Составивме портфолио: Каде паметно да инвестирате во 2025 година?

Доналд Трамп победи, биткоинот збесна, нафтата падна, златото се спушти од својата историски рекордна вредност, па пак зеде залет, акциите го пречекаа со оптимизам новиот американски претседател, но... геополитичките ризици остануваат и понатаму, ситуацијата во Украина ескалира со размената на супер, хипер и којзнае уште какви не сонични ракети меѓу Украинците и Русите, на Блискиот Исток  ништо ново што е позитивно или влева оптимизам. Спротивставените страни како да сакаат да заземат колку што е можно поповолни преговарачки позиции пред Доналд Трамп и официјално да ја преземе Белата куќа во јануари, со оглед на неговите предизборни ветувања дека за 24 часа ќе ѝ стави крај на војната во Украина.

Во услови на тотална геополитичка неизвесност и економска напнатост со повторно разбудениот страв од инфлација, прашање е сега каде човек да ги инвестира своите слободни средства, односно како да ја почне новата 2025 инвестициска година, која е на прагот. Разговаравме со неколку пазарни аналитичари, портфолио и фонд-менаџери од Македонија за тоа кои се нивните препораки.

Снежана Поповска, сертифицирана техничка аналитичарка, смета дека 2025 година треба да ја почнеме внимателно, односно да имаме соодветна стратегија за управување со ризикот.

„Технолошкиот сектор во САД започнува да го губи своето лидерство, поточно компаниите со голема пазарна капитализација. Распродажбата во текот на летниот период се чини дека е иницирање нов тренд на намалување на односот на технолошкиот сектор наспроти берзанскиот индекс на акции S&P 500. Овој пресврт се случува токму онаму каде што истиот сооднос го достигна својот врв кога своевремено се случи меурот на дот-ком (dot-com). Моментално пазарната игра е сменета и помалите, повеќе шпекулативни акции се наметнуваат како нови лидери, додека гигантите со голема пазарна капитализација одат на заслужен одмор. Исто така, акциите поврзани со дигитални плаќања се во нагорен тренд и нудат асиметричен ризик наспроти можноста за остварување добивка“, смета Поповска.

Според неа, диверзификацијата е клучна во креирањето инвестициско портфолио. Таа ги истакнува берзанските стоки како доста потценет сегмент и можност за насочување дел од средствата во наредните неколку години. Тука влегуваат благородните метали, енергентите и земјоделските производи. Дополнително, дел од парите може да се инвестира и на нашиот регионален пазар, преку влегување во т.н. ЕТФ-ови.

„За крај, уште една опција што би ја предложила се хеџ-фондовите. На пазарот постојат ризични хеџ-фондови, со многубројни стратегии, кои се обидуваат да остварат повисок принос од пазарниот бенчмарк. Некои од нив имаат дискреционо право на тргување, додека други се целосно систематизирани и со однапред дефиниран ризик.

Систематското тргување зема сѐ поголем замав и има свои предности, најмногу поради можноста да тргува на двете страни, независно дали пазарот е во надолен или нагорен тренд“.

Коста Ивановски, сертифициран финансиски аналитичар, вели дека инвестициските можности на пазарите на капитал по значителниот раст во периодот пред и по изборите во САД стануваат сѐ помали.

„Се чини дека предизборните ветувања на новоизбраниот претседател за значителен фискален стимул во форма на продолжување и зголемување на кратењата на даноците, дерегулација на одредени сектори, воведувањето на царини за производите што доаѓаат од Кина и од Европа, очекуваниот притисок врз монетарните власти за поекспанзивна монетарна политика, како и наклонетоста кон дигиталните криптосредства, се целосно влезени во цените на акциите. Реакцијата, пак, кај пазарот на дигиталните криптосредства e повеќе од возбуда, при што цените ги надминуваат и најоптимистичките прогнози за вредноста на овие средства до крајот на годината“, вели Ивановски.

Технички, тоа значи дека американските акции и глобалните криптовалути сѐ уште се во изразен нагорен тренд или т.н. биковски пазар, но, според Ивановски, нагорниот потенцијал базиран на фундаменти е доста ограничен со оглед на моменталното ниво на коефициентот цена наспроти добивки (P/E) на индексот S&P500 од 27,87 и ниво блиску до историски највисокото.

Она што се чини дека сѐ уште не е влезено во цените, примарно на обврзничкиот пазар, е потенцијалот за повторно зголемување на инфлацијата под влијание на најавените царини и борбата со нелегалната имиграција во САД што ја најави претседателот Трамп.

„Повторен раст на инфлацијата речиси сигурно ќе го забави и целосно ќе го прекине процесот на намалување на каматните стапки од страна на Фед, а со тоа ќе ги влоши условите за финансирање на американските компании и граѓани. Од тој аспект, се очекува раст или задржување на ова ниво и на приносите на обврзниците. Зголемениот фискален дефицит и континуираниот раст на задолженоста на САД имаат потенцијал да ги вознемират инвеститорите и дополнително да предизвикаат раст на приносите. Во Европа, пак, можностите за експанзивни фискални политики се ограничени поради политичката неизвесност во двете најголеми економии на континентот, Франција и Германија. Дополнително, најавата на Трамп за зголемен притисок врз сојузниците на НАТО за поголеми трошења на одбраната ги става европските држави во неповолно ситуација да мораат да ги креваат своите даночни стапки, што дополнително ќе ги оптовари компаниите и граѓаните во услови на пад на производството предизвикано од царините“, објаснува Ивановски.

Кога на сето ова ќе се додаде и можната ескалација на војната во Украина, што дополнително ќе ги исплаши потрошувачите и компаниите, примарно во Европа, нашиот соговорник смета дека во вакви услови едно балансирано инвестициско портфолио треба да се приспособи така што ќе го намали својот ризик преку книжење на добрите добивки реализирани со раст на цените годинава, како на акцискиот така и на обврзничкиот пазар.

„Зголемена изложеност се препорачува во парични средства и парични фондови што се со најнизок ризик и ќе бидат подготвени за повторно инвестирање при евентуална корекција на пазарите или намалување на ризиците, како и во средства што имаат позитивна корелација со инфлацијата, како што се благородните метали, односно златото. Поширока диверзификација на акциското портфолио е секогаш препорачана, како секторска така и географска, со наклонетост кон сектори што со своите производи структурно ја зголемуваат продуктивноста и не се очекува да забават со растот на продажбите, но при селекцијата на компании или ЕТФ-ови треба да се обрне внимание на моменталните вреднувања на овие компании и можноста за неисполнување на очекувањата за раст“.

Горан Марковски, директор на друштвото за управување со инвестициски фондови „КБ инвест“  размислува слично како Поповска. Тој вели дека пред да решиме каде да ги пласираме слободните парични средства, треба да обрнеме внимание на еден интересен статистички податок за индексот S&P 500, како најреферентен индекс на глобалниот пазар во изминативе 150 години.

„Имено, овој индекс пораснал две последователни години за над 20 отсто само четири пати (1927/1928, 1935/1936, 1954/1955 и 1995/1996 година). Во три од овие четири случаи резултатот на овој индекс бил негативен во наредните две години. Единствено во 1997/1998 година резултатот бил позитивен,  меѓутоа водел кон дот-ком меурот и падот на берзите што следувал потоа.

Освен тоа, треба да се има предвид дека претстои промена во економските политики на најмоќната економија во светот како резултат на промената на власта. Во САД се очекува спуштање на даноците, што ќе го стимулира растот на економијата, и подигање на тарифите за увозните производи, што треба да го надомести дефицитот од намалените даноци и наедно да влијае стимулативно компаниите да го пренесат производството во САД. Ваквата политика ретко кога досега дала позитивни ефекти и најчесто завршувала со трговски војни. Сепак останува да се видат ефектите во наредниот период иако голем дел од економистите се скептици и веруваат дека на крајот ефектот ќе биде зголемен буџетски дефицит, зголемен долг, инфлаторни притисоци и подигање на каматните стапки“, вели Марковски.

Во тој контекст, одлуката за инвестирање во зависност од склоноста на инвеститорите кон ризик, Марковски би ја поделил во три портфолија.

За конзервативен инвеститор, најдобро вложување остануваат обврзниците, кои се очекува да имаат позитивен ефект од продолжување на политиката на спуштање на каматните стапки во наредната година и, соодветно на тоа, продолжување на трендот на раст на цените на обврзниците.

За умерен инвеститор, соодветно е балансирано портфолио што е сочинето од вложувања во обврзници и акции. Ова портфолио има цел од една страна да обезбеди стабилност на вложувањето преку изложеноста во обврзници, а делот од вложувања во акции да генерира дополнителен позитивен ефект.

Доколку станува збор за поагресивен инвеститор со долг временски хоризонт на инвестирање, тогаш вложувањето треба да биде насочено кон акциски фондови, кои на долг рок треба да генерираат највисок принос. Во овој сегмент треба да се има предвид дека поради високото и натпросечно вреднување на акциите,  пред сѐ во САД (податоците покажуваат дека освен компаниите од финансискиот и енергетскиот сектор, сите други сектори се вреднуваат над долгогодишниот просек), можна е корекција на пазарите на капитал што на краток рок би влијаела негативно и би требало да се искористи за дополнителни инвестиции во овој тип портфолија.

Од друга страна, во овој сегмент на агресивни портфолија секако треба да се земе предвид и инвестирањето во благородни метали или производители на благородни метали, бидејќи зголемените ризици од геополитичките случувања, повисоките буџетски дефицити и долгови и подигањето на нивото на злато во девизните резерви на централните банки соодветно на тоа  влијаат позитивно на цените на овие метали и во наредниот период се очекува овој тренд да продолжи“, заклучува Марковски.

Ивана Ташковска, раководител на организациската единица за тргување во друштвото за управување со инвестициски фондови „ВФП фонд менаџмент“, смета дека инвеститорите во 2025 година треба да се подготват кон диверзификација и фокусирање на стабилноста, приспособени на апетитот за ризик и финансиските цели. Секако, и таа ги зема предвид претходно споменатите глобални геополитички и економски фактори.

„Диверзификацијата е основа на паметното инвестирање, особено во нестабилни времиња. Со распоредување на инвестициите низ различни класи на средства, индустрии и географски региони, инвеститорите можат да го намалат влијанието на нестабилноста на пазарите. На пример, додека акциите во еден регион може да имаат полоши перформанси поради локални случувања, обврзниците или другите инвестиции во друг регион може да ги стабилизираат вкупните перформанси на портфолиото. Диверзификацијата не е за бркање на секоја можност, туку за намалување на ризикот еден настан или тренд да ја попречи вашата финансиска стратегија“, објаснува Ташковска.

„И покрај моменталните пазарни трендови и брзиот развој на ИТ-индустријата, ние и понатаму цврсто веруваме во принципите за диверзификација на средствата на инвеститорите“, истакнува Ташковска.

Стабилноста не значи жртвување на растот, додава нашата соговорничка.
„Најголемиот дел од овие компании инвестира многу во иновации, што им овозможува да останат конкурентни на променливите пазари. На пример, стабилна компанија во енергетскиот сектор исто така може да предводи во иновациите во обновливите технологии, комбинирајќи ја стабилноста со долгорочниот потенцијал“.

Инвеститорите што се фокусираат на стабилноста треба да инвестираат во: компании со силни финансиски основи, компании што имаат водечки позиции во нивните индустрии, компании што поминале низ економски предизвици.

„Во периоди на брзи промени може да биде примамливо да се бркаат можности за висок раст во новите сектори или трендови. Иако овие инвестиции можат да дадат високи приноси, тие често доаѓаат со значителни ризици. Диверзифицираниот пристап заснован на стабилни, докажани компании обезбедува подобра рамнотежа помеѓу растот и ублажувањето на ризикот. Ова не значи целосно игнорирање на иновациите или новите можности. Наместо тоа, распределете помал дел од вашето портфолио на вложувања со висок ризик и со висок очекуван принос, додека мнозинството ќе остане во стабилни, попредвидливи инвестиции“, препорачува Ташковска. 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар