Речиси 90 отсто од пациентите пред да одат на лекар си ја завршуваат домашната задача односно на интернет си ги проверуваат симптомите, можните дијагнози, испитувањата што треба да ги направат, па дури и терапијата што треба да ја примаат.
Сѐ поголемата распространетост на интернетот придонесе доктор Гугл да стане омилениот доктор, а сега вештачката интелигенција забрзано му ги презема пациентите.
Истражување на Универзитетот во Канзас, САД, направено меѓу 100 родители на возраст меѓу 18 и 64 години, покажа дека тие имаат поголема доверба во вештачката интелигенција отколку во вистинските лекари.
Прочитај повеќе
Фосилните горива се неопходни за бум на вештачката интелигенција
Подемот на вештачката интелигенција ќе доведе до пораст на побарувачката на електрична енергија.
12.12.2024
Апликација со ВИ го предвидува денот на вашата смрт најпрецизно досега
Со векови луѓето користат табели за да утврдат колку долго ќе живеат.
02.12.2024
ЧетГПТ знае каде се најголемите попусти за Блек фрајдеј
ВИ помага да се отстрани анксиозноста од купувањето на Блек фрајдеј
01.12.2024
Од ноти до кодови: Како ВИ ја преобликува македонската музика
ВИ почна да диригира револуција во уметноста, преобликувајќи го начинот на кој создаваме, доживуваме и дури ја дефинираме креативноста.
27.11.2024
Како се менува начинот на кој комуницираме со вештачката интелигенција
Kомпаниите се обложуваат на нови пристапи за да ја поттикнат технологијата напред.
16.11.2024
Истражувањето заклучило дека ЧетГПТ влијае на намерите на луѓето за земање лекови, спиење и начин на исхрана. Учесниците се изјасниле дека одговорите од ботовите се сигурни и точни и дека е голема веројатноста да се потпрат на нив.
Секој втор Македонец се лекува на интернет
Медицински совет преку интернет, според податоците на „Евростат“, лани барале над 56 отсто од жителите во 27 земји членки на Европската Унија. Најмногу преку интернет се лекуваат Финците. Во таа земја над 82 отсто од жителите барале здравствени совети на интернет. Од земјите во регионот, Србите и Црногорците најчесто бараат медицински совети на тој начин.
Последни податоци за земјава „Евростат“ има за 2021 година, кога секој втор граѓанин барал медицински совет онлајн. Податоците на европската статистичка служба покажуваат дека процентот на лица што се лекуваат на интернет од 16 отсто во 2010 година надминал 50 отсто во 2021 година.
Според познавачите, значителниот раст се случува во годината кога во земјава почнаа процесот на вакцинација против ковид и антиваксерските кампањи. Но тоа не е клучно, затоа што речиси нема пациент што се појавува во ординација кај матичниот лекар без да се посоветува прво со доктор Гугл или сега веќе и со ЧетГПТ.
Доктор Драган Ѓорѓиевски, претседател на Здружението на лекари по општа и семејна медицина, за „Блумберг Адрија“ вели дека нема правила за тоа кој повеќе се советува за здравјето на интернет. Најчесто тоа се лица од средна генерација, но и има и помлади и постари пациенти.
За него е несфатливо зошто прво се бара совет на интернет, со оглед на достапноста на примарното здравство во земјава.
„Во амбулантата на семејниот доктор пациентите можат да пристапат кога ќе ги почувствуваат првите симптоми. Примарното здравство т.е. матичните лекари се најдостапните во нашиот здравствен систем, дури и во ситуации на празници и викенди, кога пациентите можат да добијат здравствена консултација и преку телефон“, вели Георгиевски.
Податоците на „Евростат“ дека во западните земји пребарувањето дијагнози е позасилено се должат на тоа што таму и за преглед кај матичен може да се чека и по неколку дена.
За секој жител по еден рецепт
Според доктор Ѓорѓиевски, лекувањето на интернет носи сериозни последици, особено ако пациентот сам си „пропишал“ и терапија. Лековите не се храна и нивната неправилна употреба може да доведе до штетни последици по здравјето, вели тој.
„Пациентите што се лекуваат сами можат да предизвикаат сериозни проблеми по своето здравје. Многу често ни се случува во праксата да доаѓаат во ординација пациенти со респираторна патологија, болка во грло, температура, главоболка… класична вирусна симптоматологија, а пациентите сами, на своја рака, зеле антибиотик. Што всушност направиле? Прво, се лекуваат погрешно со лек што не дејствува на вируси. Второ, го ослабеле својот имунолошки одговор со примена на антибиотик и, трето, ја маскираат клиничката и лабораториска слика, што може да доведе до погрешна дијагноза“, вели тој.
Статистика на Фондот за здравство (ФЗО) покажува дека лани за антивоспалителни лекови биле пишани над 1,8 милион рецепти или на секој жител во земјава имало по еден рецепт.
По основ на овие рецепти, лани ФЗО платил 5,3 милиони евра или околу пет отсто повеќе споредено со 2022 година. Антибиотиците се четврти најупотребувани лекови во земјава, по лековите за кардиоваскуларно болести, дијабетес и нервниот систем.
Сајберхондрија – нов товар за јавното здравство
Доктор Ѓорѓиевски вели дека се навикнал пациентите да дојдат начитани и нормално е секој лекар што студирал во просек десет години да се лути поради тоа. Има пациенти што доаѓаат и му кажуваат на лекарот каде да ги прати и што да им пропише.
„Морам да признаам дека кога ќе дојдат со такви желби, јас им објаснувам дали имаат потреба од тие лекови и дали е потребно дополнително иследување. Во најголем број на случаите кога јасно ќе им објасните дека не се потребни тие испитувања, пациентите разбираат. Но има и такви ситуации кога пациентот инсистира да добие одредена терапија. Тие се најтешки пациенти за соработка, но најголемите пропусти настануваат токму кај тие пациенти што не ги кажуваат симптомите и кои сами си спроведуваат терапија“, вели тој.
Ѓорѓиевски додава дека пациентите треба да бидат свесни дека лекот што го сакаат прво може да не е соодветен за здравствената состојба.
„Второ, пациентот може да прима други лекови, кои би можеле да имаат контраиндикации со лекот што сака да го примени и сл. Токму затоа штетата што може да се нанесе со неправилна примена на лекови е многу голема“, вели Ѓорѓиевски.
Освен штетите што настануваат по физичкото здравје, допрва значителен товар за здравствените системи ќе носи сајберхондријата. Терминот се однесува на злоупотреба на интернетот за медицински цели. Лицата што постојано ги повторуваат пребарувањата на симптомите на интернет по определено време се соочуваат со стрес, анксиозност, па дури и панични напади.
Глобалните истражувања покажуваат дека на тие лица е уште потешко да им се помогне затоа што веќе влегле во таканаречениот маѓепсан круг - колку повеќе симптоми имаат толку повеќе пребаруваат.