Слабата понуда клучен предизвик на пазарите: Македонија ќе добие алтернативни фондови

Во наредниот период се очекува да биде готов Законот за алтернативни инвестициски фондови, кој ќе овозможи воведување нови видови фондови, покрај отворените и затворените инвестициски фондови, рече министерката за финансии Гордана Димитриевска Кочоска, говорејќи на отворањето на 23. Годишна конференција на Македонска берза која се одржува во петок и сабота во Охрид.  Во услови на делумно зауздана инфлација, отпочнат процес на намалување на каматите, до крајот на оваа година се очекува да продолжи позитивниот тренд на глобалниот пазар на капитал. Биковскиот пазар се преслика и на регионалните и на македонскиот пазар, но има уште доста предизвици за кои се говори на конференцијата. Главниот извршен директор на Македонска берза Иван Штериев на почетокот ги презентираше податоците кои го одразуваат оптимизмот  - прометот на Македонската берза во деветте месеци годинава изнесува приближно сто милиони евра што е за речиси 70 проценти зголемување споредбено со минатата година. Зголемениот промет е проследен со раст на цените, главниот берзански индекс МБИ-10 оваа година е зголемен за дополнителни 41 процент.

„Во наредниот период заедно со Македонската берза поактивно ќе дејствуваме меѓу другото во развој на секундарното тргувње на хартиите од вредност кое има повеќекратни придобивки, изјави Димитриевска Кочоска. таа.

Во тек е подготовка за донесување Одлука за 23-тата емисија на обврзници за денационализација којашто ќе биде во вредност од 1,5 милиони евра и којашто ќе ја зголеми понудата на хартии од вредност со коишто ќе се тргува на секундарниот пазар на Македонската Берза. Досега се изадени 22 емисии на обврзници за денационализација во вкупен износ од 397 милиони евра.

Гордана Димитревска Кочоска/ Фото: МИА

Министерката потенцираше дека за пазарот е важно да се создадат услови за влез на што поголем број учесници, а клучно за зголемување на интересот за хартиите од вредност што ги издава Министерството за финансии, е имателите да бидат сигурни дека тие хартии од вредност можат во секое време да ги материјализираат на секундарниот пазар и на тој начин да обезбедат ликвидни парични средства. „Да го најдат интересот и правните, но и физичките лица кои можат да вложуваат средства во алтернативни извори на финансирање кои се нудат на Берзата, покрај она што е традиција кај нас, а го нуди банкарскиот сектор“.

Нема разновидна понуда

Штериев смета дека и во ова време се уште да се оперира со истите финансиски инструменти, пред се со акции креирани во процесот на приватизација. „Нема нови котации, нема нови иницијални јавни понуди, но тоа е болка на целиот регион, и во Европа, споредбено со берзите во САД. Причините за тоа е некој тип аверзија да се дозволи мешање во сопственичките структури. Од друга страна, што е позитивно за економијата е лесниот пристап до банкарското кредитирање. На тоа се надоврзува недоволното познавање на оваа сложена проблематика, затоа темата за финансиска едукација останува константа, рече Штериев.

Како што потенцираше и во интервјуто за „Блумберг Адрија“, тој и на отворањето рече дека среднорочната стратегија за развој на Македонската берза како примарни развојни приоритети ги посочува идниот развој на таканаречен Пазар на растечки компании и поактивното инволвирање на берзата и нејзините членки на примарниот и секундарниот пазар на државни обврзници. „Пазарот на растечки компании ќе биде овозможен со новата регулатива во 2025 година, а БУМ клубот, што го формиравме минатата година, е своевидна база за него“. 

МИА

 

Штериев додаде дека нашиот пазар, иако веројатно најразвиен во регионот на Западен Балкан, е плиток – нема многу инструменти и се темели на мал број, воглавно домашни инвеститори. „Ова ја одредува неговата физиономија и пазарните движења. Нашата развојна карта беше и е интеграцијата со берзата од Загреб“, додаде. 

Ивана Гажиќ, Претседателка на Управниот одбор на Загребската берза, изјави дека проширувањето на пазарите со нови акции е проблем и на другите, европски берзи, а дека компаниите се почесто се фокусираат во потрга по финансии, претежно на американскиот пазар. Слично како и во Македонија CROBEX достигна до 3.000 бодови, па како што вели Гажиќ, сега сите се прашуваат дали ќе се повтори бумот од 2007 година.

„Тогаш вкупниот промет бил 1,2 милијарди евра, а сега годинава е 153 милиони евра, додека пазарната капитализација е слична. Во меѓувреме од 30 котирани компании, бројот се намали на 21. Разликата е очигледна, немаме доволно висок промет и тоа е проблемот. Компаниите немаат слободни акции за продажба и има многу мала понуда. Во Хрватска предност е што има и доста развиени инвестициски фондови, рече Гажиќ.

Младите инвестираат во Америка и во поризични средства

Во Македонија, според податоците од ЦДХВ, над 83 отсто од постојните 61.000 акционери, домашни физички лица, се со старост над 50 години, а над 67 проценти се над 60 години. Само 21 отсто од куповните трансакции на берзата во периодот јануари 2023 - август 2024 година се направени од домашни физички лица под 40 години.

„Помладите луѓе, кои имаат некој вишок за инвестирање, не се многу присутни на Македонската берза. Тие вложуваат надвор, сметајќи дека тоа е поинтересно, поедноставно и поисплатливо. Ова се состојби што не се добри. Јасно е дека мал пазар како нашиот не им е многу атрактивен на младите за инвестирање, но некои од нив веројатно сепак можат да се анимираат, вели Штериев.

Сличен став има и Гажиќ. „Помладите инвестираат во Америка и во крипто“. 

Се согласуваат дека е потребна поголема финансиска едукација и секако наоѓање начини за зголемување на понудата. Заклучуваат дека оваа 2024-та е многу интересна за берзите насекаде. На најголемите глобални пазари, и покрај повремените негативни осцилации, цените на акциите дополнително значително се зголемени и на многу берзи се највисоки во историјата (all time high). Зауздената инфлација, очекувањата за намалување на каматните стапки, вербата во трансформациската моќ на вештачката интелегенција, но и континуираниот страв од можна рецесија и сè потурбулентната геополитика, се очигледно хетерогени вектори чии влијанија секојдневно се испреплетуваат на берзите.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар