Еуриборот тргна надолу: Во каков поход одат каматите во 2024 година?

Од ова време лани досега Еуриборот е зголемен за над 60 отсто. Но од минатата недела почна да паѓа и за првпат по средината на септември е под четири отсто. Падот е резултат на сè поголемиот број прогнози дека монетарната политика ќе олабавува.

Каматната стапка што им служи на банките при нивните трансакции и која е основа за креирање на банкарските камати ги имаше највисоките вредности во октомври. На 18 октомври изнесуваше 4,143 отсто, што е над 65 отсто повеќе споредено со најниската вредност од 7 декември лани (2,442 отсто).

Блумберг Терминал

Следниот состанок на Европската централна банка (ЕЦБ) е в четврток, а по него ќе биде јасно кој ќе победи – јастребите или гулабите, односно дали крилото што смета дека затегнувањето на монетарните политики треба да продолжи или оние што сметаат дека не треба.

И пазарите додаваат масло на огнот. Трговците до минатата недела се обложуваа дека во почетокот на втората половина од годината ќе следува и првото намалување на каматите. Сега облозите се дека тоа ќе се случи уште во април.

По кој пат ќе тргне ЕЦБ?

Во ваква ситуација ЕЦБ пресметува кој ризик да го преземе – дали прерано да ја олабави политиката, па инфлацијата повторно да тргне нагоре, или да задоцни со олабавувањето (како што задоцни со затегнувањето на политиките, споредено со американскиот Фед), па растот на економијата на најстариот континент дополнително да забави.

Инфлацијата во еврозоната во октомври забави над сите очекувања, изнесува 2,4 отсто, ценовните притисоци продолжија да се намалуваат во речиси сите категории и се на најниско ниво во последните две години. ЕЦБ претходно прогнозираше просечна инфлација од 3,2 отсто следната година и враќање на целта од два отсто во втората половина на 2025 година

Овој податок ги поттикна надежите дека до крајот на 2024 година ЕЦБ ќе ја спушти каматната стапка на 2,75 отсто или на нивото од јануари годинава. Пазарите проценуваат речиси 90 отсто шанси Европската централна банка да започне со намалување на стапките во првиот квартал на следната година.

Но Изабел Шнабел од ЕЦБ, која е дел од крилото на јастребите, предупредува дека е многу рано за отфрлање на можноста за нови покачувања. На иста линија како Шнабел, претставничката на јастребите, е и претседателот на Бундесбанката, Јоаким Нагел, кој смета дека е прерано да се зборува за намалувања.

Главна причина за претпазливоста е очекувањето дека пред да се спушти на целните два отсто, инфлацијата повторно ќе забрза. Претседателката Кристин Лагард предупреди дека растот на цените би можел „малку да се забрза“ во наредните месеци, при што „Блумберг економикс ноукаст“ за декември прогнозира 3,2 отсто.

Јастребите и гулабите во ЕЦБ/Bloomberg

И така се доаѓа до судирот на јастребите и гулабите во ЕЦБ. За разлика од јастребите, кои мислат дека проблемот со инфлацијата не е решен, гулабите се многу загрижени за економскиот раст во монетарната унија.

Ерик Нилсен, главен економски советник на групацијата Уникредит, се согласува дека е време за промена на пазарот и смета дека и ако дојде до ново зголемување на потрошувачките цени, тоа нема да трае долго.

„Тоа зголемување нема да ги поттикне инфлаторните очекувања или растот на платите“, рече тој. „Ако тоа е она што сакаат да го убијат, тогаш добредојдовте на гробиштата“.

Гувернерот на Банката на Португалија, Марио Сентено, еден од гулабите на ЕЦБ и економист на лабуристите, го повтори тоа во една статија неделава.

„Уништувањето на работните места и замрзнувањето на вработувањата се повеќе усогласени во рецесии отколку за време на подеми“, рече тој. „Беа потребни три години за да се достигне трендот на вработување пред пандемијата; ќе биде потребно помалку време за да се сменат тие историски придобивки“.

Гувернерот на Банката на Италија, Фабио Панета, ја предупреди ЕЦБ да не предизвикува непотребна штета на економијата.

„Забавувањето на инфлацијата е во тек“, рече тој во Рим. „Мораме да избегнеме непотребна штета на економската активност и ризици за финансиската стабилност, што на крајот би ја загрозило стабилноста на цените“.

Олабавување во земјава дури во втората половина од 2024 година

Во Македонија во ноември стапката на инфлација изнесуваше 3,1 отсто, што е најниско ниво од летото 2021 година. Според проекциите, годишната инфлација за 2024 година ќе изнесува 3,6 отсто. Но, според аналитичарите, тоа не носи оптимизам за брз пад на основната камата, која сега изнесува 6,3 отсто.

Во последната регионална анализа, аналитичкиот тим прогнозира дека во земјава олабавување на монетарната политика може да се случи дури во втората половина од 2024 година.

„Преовладува расположението ’повисоки камати на подолг период‘ бидејќи стапките на инфлација, иако моментално се во фаза на дезинфлација, сè уште се во црвената зона, покажуваат отпорност и се над долгорочните цели“, велат нашите аналитичари.

Тие очекуваат дека НБРМ првото намалување ќе го изврши во третиот квартал од следната година, а до крајот на 2024 година сегашната референтна камата од 6,30 отсто ќе се спушти до 5,5 отсто.

Домашните експерти се внимателни со прогнозите. Во мај 2024 година ќе има избори, дотогаш ќе растат платите и пензиите, што може да биде поттик за раст на инфлацијата. „НБРМ, според досега вообичаената практика, пред сè ги следи состојбите во Македонија и веројатно е за очекување дека централната банка на Македонија во 2024 година ќе има намалување на референтната каматна стапка“, рече за телевизијата „Блумберг Адрија“ Маја Стефкова-Штериева, главна финансиска директорка на Комерцијална банка и претседателка на Македонската банкарска асоцијација.

„НБРМ сигурно ќе ги следи овие состојби, намалувањето на референтната каматна стапка ќе биде во зависност од тоа, но сите очекуваме дека во 2024 година ќе има намалување на каматните стапки“, додава Штериева.

Еуриборот е важен за кредитокорисниците во земјава, затоа што се додава на променливата каматна стапка. Кај станбените кредити, на пример, таа во моментов изнесува шестмесечен Еурибор плус 3,6 процентни поени или каматата што треба да се плати изнесува околу седум отсто.

Ако Еуриборот продолжи да паѓа, во зависност од потезите што по состанокот в четврток ќе ги повлече ЕЦБ, тогаш ќе се намалува и каматната стапка на кредитите од домашните банки.

Нашите аналитичари пак, се претпазливи кога станува збор за прогнозите за движењето на шестмесечниот Еурибор. Според нив, тој ќе остане на сегашното ниво до третиот квартал годинава. А намалување до 3,3 отсто очекуваат до крајот на 2024 година, што значи дека променливите камати во земјава дотогаш би останале на сегашното ниво.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар