Во вториот квартал годинава македонските граѓани и компании купиле акции или обврзници на странски пазари за речиси 26 милиони евра, што е дури за 89 отсто повеќе во однос на истиот период лани, покажуваат податоците на Комисијата за хартии од вредност (КХВ). Светските берзи уриваат рекорди годинава, па не е ни чудно што расте интересот и кај македонските инвеститори да поседуваат макар и едно мало делче од корпоративните гиганти од типот на „Амазон“ (Amazon), „Мета“ (Meta) или „Гугл“ (Google).
За првите шест месеци од 2024 година, прометот на странски пазари изнесува вкупно 52 милиони евра, што е двојно повеќе во однос на првото полугодие од 2023 година. Ако за периодот 2020-2023 просечниот годишен промет на странските пазари изнесувал 58,5 милиони евра, за 2024 година само во првото полугодие е за 6,5 милиони евра помал од овој просек. Колку за споредба, прометот на домашниот пазар на капитал, односно Македонската берза, во првото полугодие од 2024 година изнесувал 63 милиони евра, додека за цела 2023 година овој сооднос бил 75 наспроти 48 милиони евра во корист на домашниот пазар.
Ова се официјалните бројки за тргување во странство што ги регистрира КХВ врз основа на податоците од овластените посредници, четири банки - „Шпаркасе банка“, „Комерцијална банка“, „НЛБ банка“, „Стопанска банка – Скопје“ и брокерската куќа „Инвестброкер“. Но од кај нив велат дека конечната сума веројатно е и двојно поголема, затоа што голем број македонски инвеститори директно користат странски онлајн платформи за тргување со акции, како што е „Интерактив брокерс“ (Interactive Brokers) и слични. Тука треба да истакнеме дека граѓаните и фирмите тргуваат на странските берзи и индиректно, преку отворените инвестициски фондови, каде што купуваат сопственички удели во фонд, кој самостојно решава за инвестициската стратегија и во какво портфолио на акции или обврзници ќе ги вложи парите на своите клиенти.
Прочитај повеќе
Индексот S&P 500 и натаму има сила да руши рекорди, но треба да се внимава
Аналитичарите се согласуваат дека индексот S&P 500 може да расте до крајот на годината, но дека и без натамошен раст веќе оствари импозантен учинок во 2024
15.10.2024
Листа на акции од одбраната: Колку се профитабилни и на што да внимавате при инвестирање?
Некои акции имаат принос поголем од 10 проценти годишно и дури повеќе од 1.000 проценти во последните пет години.
15.10.2024
Македонската фондовска индустрија пораснала 50 проценти за една година
Растат нето-вредноста и приносите на домашните инвестициски фондови годинава, особено на акциските.
02.10.2024
Европските и азиските акции растат, доза позитива на пазарите
Фјучерсите на европските акции пораснаа, исто како и азиските акции, поттикнати од новите мерки на Кина за поддршка на економијата.
27.09.2024
Рекордни профити на гигантските европски банки, слатки приноси и од акциите
Од почетокот на годината акционерите на најпрофитабилните компании можат да се пофалат со принос од повеќе од 60 проценти (вклучувајќи ги и дивидендите).
26.09.2024
Еднаков интерес за акции и за обврзници на странските пазари
Тргувањето на странските берзи стана дозволено за македонските физички и правни лица во 2019 година, откако се промени регулативата што претходно не дозволуваше такви трансакции за македонски резиденти. Оттогаш не спласнува интересот за „играње“ на странските пазари кај домашните инвеститори, кои денес еднакво имаат интерес и за странски акции, но и за обврзници. Па, така, во вториот квартал од 2024 прометот со обврзници учествувал со 48 проценти во вкупниот промет на странски пазари, додека во првиот квартал тој удел бил 27 проценти. За цела 2023 година тој сооднос бил 68 проценти во акции наспроти 32 проценти во обврзници.
Кај обврзниците најатрактивни се македонските еврообврзници што се тргуваат на странски пазари, едната што достасува во 2027 година, другата во 2028 година, кои лани имаа мошне солиден принос од 6 проценти, годинава е околу 5 проценти, и затоа интересот за нив е нешто спласнат, велат нашите соговорници од домашните банки и брокерски куќи. Тие додаваат и дека интересот за обврзниците е претежно кај компаниите, и тоа добростоечки поголеми компании, бидејќи овие финансиски инструменти обично се продаваат во т.н. лотови од по 100 илјади евра. Меѓутоа, имало и физички лица што располагаат со поголеми слободни ликвидни средства и сакаат да ги вложат во хартии од вредност што носат сигурен принос, во секој повисок случај од каматите на банкарските депозити.
Кај акциите, пак, интересот е најголем за акциите што котираат на германската берза „Ксетра“ (Xetra) во Франкфурт и на американските берзи „Њујорк сток ексчејнџ“ (NYSE) и технолошката „Насдак“ (NASDAQ).
За домашните инвеститори најинтересни акции од европските се оние на „Фолксваген“ (Volkswagen), „Адидас“ (Adidas), „Баер“ (Bayer), „Бритиш америкен тобако“ (BAT), „Дојче банк“ (Deutsche Bank), додека на американскиот пазар најпривлечни се оние на „Тесла“ (Tesla), „Амазон“ (Amazon), „Мета“ (Meta), „Енвидија“ (Nvidia), но и акциите на кинеските онлајн трговски платформи „Алибаба“ (Alibaba) и „Баиду“ (Baidu), кои котираат и на њујоршките берзи.
Помладите инвеститори се поактивни и претпочитаат акции од технолошки компании
За Македонците се интересни и ЕТФ-овите (Exchange Traded Funds), односно инвестициски фондови што се тргуваат на берза како компаниите и издаваат свои акции, а кои обично „се залепени“ за некој берзански индекс или пак претставуваат кошничка од акции на конкретен индустриски сектор, како енергетика, финансии, технологија итн. Домашните инвеститори доста вложуваат во Vanguard S&P 500 и SPDR S&P 500, кои, како што се гледа и од нивниот назив, го следат американскиот индекс на 500 најголеми компании.
Карактеристично е што расте интересот и за инвестиции во суровини, како злато, сребро, нафта, исто така преку спомнатите ЕТФ-ови, кои ја реплицираат цената на конкретната суровина.
Инаку, помладите генерации на инвеститори се повеќе заинтересирани за акциите на технолошките компании и се поактивни во инвестирањето, односно влегуваат и излегуваат од некои акции на пократки рокови, откако ќе постигнат принос од 5 проценти, на пример. Повозрасните, пак, се поконзервативни и претпочитаат акции од големи европски или американски банки, автомобилската индустрија и други „традиционални“ индустрии. Тие ги чуваат акциите на подолг рок, а исто така често купуваат акции од компании што делат и солидна дивиденда, која знае да биде и по 6-7 проценти.