Квотите зголемени, ама странците не се многу заинтересирани да работат тука

Бизнисот долго алармира дека нема соодветен кадар за работа и дека зголемување на квотите за работни дозволи на странци може да го намали проблемот со недостигот од работници. Сепак, се чини дека ниту тоа не е решение и дека кога станува збор за пазарот на трудот, два и два не се четири.

Имено, во согласност со последната владина одлука од крајот на минатата година, квотата за работни дозволи за 2024 година се зголеми од 5.000 на 7.000. Но изгледа дека странците не се многу воодушевени од можноста за работа во Македонија со оглед на тоа што покажуваат бројките за издадени дозволи за работа во земјава.

Според податоците од Министерството за внатрешни работи (МВР), кои се однесуваат на периодот од почетокот на годинава заклучно со 18 септември, издадени биле вкупно 3.440 дозволи, што би значело дека за скоро девет месеци не се издадени ниту половина од предвидените работни дозволи.

Статистиката покажува дека речиси половина од работниците што дошле да печалат во Македонија се од Турција, и тоа 1.558 лица. По бројноста следуваат работниците од Непал, кои се 333 на број, 311 од Бангладеш, а 242 се од Косово.

Многу помал е бројот на работници од другите држави. На пример, покрај Косовците, од другите држави од регионот најмногубројни се работниците од Србија (114), од Албанија на работа кај нас дошле 80 лица, Грци има 75, Бугари 40, потоа 27 се работници дојдени од Босна и Херцеговина, 16 од Словенија, 15 од Хрватска и деветмина од Црна Гора.

Bloomberg Mercury

Најмалку, или по еден работник, кај нас на работа се дојдени од Ел Салвадор, Етиопија, Гана, Камерун, Колумбија, Куба, Малта, Нов Зеланд, Перу, Свети Китс и Невис, Суринам, Таџикистан, Тунис, Виетнам и Чиле.

Познавачите на пазарот на трудот велат дека Турците, како најмногубројни странски работници во земјава, најчесто се вработени во градежниот сектор.

„Станува збор претежно за градежни работници, кои не доаѓаат индивидуално, туку како цели групи“, вели Дарко Велков, основач и директор на „Вработување.ком“, кој веќе 20 години работи како посредник на пазарот на трудот.

Дарко Велков, основач и директор на „Вработување.ком“ Фото: Приватна архива

Тој алармира дека се неопходни законски измени за подобро менаџирање и контрола на странците што доаѓаат тука на работа за да избегнеме ситуации Македонија да ја користат само како отскочна штица за да стигнат до крајната цел  -развиените европски земји.

„Треба итно да се зголеми квотата. Недостигаат околу 20.000 работници. Но мора да има подобар закон со подобри гаранции за да се задржат работниците на кои им се издадени дозволи за престој и работа во земјава, а не да ни бегаат како што се случува сега“, вели Дарко Велков.

Билтените од МВР во последните месеци регистрираа повеќе случаи кога сопственици на фирми пријавувале во полиција дека се исчезнати работници од Непал. Според тоа, само летово се регистрирани околу 30 исчезнати Непалци, кои главно биле на работа во фирми во Скопје и во Охрид. Сомнежите се дека тие лица добиваат работни дозволи, но не остануваат тука долго на работа, туку ја користат Македонија само како транзитна земја за да стигнат до земјите од Европската Унија.

Колкумина чекаа да се отвори Отворен Балкан?

Иницијативата Отворен Балкан во декември ќе наполни три години, а дел од неа засега се Македонија, Србија и Албанија, иако првичната цел беше да се интегрираат во заедништво сите држави од Западен Балкан. Отворен Балкан овозможува полесен проток како на стоки така и на работници преку олеснување на процедурите и потребната документација. Но се чини дека не е долг редот на тие што чекаа олеснувања за да дојдат на работа во Македонија.

Според податоците од Министерството за дигитална трансформација, од почетокот на годинава досега се генерирани 143 потврди за слободен пристап до пазарот на трудот во рамките на иницијативата Отворен Балкан, и тоа 140 за граѓани од Србија, а три за граѓани од Албанија.

„Дополнително има 56 апликации со статус ’генерирано барање’ за кои сè уште не е подготвен генериран документ/сертификат /потврда за слободен пристап до пазарот на трудот во рамките на иницијативата Отворен Балкан, сите од Република Србија“, информираат од Министерството за дигитална трансформација.

Не се само градежниците, има и магистри што преку Отворен Балкан бараат работа во Македонија

Отворен Балкан очигледно ја врши улогата за поедноставување на документите за работа во земјите што се дел од иницијативата.

Ана Стамболиќ има 27 години и потекнува од Ужице, Србија. По струка е магистерка по политички науки. Дипломските студии ги завршила на „Тринити колеџ“ во САД и „Оксфорд“ во Обединетото Кралство, а магистрирала на универзитетот „Јенчинг“ во Пекинг, Кина.

Таа вели дека поднесувањето документација за добивање сертификат е многу едноставно, потребно е само да се пополни онлајн формулар и да се внесат основните податоци.

„Кога податоците се обработија во системот, преку електронска пошта ми стигна сертификат со кој имам дозвола да престојувам две години во Македонија, да барам работа и, секако, да работам. Се добива идентификациски број, кој служи како број на лична карта и македонски ЕМБГ“, објаснува нашата соговорничка Ана Стамболиќ, споделувајќи го своето искуство од аплицирањето за дозвола за работа во Македонија преку можноста што ја нуди иницијативата Отворен Балкан.

Ана Стамболиќ, магистерка по политички науки. Фото: Приватна архива

Дозволата за работа Стамболиќ ја добила во април и веќе неколку месеци живее тука, но сè уште не нашла работа.

„Јас прво ја извадив дозволата и моментално сум во процес на пронаоѓање работна позиција. Иако секој што поседува сертификат има право на вработување како и другите граѓани на државата, едноставно многумина уште не се запознаени со идејата и целта на Отворен Балкан и што значи самото тоа. Сметам дека е потребно повеќе да се работи на тоа да се претстават целите на концептот и неговото значење за развој на регионот и за размена на стручни кадри“, вели Стамболиќ.

Нејзиното искуство покажува дека освен што е тешко да дојде до работа, генерално не се соочила со посериозни проблеми, иако вели дека до скоро не можела да отвори сметка во банка само со сертификатот со оглед на тоа што многу банки не ги прифаќале споменатите документи, меѓутоа и тоа сега било решено. Останува единствено потребата граничарите секогаш да бидат ажурирани со податоците.

„Понекогаш на граничните премини системот не покажува дека постојат сертификатот и дозволата за престој, па потребно е дополнително да им објаснувам и да им ги покажам на полициските службеници документите, кои, инаку, секогаш ги имам со себе“, вели Ана Стамболиќ.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар