Македонските банки ќе ги заоструваат условите за кредитирање

Македонските банки очекуваат нето-заострување на вкупните кредитни услови за корпоративниот сектор и поизразено заострување на кредитните услови за населението, покажува новата Анкета за кредитна активност на Народната банка.   

Во третиот квартал на 2023 година, Анкетата укажува на нето-заострување на вкупните услови за одобрување корпоративни кредити, речиси исто како во Анкетата од вториот квартал. Сепак, и понатаму поголемиот процент од банките (околу 76 проценти) укажуваат на непроменети кредитни услови. 

„Нето-заострувањето на условите за кредитирање на претпријатијата во третиот квартал е спротивно од очекувањата на банките од претходната анкета за нето-олеснување на кредитните услови. За четвртиот квартал од 2023 година, се очекува сосема мало нето-заострување на кредитните услови за одобрување корпоративни кредити.“, велат од Народната банка. 

Кои фактори влијаат врз заострувањето на кредитните услови?

Анализирано од аспект на поединечните услови за кредитирање на претпријатијата, во третиот квартал на годината банките укажуваат дека повеќето услови, односно каматната стапка, некаматните приходи, големината на заемот или кредитната линија, барањата за обезбедување, придонесуваат за нето-заострување на кредитните услови, но поумерено во однос на претходната анкета. Достасувањето на заемите во овој квартал од годината влијае неутрално врз нето-промената на условите за кредитирање на корпоративниот сектор. Од аспект на факторите „трошоци на финансиските средства и ограничувања на билансот на состојба“ коишто делуваат врз условите за одобрување корпоративни кредити, сите фактори придонесуваат за нето-олеснување на условите, слично како и во претходната анкета.

„Од факторите од групата „притисоци од конкуренцијата“, факторот конкуренција од небанкарскиот сектор придонесува за поизразено нето-олеснување, а останатите фактори имаат речиси исто влијание како и во претходната анкета. Факторите, пак, од групата „согледување на ризикот“ и понатаму придонесуваат за нето-заострување на кредитните услови.“, укажуваат од Народната банка.

Од аспект на влијанието на монетарната политика врз условите за кредитирање на корпоративниот сектор во третиот квартал од годината, околу 68 проценти од банките укажуваат дека промените во монетарната политика влијаеле делумно врз нивната каматна политика (64 проценти во претходниот квартал), додека 17 проценти од банките укажуваат на нејзино незначително влијание врз нивната каматна политика (исто како и во претходната анкета). 

„Во оваа анкета, 2 проценти од банките одговориле дека монетарната политика значително влијаела врз условите за кредитирање на корпоративниот сектор (3 проценти во минатата анкета) и околу 13 проценти од банките одговориле дека промените во монетарната политика не влијаеле врз нивната каматна политика (16 проценти во претходната анкета)“, соопшти Народната банка.

Намалена побарувачка за корпоративни кредити

Во третиот квартал на 2023 година, Анкетата укажува на нето-намалување на побарувачката на корпоративните кредити, наспроти малото нето-зголемување во претходната анкета. Сепак, најголемиот процент од банките укажуваат на непроменета кредитна побарувачка (околу 67 проценти од банките).

„Нето-намалувањето на побарувачката во третиот квартал е во спротивност со очекувањата за нето-зголемување дадени во претходната анкета. За четвртиот квартал од 2023 година, банките очекуваат натамошно нето-намалување на кредитната побарувачка од страна на претпријатијата.“, информираат од Народната банка.

Анализирано од аспект на факторите коишто влијаат врз побарувачката на корпоративните кредити, во групата „потреби од финансирање“, инвестициите во основни средства придонесуваат за нето-намалување на кредитната побарувачка, наспроти нетозголемувањето во претходниот квартал, додека инвестициите во залихи и обртен капитал придонесуваат кон поумерено нето-зголемување на побарувачката на корпоративните кредити, во споредба со претходната анкета. 

Кај преструктурирањето на долгот, банките укажуваат дека овој фактор придонесува кон нето-зголемување на побарувачката, речиси исто како и во претходната анкета. Во овој квартал, во рамките на факторите од групата „употреба на алтернативно финансирање“, факторот интерно финансирање посилно придонесува кон нето-зголемување на побарувачката на корпоративните кредити, во однос на претходната анкета, додека факторот заеми од останати банки има малку поумерен придонес за зголемување на побарувачката на корпоративните кредити во овој квартал во однос на Анкетата од вториот квартал. Факторот издавање сопствени хартии од вредност има сосема мал придонес за нето-зголемување на кредитната побарувачка во овој квартал, за разлика од малиот негативен придонес во претходната анкета.

Посилно заострување на кредитните услови за населението

Во текот на третиот квартал од 2023 година, банките укажуваат на нето-заострување на вкупните кредитни услови кај домаќинствата, посилно во споредба со претходниот квартал. Нето-заострувањето на кредитните услови во третиот квартал е поумерено од очекувањата на банките дадени во претходната анкета за поголемо нето-заострување. За четвртиот квартал од 2023 година, банките очекуваат натамошно умерено нето заострување на кредитните услови кај вкупните кредити на домаќинствата.

„Анализирано од аспект на поединечните кредитни услови, се забележува нето заострување кај каматните стапки на станбените и на потрошувачките кредити, послабо во споредба со анкетата од претходниот квартал. Кај потрошувачките кредити, некаматните приходи бележат мало нето-заострување, за разлика од нето-олеснувањето во претходната анкета.“, велат од Народната банка.

Оттаму додаваат дека достасувањата на заемите придонесуваат кон поизразено нето-заострување на кредитните услови кај станбените и потрошувачките кредити, за разлика од нетоолеснувањето во минатата анкета. Провизиите кај станбените кредити бележат послабо нето-олеснување, за разлика од одговорите дадени од страна на банките во минатата анкета за силно нето-олеснување. Обврските за обезбедување, во овој квартал, придонесуваат кон послабо нето-олеснување на кредитните услови кај станбените кредити, за разлика од поизразеното нето-олеснување во претходната анкета, додека кај потрошувачките кредити, банките упатуваат на сосема мало нето-заострување, послабо од нето-заострувањето наведено во минатата анкета. Кај покриеноста на кредитот со обезбедување во рамките на станбените кредити, се забележува послабо нето-олеснување.

Во однос на факторите коишто предизвикуваат промена на условите за одобрување кај кредитите на домаќинствата, банките укажуваат дека „конкуренцијата од другите банки“ и натаму е главниот фактор којшто придонесува за нето-олеснување на кредитните услови кај станбените и кај потрошувачките кредити, но послабо во споредба со претходната анкета (особено кај потрошувачките кредити). Останатите фактори делуваат во обратна насока. 

„Така, „трошоците на финансиските средства и ограничувањата на билансот на состојба“ придонесуваат за речиси исто нето-заострување кај двата вида кредити. Од факторите од групата „согледување на ризикот“, факторот за кредитната способност на потрошувачите придонесува за посилно нето-заострување на условите за кредитирање и кај станбените и кај потрошувачките кредити, во споредба со претходната анкета.“, велат од Народната банка.

Слично е и со факторот очекувања за вкупната економска активност каде што банките укажуваат на нето-заострување на кредитните услови кај двата типа кредити, но поизразено кај станбените кредити. Ризикот од неизвршување на обезбедувањето придонесува за нето-заострување на кредитните услови кај двата типа кредити, но посилно кај потрошувачките кредити, за разлика од станбените кредити каде што нетозаострувањето е слично како во претходната анкета.

Од аспект на влијанието на промените на монетарната политика врз каматната политика на банките при одобрувањето кредити на домаќинствата, најголемиот дел од банките (околу 76 проценти) укажале дека промените во монетарната политика делумно влијаеле врз нивната каматна политика (52 проценти во претходната анкета). Истовремено, 13 проценти од банките одговориле дека промените во монетарната политика значително влијаеле врз каматнат политика на банките (исто како и во претходната анкета). Околу 5 проценти од банките укажале дека промените во монетарната политика незначително влијаеле врз нивната каматна политика (околу 19 проценти во претходната анкета), додека околу 6 проценти од банките укажале дека промените во монетарната политика немаат влијание врз нивната каматна политика во овој период (16 проценти во претходната анкета).

Се намалува побарувачката за кредити од населението

Во третиот квартал на 2023 година, Анкетата укажува на поумерено нето намалување на побарувачката на вкупните кредити на секторот „домаќинства“, во споредба со претходната анкета.

„Нето-намалувањето на побарувачката на вкупните кредити на домаќинствата во овој квартал отстапува од очекувањата за умерено нето-зголемување на побарувачката, дадени од страна на банките во претходната анкета. Во четвртиот квартал од 2023 година, банките повторно очекуваат умерено нето-зголемување на побарувачката на вкупните кредити од страна на домаќинствата.“, велат од Народната банка.

Што се однесува до факторите коишто делуваат врз побарувачката на станбените кредити, факторите како што се „останати извори на финансирање“ и „кредити од останати банки“ придонесуваат за нето-намалување на побарувачката на станбените кредити. Што се однесува до останатите фактори („перспективи на пазарот за станбена изградба“, „доверба на потрошувачите“, „трошоци на потрошувачите коишто не се поврзани со домувањето“ и „заштеди на домаќинствата“), тие придонесуваат за нето-зголемување на кредитната побарувачка. 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар