувања лани се зголемил за 19 отсто споредено со 2022 година. Најголем дел боледувања, 66 отсто, се поради болест, а 31 отсто се за нега на член на семејството.

„Гледано по категории, најголемо зголемување има во боледувањата (поради заболувања), и тоа за околу 24 отсто, професионалните заболувања и повреда на работа се зголемени за 13,6 отсто, додека кај категоријата нега на член се забележува зголемување од 10,7 отсто“, пишува во годишниот извештај на ФЗО.

Бројките на Фондот се однесуваат на лицата што се на боледување подолго од 30 дена и кои се на товар на ФЗО. За нив лани биле исплатени близу 19 милиони евра.

„Расходите за боледувања во 2023 година бележат зголемување од 12,6 отсто или за околу 130,5 милиони денари (над 2,1 милиони евра)“, се наведува во извештајот.

Преку фондовската каса, освен боледувањата подолги од 30 дена, се исплаќаат и отсуствата од работа при нега на дете до тригодишна возраст, за дарување крв, ткиво или орган и при бременост, раѓање или мајчинство.

Административците повеќе се разболуваат

Боледувањата до 30 дена паѓаат на товар на компаниите. Според правилникот на ФЗО, боледувањата до седум дена ги пишуваат матичните лекари и тоа можат да го сторат без иследувања. За боледувања подолги од седум дена, а максимум до 14 дена се потребни специјалистички иследувања. Над 14 дена пациентот се упатува на лекарска комисија.

За работодавците најголем проблем се токму боледувањата до седум дена (за кои исплатуваат 70 отсто од платата). Матичните лекари, пак, велат дека иако се свесни дека има злоупотреби за нив, нема што да се стори.

„Порано имаше лимит за вакви боледувања, но тој беше тргнат. Не можете да не им дадете боледување на пациентите. Постојат повеќе причини за тоа, од Законот за правата на пациентите, преку можноста на пациентот да ви се отпише, па до тужба“, вели Лилија Чолакова Дервишова, специјалистка за семејна медицина и претседателка на Здружението на приватните лекари на Република Македонија.

Таа за „Блумберг Адрија“ објаснува дека често имаат контроли од Фондот, кои можат да бидат и по барање на работодавците, токму за боледувањата. Неодамна самата платила казна од 25.000 денари токму по овој основ, но вели дека медицината е хумана гранка и тука не може да се прават компромиси.

Искусни матични лекари за „Блумберг Адрија“ велат дека почесто се разболуваат вработените во јавниот сектор, а нивните боледувања и траат подолго. Има случаи кога жена вработена во јавен сектор по извршена хистеректомија (отстранување на матката) останува дома и до шест месеци, а во приватен сектор се враќа на работа по истекот на четири недели. Тоа е така затоа што во приватниот сектор има голем недостиг од работници и тие пациенти најчесто не ги користат максималните можности.

Најмногу боледувања има во Источна Македонија

Во текот на минатата година ФЗО извршил вкупно 7.346 контроли во здравствените установи. Од нив, 854 контроли биле поврзани со боледувањата.

Статистиките на ФЗО покажуваат дека во 2023 година на секои илјада работници, 43 работници користеле боледување подолго од 30 дена. Во 2022 година на илјада осигуреници, боледување на товар на Фондот користеле 37. Најмногу боледувања на илјада осигуреници имало во Источниот Регион, 59, а најмалку во Полошкиот 24.

Се намалува бројот на породилни отсуства

Паралелно со растот на боледувањата се намалува бројот на породилни отсуства. Лани вкупниот број на породилни отсуства изнесувал 8.883 и е за околу девет отсто помал од 2022 година. Бројот на жени што порано се вратиле на работа се намалил за 27,5 отсто, покажуваат податоци на ФЗО.

„Во 2023 година бројот на доделени права на 1.000 осигуренички изнесува 33 и во однос на 2022 година претставува намалување на 4 поени. Највисоката вредност на овој показател е во Полошкиот и Југозападниот Регион и изнесува 38 и соодветствува со високата стапка на наталитет во овој регион. Најниска е во Вардарскиот Регион, каде што на секои 1.000 осигуренички се доделени 27 со право на породилно отсуство“, се наведува во извештајот на ФЗО за 2023 година.

И покрај намалениот број жени што користеле породилно, средствата што ФЗО ги исплаќа по овој основ растат. Лани биле за 10 отсто повисоки споредено со 2022 година.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар