.webp){kind=icon}
Нема бугарска струја за општините. Висок претставник на властите, учесник во преговорите, за Блумберг Адриа вели дека целата колична струја што во понеделникот беше договорена во Бугарија ќе оди за индустријата. Ова практично значи дека општините и натаму ќе плаќаат берзанска, многу поскапа цена на струјата.
Градоначалникот на скопски Аеродром, една од најбогатите општини во земјава, Тимчо Муцунски, за Блумберг Адриа вели дека не се информирани за деталите од вчерашните разговори, но ситуацијата е алармантна. Оваа општина годинава досега има платено 1,5 милиони евра повеќе за струја во однос на цела 2021 година.
„Најголем трошок по уличното осветлување се градинките и училиштата каде грејната сезона доправа треба да почне. Не знам како ќе излеземе на крај. Општина Аеродром стои подобро од многу општини во земјава, успеавме да поставиме фотоволтаици на многу објекти, ги сменивме прозорите за енергетски ефикасни, но трошоците растат“, објаснува Муцунски.
И градоначалникот на Охрид, Кирил Пецаков вели дека нема никакви информации за вчерашниот состанок во Бугарија.
Тој неодамна изјави дека последната сметка за струја во општинското јавно претпријатие „Водовод“ изнесува 14 милиони денатри, во истиот период лани изнесувала 2,5 милиони денари.
„Приходот е 10 до 10,5 милиони денари, расходот за платите е до девет милиони денари, не можеме ниту плата ниту струја да платиме, изјави Пецаков.
Според него, Управниот одбор на ЗЕЛС имал состаноци со претставници во Владата за изнаоѓање начин за надминување на проблемот.
„Барем јавните претпријатија што обезбедуваат вода за граѓаните да бидат на регулиран пазар и со тоа да можеме да го издржиме притисокот. Меѓутоа Владата не е спремна за таков подвиг, односно буџетски нема како да ги обезбеди тие средства со регулираниот пазар и ќе продолжиме со тие проблеми“, рече Пецаков.
Сличен, голем проблем има и скопски „Водовод и канализација“. Блумберг Адриа веќе пишуваше дека сметката за струја за оваа година за ова јавно претпријатие изнесува дури 7,3 милиони евра за една година. Минатата година за снабдување на електрична енергија за претпријатието бил склучен договор на вкупна вредност од 2,3 милиони евра или дури за пет милиони евра помалку од сега.
Разликата, ако нема државната поддршка, ќе падне на товар на корисниците, велат општинарите.
Бугарија продава струја со фиксна цена, зошто не е утврдена цената за земјава?
Владина делегација предводена од премиерот Димитар Ковачевски во понеделникот во Бугарија на средба со неговиот колега, техничкиот премиер, Галаб Донев, договори дека во период од почетокот на октормври до крајот на март земјава ќе добива по 200 мегавати на час струја од Бугарија која е извозник на електрична енергија.
Во изјави по средбата, двајцата соговорници рекоа дека веќе денеска ќе биде формирана работна група која ќе ги утврди техничките параметри и цената на струјата за македонското стопанство.
Премиерот Ковачевски вели дека цената ќе зависи од законодавствата на двете земји, но и од европската регулатива и ќе биде договорена најдоцна за две недели, за од почетокот на октомври непречено да се испорачува струја за македонската индустрија. Сепак, премиерот ветува дека цената што ќе ја плаќаат македонските фирми ќе биде пониска од сегашната, берзанската, и ќе биде оптимална за македонското стопанство.
За експерите овој момент е спорен. Сања Божиновска, енергетичар, вели дека не е јасно зошто не е договорена фиксна цена на струјата која македонските фирми во последниот квартал од оваа и првиот кратал од следната година ќе ја добиваат од Бугарија.
„Мислам дека на земјава и недостигаат повеќе од 200 мегавати на час, а можеше да се договори и фиксна цена. Велат дека цената ќе биде под цената на унгарската берза, но ако се знае дека Бугарија продава струја по фиксни цени, не гледам причина зошто и за Македонија да не биде договорена фискна цена за индустријата. Исто така, останува нејасно зошто општините не се вклучени во ова“, вели Божиновска за Блумберг Адриа.
Бизнисмените кои вчера ги контактираше Блумберг Адриа велат дека ќе се воздржат од коментар се додека не ја дознаат цената по која ќе ја плаќаат бугарската струја. Уверени се дека ќе биде под берзанската затоа што е нормално кога се набауваат поголеми колични да има попуст. Сепак, според нив, најдобро би било државното електростопанство да произведува повеќе, а од ноќните вишоци да формира пакети кои ќе ги продава на домашните индустриски капацитети наместо на трговците кои потоа евтината домашна енергија ја продаваат по берзански цени.
ЕСМ произведува вишок електрична енергија во ноќните часови, од 2 до 7 наутро, и ги продава на аукции. Минатата недела максималната цена еднаш достигна нешто над 300 евра, а неделава над 400.
За разлика од „државната струја“, струјата на унгарската берза HUPX минатата недела надмина 800 евра, а вчера се спушти на околу 500. Струјата од Будимпешта за четвртиот квартал чини околу 950 евра за мегават час.
Според експерите, берзанската цена на струјата ќе продолжи да варира во услови кога Русија целосно го сопре доток на гас кон Западна Европа преку Северен Тек, а складишата на западните земји во пресрет на зимата се уште не се наполнети.
Најмногу гас имаат складинарно Португалија 100 отсто и Полска 99,3 отсто. Следи Франција со 91,89% отсто. Германските складишта се на ниво од 84,26 отсто исполнетост, а најмалку гас во Европската Унија има складирано Латвија – помалку од 50 отсто.
Во понеделникот, откако Гаспром објави дека Северен тек нема да проработи, цената на гасот порасна за 30 отсто, но вчераа се стабилираше откако европските власти најавија итни мерки. Состанокот за министрите за енергетика е закажан за в петок.
Неделава и македонската Влада се ангажираше за решавање на проблемот кој се заканува да затвори дел од компаниите и да ги остави работниците без работа.
Вчера се одржа и седница на Советот за безбедност на која се разговараше за енергетската криза. Премиерот рече дека не чека зима најтешка од Втората светска војна досега, но дека ако нема испади во енергетскиот систем, рестрикции нема да има.
„Сигурно ќе има потреба од финансиски средства до 300 милиони евра во наредните два квартала со цел да обезбедиме електрична енергија по субвенционирани цени за граѓаните и малите потрошувачи“, изјави премиерот по седницата на Советот за безбедност, потсетувајќи дека веќе разговарале и со Бугарија за обезбедување базна енергија за стопанството.
Во оваа изјава не се споменати општините кои се снабдуваат на слободен пазар, па останува неизвесно дали истите категории потрошувачи ќе имаат вода, но и дали децата ќе имаат греење во градинките и училиштата.
