Раст на зелената енергија преку корпоративните договори за купопродажба на струја

Со зајакнувањето на ценовната конкурентност на енергијата од ветрот и сонцето, а следствено и со слабеењето на државната поддршка преку напуштање на субвенционираните шеми (како што е тарифата ФИТ), корпоративните договори за купопродажба на електрична енергија - ППА (од англиски: power purchase agreements - PPA) полека добиваат централна улога во развојот на обновливите извори на енергија. Овие договори се склучуваат директно помеѓу производителите на електрична енергија од обновливи извори и потрошувачите на таа енергија. Нивната долгорочна природа (обично за период од околу десет години) му овозможува на производителот подобро да ги предвиди продажбите и резултатите и го олеснува финансирањето на проектите, а за корисникот (компанијата) овозможува поедноставно финансиско планирање и заштита од нестабилноста на пазарот (стабилност на трошоците преку склучување договори со фиксна цена), но, уште поважно, овозможува и позеленување на бизнисот, односно декарбонизација на бизнисот.

Пазарот за корпоративни ППА порасна со пондерирана годишна стапка од 39 проценти во текот на изминатите десет години, што укажува на влијанието што тие го имаа врз растот на капацитетот на ветрот и соларната енергија. Во 2023 година корпоративните договори за ППА достигнаа нов рекорд со 46 GW новодоговорени капацитети на глобално ниво, што претставува за 12 проценти повисоко ниво од договорите склучени во претходната година, а растот најмногу се должи на растот на европскиот пазар. Новодоговорените волумени во регионот ЕМЕА (Европа, Блискиот Исток и Африка) изнесуваат 15,4 GW, што е речиси 75 проценти повеќе во споредба со минатогодишното ниво, иако значителен дел беше поттикнат од енергетската криза (предизвикана од геополитичка нестабилност). Во Европа растот на инсталираниот соларен капацитет во 2023 година значително го надмина растот на инсталираниот капацитет на ветрот (54 GW новоинсталирана соларна моќност наспроти 16,8 GW новоинсталирана моќност на ветрот), па затоа не е чудно што во структурата на договорите за ППА значаен примат ѝ припадна на соларната енергија. Во 2024 година регионот ЕМЕА, предводен од Европа, повторно е најактивен регион, со 5 GW потпишани нови договори од почетокот на годината.

Најголеми корисници на ППА се технолошките компании, односно технолошките гиганти како „Амазон“ (Amazon), „Гугл“ (Google), „Мета“ (Meta) и „Мајкрософт“ (Microsoft). Во 2023 година „Амазон“ го потпиша најголемиот договор досега од 8,8 GW и достигна вкупен капацитет од 33,6 GW енергија од обновливи извори преку корпоративни ППА. Четврта година по ред „Амазон“ се јавува како најголем поединечен корпоративен корисник на ППА. Следни најголеми корисници се компаниите од секторот за основни материјали (како „Рио Тинто“ или „Лајондел Бејсел“) и секторот за стоки за широка потрошувачка („Нестле“, „Хајнекен“, „АБ ИнБев“ итн.), кои како високоенергетски интензивни индустрии можат подобро да управуваат со трошоците, како и да го намалат нивниот јаглероден отпечаток. „Икеа“ исто така е еден од добрите примери, која има склучено договори за ППА за снабдување со електрична енергија на своите продавници и филијали од соларни и ветерни капацитети низ Европа (Полска, Германија, Шпанија, Холандија, Ирска, Белгија) и активно работи на понатамошно проширување на други пазари.

Пазарот на корпоративни договори во регионот Адрија е во зародок, само со неколку потпишани досега. Во Србија беше потпишан првиот корпоративен договор помеѓу „МК груп“ и „Алфи обновливи“ од една страна, кои заеднички учествуваа во изградбата на ветерниот парк Кривача (неодамна пуштен во употреба, со вкупен капацитет од 105,6 MW), а од друга страна швајцарскиот производител и трговец на електрична енергија „Акспо“. Во текот на 2023 година „Aкспо“ склучи уште два договора за ППА во регионот Адрија. Со „Таалери енергија“ и „Енкро“ е договорена долгорочна набавка на електрична енергија што ќе се произведува во ветерниот парк Задар Куновац во Хрватска (моментално во изградба, моќност 111 MW), како и снабдување со зелена енергија на словенечкиот индустриски производител „Колектор груп“. Во двата случаи договорениот рок на откуп е десет години.

Во Хрватска првиот корпоративен ППА беше договорен помеѓу „Професио енергија“ и „Хрватски телеком“ за годишно снабдување со електрична енергија од 50 GWh од ветерниот парк на локацијата Мазин Грачац, кој допрва треба да се изгради. Инаку, „Професио енергија“ поседува вкупно пет ветерни електроцентрали, од кои две работат во рамките на системот ФИТ, а три го напуштиле овој систем во 2022 година (продажбата на електрична енергија договорена со „Данске комодитис“). Потпишувањето на корпоративниот ППА ќе ѝ овозможи на компанијата дополнително да го прошири своето портфолио на производи и продажниот микс и да биде поотпорна на нестабилноста на цените на енергијата. Покрај продажбата на електрична енергија на самото место, како и преку повластени тарифи (ФИТ), продажбата на електрична енергија од новите капацитети ќе се испорачува директно до корисникот (клиентот), по однапред договорена цена.

Зелените цели поставени од компаниите даваат јасна траекторија за идниот развој на овој сегмент од пазарот. Дури 450 од најголемите светски играчи (кои имаат значителни производствени и продажни капацитети и во регионот Адрија, како што се „Карлсбер“, „АБ ИнБев“, „Хајнекен“) досега се приклучија на иницијативата РЕ100, обврзувајќи се да постигнат 100 проценти јаглеродна неутралност. Овие компании досега успеаја да покријат околу 50 проценти од потребите за електрична енергија од зелени извори, што укажува дека сè уште има огромен простор (околу 100 GW до 2030 година) да бидат покриени, обезбедувајќи одлична основа за понатамошен раст на корпоративните договори.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар