Од моментот кога претседателот Доналд Трамп во средата најави обемни царини, па до хаосот на берзата следниот ден, телефонот на министерот за финансии Скот Бесент беше полн со пораки од лидери од неговата поранешна индустрија.
Многу менаџери на хеџ-фондови и финансиски директори му се обратија, сакајќи да влијаат на Трамп во врска со воведените царини, велат извори запознаени со ситуацијата. Како поранешен главен инвестиционен директор на „Сорос Фонд Менаџмент“ (Soros Fund Management), Бесент во очите на многумина беше потенцијален сојузник. Се сметаше за личност која би можела да му објасни на претседателот дека драстичните нови царини би штетеле на економијата и би продолжиле да предизвикуваат немири на пазарите.
Меѓутоа, во реалноста Бесент не беше главен актер кога станува збор за воведувањето царини, наведува извор запознаен со ситуацијата. Како министер за финансии, тој во Овалната соба ги претставил можните сценарија за пазарите и економијата во зависност од различните нивоа на царини, вели изворот.
Прочитај повеќе

Трамп: Кина одигра погрешно, ги фати паника од царините
Трамп го осуди потегот на Кина која воведе царина од 34 проценти на сите американски производи како одговор на неговите реципрочни царини
06.04.2025

Американските царини закана за пазарот на чисти технологии
Царините што го воведе Доналд Трамп би можеле сериозно да ги искомплицираат глобалните напори за климатска одржливост.
05.04.2025

Трамп: Ако некој даде „феноменална“ понуда, ќе ги намалиме царините
Трамп сугерираше дека Белата куќа е сепак отворена за преговори околу царините што Трамп ги воведе кон цел свет.
04.04.2025

Поднесена е првата тужба против Трамп за царините
Моќна правна група, финансиски поддржана од конзервативците, го тужи претседателот на САД, Доналд Трамп, за наметнатите царини.
04.04.2025

Дали царините ќе ги турнат САД во рецесија?
Увозните давачки на Трамп и зголемениот песимизам на потрошувачите го зголемуваат ризикот од економска контракција, велат аналитичарите
04.04.2025

Царините ги одредила мала група од најблискиот круг на Трамп, а клучните одлуки за структурата на давачките биле донесени непосредно пред претседателот да ја објави својата одлука. Портпаролот на Министерството за финансии не сакаше да коментира.
Сега намерата на Трамп да ја преобликува американската економија и да го зајакне производството во САД е во спротивност со финансискиот естаблишмент на Волстрит, кој со децении функционираше врз основа на идејата дека меѓународната трговија го движи светскиот поредок.
Во последните два дена се случи токму она од што Волстрит се плашеше – исчезнаа 5,4 трилиони долари, а индексот S&P 500 падна на најниско ниво во последните 11 месеци. Стравовите од рецесија се шират низ целиот свет. Директорите кои претходно ги поддржуваа ветувањата на Трамп за пониски даноци и дерегулација сега се соочуваат со економска агенда која би можела сериозно да го загрози нивното работење.
Компаниите за приватен капитал ги откажаа првите јавни понуди на акции (IPO) и ги намалија очекувањата за повторно започнување на договарањето кое би можело да го забрза собирањето средства. Хеџ-фондовите се прашуваат дали следните потези на Трамп воопшто се доволно предвидливи за инвестирање. Банкарските лидери, кои претходно најавуваа поволна буџетска политика, сега ги намалуваат своите очекувања – економистите на „ЏП Морган“ (JPMorgan Chase & Co.)предвидуваат рецесија во САД оваа година.
На боиштата и републиканците
Падовите на пазарите дури поттикнаа и некои од најверните политички поддржувачи на Трамп да го разгледаат и предупредат на поширокото влијание: сенаторот од Тексас, Тед Круз, рече дека царините наметнати на светот „ќе уништат работни места дома и сериозно ќе и наштетат на американската економија“. Во својот поткаст предупреди дека тарифите претставуваат ризик за републиканците и дека би можеле да доведат до „крвава кланица“ на изборите за конгресот во 2026 година.
Трамп, кој во својот прв мандат внимателно ги следеше случувањата на берзата, сега покажа дека падот предизвикан од царините нема лесно да го убеди да го промени правецот. Во петокот изјави дека политиката ќе остане непроменета и дека големите компании немаат проблем со царините. Додека пазарите доживеаја најголем пад во последните пет години, претседателот беше во својот голф клуб во Вест Палм Бич.
Во рамките на администрацијата, падот на пазарите предизвика немир, а официјалните лица во понеделник внимателно ќе следат дали трендот ќе продолжи трет ден по ред. Сепак, се чини дека секоја евентуална промена треба да потекне исклучиво од претседателот. А Трамп е фокусиран на долгорочните ефекти од царините, вели извор запознаен со ситуацијата. Тој ја нагласува потребата за повторно започнување на американското производство, обезбедување на синџирите за снабдување и намалување на зависноста од конкурентните земји.
„Единствениот интерес кој ги води одлуките на претседателот Трамп е интересот на американскиот народ“, рече портпаролот на Белата куќа, Куш Десај. „Целата администрација е усогласена во решавањето на националната вонредна ситуација која претседателот Трамп правилно ја препозна – тоа е постојаното создавање трговски дефицити“.
Воведување на царини
Советник на Трамп, кој не е дел од администрацијата, го критикувал начинот на воведување на царините и комуникациската стратегија на Белата куќа за време на падот на пазарите. Според неговото мислење, требало тимови економисти, бизнисмени и синдикалци да го објаснуваат планот на телевизија.
Во неделите пред објавата на царините, некои лидери од Волстрит веќе почнале да бараат помош од министерот за финансии. Други ја изнесоа својата критика јавно. Основачот на „Ситадел“ (Citadel), Кен Грифин, повеќепати ги критикуваше планираните царини и рече дека ќе ја ослабат конкурентноста на САД, додека Ворен Бафет ги означи царините како „акт на војна, во одредена мера“.
Според зборовите на официјални лица од администрацијата, Бесент останува клучен член на економскиот тим на Трамп. Меѓутоа, повисоките советници Питер Наваро и министерот за трговија, Хауард Латник, биле оние кои најмногу го привлеклр вниманието на претседателот во врска со царините, вели лице блиско до случувањата. Важна улога одиграл и американскиот трговски претставник, Џејмисон Грир.
Во интервју за Блумберг ТВ по објавата на царините во средата, Бесент рече дека не учествувал во преговорите со други земји и дека се фокусирал на даночната агенда на администрацијата.
Застој на ИПО
Компаниите за приватен капитал со доаѓањето на Трамп првично видоа сигнал за враќање на иницијалните јавни понуди (IPO), кои во последните три години главно стагнираа, како и ублажување на ограничувањата за привлекување богати клиенти. Меѓутоа, наместо тоа, оваа недела се соочуваат со прашањето како царините ќе влијаат на нивните портфолио компании, и се обидуваат да ги санираат болните падови на акциите. Акциите на „Аполо“ (Apollo) и ККР (KKR & Co.) доживеаја најголем дводневен пад во својата историја.
Некои веруваат дека одредени сектори, како што е домашното производство, би можеле да доживеат голем подем под администрацијата на Трамп. Меѓутоа, изразуваат загриженост дека долгорочната неизвесност и падот на пазарот би го отежнале излезот од инвестициите по очекуваните цени. Веќе сега компании како КГ (Klarna Group) и СХХ (StubHub Holdings) ги запреа плановите за ИПО.
Своите мислења ги задржуваат за себе за да не ја предизвикаат лутина на претседателот, но се обидуваат да ги пренесат своите сомнежи преку посредници и лобисти.
Овластувања за воведување царини во Конгресот
На Капитол се појавија знаци на отпор и меѓу сојузниците на Трамп. Сенаторот Чак Грасли и уште три републиканци потпишаа двостран закон кој предлага овластувањето за воведување царини да се врати на Конгресот, при што повеќето нови царини би морале да добијат одобрување во рок од 60 дена. Лидерот на мнозинството, Џон Тун, кој има овластување да одлучува за законот во Сенатот, во петокот рече дека ќе го разгледа.
Прочитајте повеќе:
„Знам дека постои интерес“, рече Тун. Тој нагласи дека партијата внимателно го следи Вол Стрит и додаде дека се надева дека „резултатите од планот на Трамп ќе бидат видливи прилично брзо“.
Меѓутоа, во саботата додека трговците и директорите ширум Волстрит и корпоративна Америка сè уште беа потресени поради хаосот на берзата, од Белата куќа стигна следната вест: Трамп победи во вториот круг на сениорскиот голф турнир во својот клуб Јупитер на Флорида. Напредуваше до неделното финале.