Дали е реален „јануарскиот ефект“ на берзите?

Со децении, популарната теорија тврди дека американските акции имаат тенденција да растат повеќе во јануари отколку во другите месеци. Постоењето на овој феномен, познат како „јануарски ефект“, некогаш се чинеше дека е непобитнo бидејќи студиите покажаа добивки неколку пати поголеми во јануари отколку во просечен месец. Ефектот беше најизразен кај акциите на малите компании од 1940 до средината на 1970-тите. Но, се чинеше дека се намали околу 2000 година и оттогаш не е толку сигурен.

Кое е потеклото на теоријата за јануарскиот ефект?

Откривањето на јануарската пазарна аномалија нашироко му се припишува на Сидни Вахтел, инвестициски банкар кој раководел со истоимената финансиска фирма и ги идентификувал перформансите во јануари во 1942 година. Користејќи податоци од околу две децении, тој забележал во објавен труд дека помалите акции, кои обично се тргуваат во помали количини од акциите на големите компании, имаат тенденција да растат и значително да ги надминат нивните поголеми врсници во јануари. Подоцнежните истражувања ја потврдија аномалијата, со суштинско истражување од 1976 година за еднакво пондерираниот индекс на цените на Њујоршката берза, кое утврди просечни приноси во јануари од 3,5 проценти, во споредба со 0,5 проценти за другите месеци, користејќи податоци од 1904 година. Студијата на „Саломон Смит Барни“ на пазарните податоци од 1972 до 2000 година откри помал, но сепак мерлив ефект. Ефектот избледе по 2000 година, според неколку студии.

Во текот на три децении, почнувајќи од средината на 1980-тите, индексот Russel 2000 – кој опфаќа акции на компании со мала капитализација - просечно бележи добивка од 1,7 проценти во јануари, што е втор најдобар месец од годината, според податоците собрани од „Блумберг“. Но, од 2014 година, индексот бележи просечен пораст од само 0,1 проценти во овој месец бидејќи се засили лудилото околу акциите на мегакапитализираните технолошки компании како што се „Амазон“ и „Алфабет“.

Што може да го објасни јануарскиот ефект?

Постоењето на јануарскиот ефект беше толку прифатено пред неколку децении што повеќето од истражувањата се фокусираа на обидот да се најдат нијанси и причини, без никакви цврсти заклучоци. Но, постојат теории. Според водечката, многу индивидуални инвеститори спроведуваат „берба за даночни загуби“ во декември, продавајќи ги загубените позиции за да ги надоместат добивките со цел да ја намалат нивната даночна обврска. По 1 јануари, според теоријата, инвеститорите престануваат да продаваат и ги обновуваат своите портфолија на капитал, што доведува до добивки на акции. Друга теорија е однесувањето: луѓето донесуваат финансиски решенија за да ја започнат годината и соодветно ги менуваат своите инвестиции, зголемувајќи ги акциите. Многу инвеститори со високи плати во голема мера се потпираат на бонуси на крајот на годината, од кои стануваат преполни со готовина за инвестирање на почетокот на годината.

Bloomberg

Како се разликува овој јануари?

Американските акции започнаа со нестабилен почеток во 2025 година, по големата продажба во последните трговски денови од минатата година. Турбуленциите покажуваат како пазарите се справуваат со плановите на Федералните резерви да го забави темпото на намалување на каматните стапки. Така, Russel 2000 падна за 8,4 проценти во декември - најлошиот месец од септември 2022 година - што може да ги остави тие оштетени акции подготвени за закрепнување во наредните недели. Се предвидува дека акциите на ниско капитализираните компании ќе имаат двоцифрен раст на приходите подоцна оваа година. Тие обично имаат корист од намалувањата на стапките.

Дали има други пазарни теории за јануари?

Да. Постои таканаречениот „јануарски барометар“, за кој народната мудрост на Вол Стрит тврди дека перформансите во јануари се предвидување за перформансите во целата година. (Терминот е измислен од Јеил Хирш, креатор на „Алманахот на трговецот со акции“ во 1972 година). Идејата е дека ако акциите пораснат во јануари, тие ќе бидат подготвени да ја завршат годината повисоко, и обратно - како во 2022 година. кога распродажбата во јануари беше проследена со мечкин пазар подоцна во годината. Иако некои анализи покажаа дека оваа теорија се задржала 85 проценти од времето од 1950 до 2021 година, критичарите велат дека корелацијата е случајна, бидејќи акциите завршиле на повисоко ниво во околу три четвртини од времето во истиот период. Тука е и „јануарската трифекта“, која се обидува да ги предвиди перформансите на годината земајќи ги предвид првите пет трговски дена од месецот, целиот јануари и таканареченетото „рели на Дедо Мраз“, раст на акциите околу божиќните празници.

Зошто ефектот од јануари ќе избледеше?

Една теорија е дека пазарите го земале предвид ефектот од јануари и го приспособувале до степен што го прави ефектот незабележлив. Друга теорија е дека пазарот се менува, со поголем фокус на технолошките акции со „мегакап“ и дека промената го намалува ефектот од јануари. Промената започна на крајот на милениумот, што се совпадна со порастот на индексирањето и фондовите со кои се тргува на берза, во време кога инвеститорите купуваа акции од таканаречените „Четири коњаници“ од доцните 1990-ти:„Мајкрософт“ (Microsoft Corp), „Интел“ (Intel Corp.), „Циско“ (Cisco Systems Inc.) и „Дел“ (Dell Technologies Inc.), која оттогаш беше приватизирана, а потоа повторно котираше на берзата. Од 1979 до 2001 година, Russel 2000 го надмина Russel 1000 индексот на големите капитализирани компании за 3,4 проценти во просек од средината на декември до средината на февруари, според „Алманахот на трговецот со акции“. Оттогаш, Russel 2000 во просек има поврат приближно еден процент повеќе од неговиот поголем колега.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар